Đêm diễn “Xẩm và Đời” vinh danh nghệ thuật hát Xẩm đã diễn ra vào tối 20/1 tại Nhà hát Lớn (Hà Nội). Sau một thời gian dài vắng bóng trên các sân khấu nghệ thuật, lần trở lại của Xẩm với dáng dấp “phố thị” nhận được sự ủng hộ nhiệt tình từ khán giả - những người yêu mến môn nghệ thuật truyền thống này.

Theo BTC, vé của chương trình “Xẩm và Đời” đã hết sạch từ trước đó. Trong đêm trình diễn, khán giả cũng tới đầy chật khán phòng Nhà hát Lớn và cổ vũ các nghệ sĩ cho đến tận phút cuối cùng.

xam1_6__rjas.jpg 
Nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu, Giáo sư Vũ Khiêu, Nhà văn Hữu Ước, GS.Viện sĩ Đặng Vũ Minh, GS.TS Nguyễn Hồng Vinh - Chủ tịch Hội đồng lý luận phê bình văn học Việt Nam…tới xem chương trình.

Với 3 phần chính: Xẩm xưa – Xẩm đương đại – Xẩm thử nghiệm kết hợp với một số loại hình âm nhạc, sân khấu của chương trình tái hiện lại hình ảnh một Hà Nội rêu phong, cổ kính vào những năm 50-60 của thế kỷ trước. Khán giả như “lạc” vào quá khứ khi lắng nghe giọng hát từ NSND Xuân Hoạch, NSƯT Thanh Ngoan, NSƯT Thuý Ngần, các nghệ sĩ xẩm Mai Tuyết Hoa, Quang Long, Ngọc Trinh, Ngọc Tú, Xuân Tú, Tiến Đô….

Giống như một dòng chảy của thời gian, từ quá khứ đến hiện tại, “Xẩm và Đời” mở đầu bằng những bài Xẩm cổ như “Lỡ bước sang ngang”, “Cô hàng nước”, “Quyết chí tu thân”, “Anh Xẩm”… rồi bắt sang các bài Xẩm lời mới về nhiều vấn đề thời sự, tâm tư của con người trong cuộc sống hôm nay như “Xẩm rau má”, “Tiễu trừ cướp biển”… Phần Xẩm kết hợp với các loại hình nghệ thuật hiện đại như Beatbox, nhạc trẻ… cũng được khán giả đón nhận nhiệt tình.

Đặc biệt, sự xuất hiện của chị Nguyễn Thị Mận, con gái nghệ nhân Hà Thị Cầu với bài Xẩm nổi tiếng “Ơn Đảng trọn đời” đã gây được sự xúc động mạnh với những người yêu Xẩm.

Kết thúc chương trình với những tràng pháo tay cổ vũ từ khán giả, các nghệ sĩ đều có chung một hy vọng: giữ hồn Xẩm và trả lại cho nó chỗ đứng thích đáng trong đời sống nghệ thuật. Nhạc sĩ Quang Long, người phụ trách kịch bản “Xẩm và Đời” chia sẻ: “Xẩm là một nghệ thuật vô cùng độc đáo, có đủ các sắc thái âm nhạc khác nhau, có thể truyền tải được những thông điệp khác nhau, nên chúng tôi muốn thông qua chương trình để chứng minh Xẩm vẫn còn sức sống trong đời sống đương đại”.

Trong đêm diễn, chương trình cũng trao học bổng cho một số bạn trẻ đã đam mê học tập và âm thầm gìn giữ, phát huy Xẩm trong đời sống hôm nay bằng nhiều cách khác nhau./.

Một số hình ảnh trong chương trình “Xẩm và Đời”: 

Trong vai trò người dẫn chuyện, nhà thơ Vũ Quần Phương và Á hậu, ca sĩ Trà Ngọc Hằng đã cho thấy phần nào sự chảy trôi của lịch sử hát Xẩm, sự tồn tại và phát triển của Xẩm trong đời sống từ quá khứ đến thời hiện đại hôm nay. Trà Ngọc Hằng cũng bất ngờ trổ tài hát một câu Xẩm trong bài “Lỡ bước sang ngang”.

Toàn cảnh sân khấu “Xẩm và Đời”
Một dòng chảy thực sự của Xẩm âm thầm trong cuộc sống từ quá khứ tới hiện tại, đã phần nào được tái hiện khá rõ nét trên sân khấu “Xẩm và Đời”, đêm diễn được bắt đầu từ những bài xẩm cổ như “Lỡ bước sang ngang”, “Cô hàng nước”, “Quyết chí tu thân”, “Anh Xẩm”…
 
Nghệ sĩ Mai Tuyết Hoa và nhạc sĩ Quang Long bắt sang các bài Xẩm lời mới về nhiều vấn đề thời sự, tâm tư của con người trong cuộc sống hôm nay như “Xẩm rau má”, “Tiễu trừ cướp biển”…
Nghệ sĩ Mai Tuyết Hoa
“Vợ chồng anh xẩm” Khương Cường - Giáng Ly thể hiện hình ảnh vợ chồng xẩm nghèo đi hát khi vãn chợ.
Những người yêu xẩm cũng khá xúc động và bất ngờ khi con gái nghệ nhân Hà Thị Cầu, chị Nguyễn Thị Mận đã tái hiện khá sâu sắc dáng dấp nghệ nhân Hà Thị Cầu ngày nào với bài xẩm nổi tiếng của nghệ nhân Hà Thị Cầu: “Ơn Đảng trọn đời”

NSƯT Thúy Ngần

NSND Xuân Hoạch
Bé Hồng Nga, cháu ngoại của Nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu thể hiện bài Xẩm “Thập ân 10 điều”. Dù lần đầu lên sân khấu, vẫn còn hơi “non” nhưng Hồng Nga nhận được những tràng vỗ tay lớn khích lệ của khán giả.
 
Ca sĩ Hà Linh với “Anh Khoá hồi sinh” và Beatbox Minh Kiên cùng các nghệ sĩ xẩm với “Dứa dại không gai” là một hơi thở mới cho Xẩm
Mặc dù đã tính toán rất kỹ nhưng ekip thực hiện vẫn luôn lo lắng cho sự tiếp nhận của khán giả với loại hình Xẩm thử nghiệm kết hợp với một số loại hình âm nhạc. Tuy nhiên, phần trình diễn của các nghệ sĩ trẻ cũng nhận được tràng pháo tay từ phía khán giả
Trong đêm diễn, BTC cũng trao học bổng cho một số bạn trẻ đã đam mê học tập và âm thầm gìn giữ, phát huy nghệ thuật hát Xẩm trong đời sống hôm nay bằng nhiều cách khác nhau.