Theo NSND Trương Nhuận, Giám đốc Nhà hát Tuổi trẻ, cách đây 10 năm, hồ sơ xin xét tặng danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú của cố diễn viên Duy Thanh đã được gửi lên Bộ VHTT-DL. Tuy nhiên, Hội đồng cấp trên cho rằng, hồ sơ của nghệ sĩ Duy Thanh thiếu huy chương nên không đủ tiêu chí để xét tặng.

NSND Trương Nhuận, Giám đốc Nhà hát Tuổi Trẻ. Ảnh: TL

“Thời điểm đó, tài năng và những thành công trong sự nghiệp diễn xuất của Duy Thanh đã được công chúng công nhận. Lãnh đạo Nhà hát Tuổi Trẻ cũng đã nhìn thấy điều đó. Chính NSƯT Chí Trung là người đã làm hồ sơ cho Duy Thanh và gửi lên Bộ. Tuy nhiên, Hội đồng cấp trên chỉ căn cứ vào yếu tố huy chương để xét duyệt. Nhưng nếu chỉ căn cứ vào tiêu chí đó thì việc xét tặng các danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú, Nghệ sĩ nhân dân sẽ trở nên cứng nhắc”, Giám đốc Nhà hát Tuổi Trẻ cho biết.

Theo ông, hiện nay, tiêu chí để xét tặng các danh hiệu này phải có hai yếu tố là cần và đủ. Cần là phải đáp ứng được đủ huy chương trong các kỳ Liên hoan sân khấu chuyên nghiệp. Và đủ là cơ sức ảnh hưởng đối với xã hội. Tuy nhiên, rất nhiều nghệ sĩ nổi tiếng, có sức ảnh hưởng mạnh mẽ trong giới và công chúng, lại không có đủ tiêu chí về huy chương để làm hồ sơ xét tăng danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú, Nghệ sĩ nhân dân.

“Cả cuộc đời của diễn viên Duy Thanh chỉ duy nhất một lần tham gia Hội diễn sân khấu toàn quốc và được huy chương bạc. Trong khi, để xét tặng danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú lại phải yêu cầu có đủ một huy chương vàng và hai huy chương bạc. 10 năm qua, vì bệnh tật, Duy Thanh chỉ tham gia đóng phim truyền hình mà không tham gia vào kỳ Liên hoan sân khấu chuyên nghiệp nào.  

Trong cuộc đời nghệ sĩ, không phải ai cũng có cơ hội để tham gia vào các hội diễn sân khấu chuyên nghiệp toàn quốc để có huy chương. Trong các vở diễn, hầu như vai chính đều giao cho những diễn viên top 1. Và huy chương vàng cũng chủ yếu được trao cho họ. Trong khi những diễn viên top 2 cũng tham gia và có những cống hiến to lớn. Nhưng cơ hội để đoạt huy chương thì rất khó. Chính vì thế, dù cùng thế hệ với nhau, tài năng không thua kém nhiều, nhưng những người thuộc lớp diễn viên top 2 lúc nào cũng chịu thiệt thòi”, NSND Trương Nhuận chia sẻ.

Ông cho biết thêm: “Nhà hát Tuổi Trẻ có rất nhiều trường hợp những diễn viên tài năng, có nhiều cống hiến nhưng đến lúc về hưu, họ vẫn chưa được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú. Ngoài trường hợp cố nghệ sĩ Duy Thanh, còn có trường hợp của nghệ sĩ Minh Phương.

Các đợt xét tặng danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú, Nghệ sĩ nhân dân 3 năm mới xét tặng một lần. Đây cũng là một bất cập. Bởi nhiều nghệ sĩ sẽ phải chờ đợi một khoảng thời gian khá lâu mới có cơ hội làm hồ sơ xin xét tặng.

Những trường hợp như nghệ sĩ Duy Thanh, dù đồng nghiệp và dư luận rất nuối tiếc trước việc, khi họ nằm xuống vẫn chưa được phong tặng danh hiệu nghệ sĩ ưu tú nhưng không thể làm hồ sơ để xin xét tặng danh hiệu ngay mà phải chờ đến thời điểm có đợt xét tặng”.

Dự kiến cuối năm 2017, Nhà hát Tuổi Trẻ sẽ làm hồ sơ cho những nghệ sĩ từng có nhiều cống hiến với đơn vị để xét tặng danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú, Nghệ sĩ nhân dân, trong đó có nghệ sĩ Duy Thanh.

“Anh ấy là trường hợp xứng đáng được đặc cách. Nghệ sĩ Minh Phương, vừa qua cũng đã có thêm huy chương vàng ở hội diễn liên hoan sân khấu toàn quốc. Nghệ sĩ ưu tú Minh Hằng, nghệ sĩ ưu tú Chí Trung cũng sẽ làm hồ sơ xét tặng NSND vì đã đủ huy chương. Trước đây, danh hiệu NSND từng được phong tặng theo diện đặc cách đối với những nghệ sĩ trẻ tài năng như NSND Lê Khanh, NSND Lan Hương, … thì với những trường hợp như nghệ sĩ Duy Thanh, hay cố nghệ sĩ Văn Hiệp, tôi nghĩ việc đặc cách để xét tặng là điều hoàn toàn xứng đáng”, NSND Trương Nhuận nói./.