Người Thái ở Sơn La phát triển du lịch hướng tới bảo tồn văn hóa

Những năm gần đây, bà con nhân dân xã Chiềng Cọ, thành phố Sơn La, tỉnh Sơn La mạnh dạn đầu tư, thực hiện mô hình nhà nghỉ du lịch cộng đồng, mỗi năm thu hút hàng ngàn lượt du khách tới tham quan, trải nghiệm. Qua đó, góp phần bảo tồn, quảng bá và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Thái nơi đây.

Ở tuổi 80 - cái tuổi "xưa nay hiếm", hàng ngày ông Quàng Văn Yên, dân tộc Thái ở bản Hùn, xã Chiềng Cọ, thành phố Sơn La, vẫn miệt mài đan lát và chế tác các dụng cụ phục vụ sinh hoạt thường ngày của đồng bào Thái, như: Giỏ tre, tẩu nặm (bầu đựng nước), ép khảu (giỏ đựng cơm)… Các sản phẩm do ông làm ra đều được trưng bày tại nhà nghỉ cộng đồng của gia đình để du khách tham quan, trải nghiệm, hoặc mua về làm quà.

Ông Quàng Văn Yên rất phấn khởi khi tham gia mô hình nhà nghỉ du lịch cộng đồng

Vừa thong thả đan chiếc giỏ tre, ông Yên cho biết: Từ nếp nhà sàn và các vật dụng sinh hoạt có sẵn, năm 2016, gia đình ông đã dành toàn bộ tiền tiết kiệm đầu tư, sửa sang lại, quyết tâm chuyển đổi làm nhà nghỉ du lịch cộng đồng. Đi vào hoạt động từ năm 2017 tới nay, ngôi nhà sàn 5 gian, 2 trái với đầy đủ vật dụng sinh hoạt, từ truyền thống đến hiện đại của gia đình đã đón hàng ngàn lượt du khách. Làm thêm dịch vụ du lịch, ông Yên cũng như các thành viên trong gia đình vui lắm, vì được gặp nhiều người ở các vùng miền khác nhau, hơn nữa là bản sắc văn hóa dân tộc Thái của mình được nhiều người biết đến, nghiên cứu, học hỏi, bảo tồn để không bị mai một đi.

"Các vật dụng trong gia đình thì bản thân tôi vẫn lưu giữu để truyền lại cho con cháu mai sau biết về các phong tục tập, tập quán của người dân. Tôi mong nhờ những vật dụng được giữ lại, con cháu mai sau sẽ gìn giữ bản sắc văn hóa của chính dân tộc mình.", ông Yên chia sẻ.

Gia đình chị Quàng Thị Thúy ở bản Hôm, xã Chiềng Cọ cũng đã bỏ hẳn việc đi nương, làm rẫy, thay vào đó là tập trung đầu tư vào mô hình nhà nghỉ du lịch cộng đồng. Với khoảng 2.500 mét vuông đất, nếp nhà sàn và vườn mơ, vườn mận có sẵn, gia đình đã đầu tư hơn 50 triệu đồng sửa sang nhà cửa, cải tạo vườn quả thành Vườn hoa Chong Chóng.

Giờ đây, mô hình nhà nghỉ du lịch cộng đồng của gia đình chị Thúy như một không gian dân tộc Thái thu nhỏ, với những áo Cóm, khăn Piêu, vườn mơ, vườn mận, những cây chong chóng nhẹ nhàng xoay trong gió…đẹp mộc mạc mà giản dị, gần gũi như những con người nơi đây.

Chị Thúy chia sẻ: "Homestay của chúng tôi đón nhiều du khách, chúng tôi rất vui bởi vì đó là dịp chúng tôi được giới thiệu bản sắc dân tộc của mình đến với du khách. Đó cũng là cách để bảo tồn văn hóa dân tộc một cách thiết thực nhất".

Khi đến với khu du lịch cộng đồng ở Chiềng Cọ, du khách không những có cơ hội thưởng thức ẩm thực dân tộc, giao lưu văn hóa văn nghệ, mà còn được khám phá cảnh quan thiên nhiên hoang sơ, thơ mộng; được tìm hiểu về phong tục tập quán, bản sắc văn hóa dân tộc và trải nghiệm các trò chơi dân gian, nghề truyền thống, tham gia các hoạt động sản xuất cùng với bà con người Thái bản địa.

Khổng Hoàng Giang, du khách người Hà Nội chia sẻ: "Tôi thấy người dân trên này dễ mến, thật thà, chất phác, sống bằng nội tâm. Mình vào hỏi thăm nhà có bao nhiêu người hay làm gì đó thì họ đều trả lời rất là thật, không dấu diếm mặc dù mình là người lạ, bọn trẻ con cũng thế, chúng hòa đồng chơi với nhau rất nhiệt. Tôi ở đây đã 3 ngày, nếu có thời gian muốn ở đây cả 1 tuần hoặc chục ngày cơ, để có thể khám phá hết cảnh đẹp ở đây."

Từ các mô hình nhà nghỉ du lịch cộng đồng nhỏ lẻ, xã Chiềng Cọ có kế hoạch xây dựng thành các bản du lịch cộng đồng. Ông Cà Trung Hòa, Phó chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Chiềng Cọ cho biết, bản Hùn được xã chọn làm bản du lịch cộng đồng đầu tiên, nhằm tạo thành quần thể văn hóa thu nhỏ, góp phần bảo tồn, phát huy giá trị bản sắc văn hóa dân tộc Thái nơi đây: "Thời gian vừa rồi triển khai kế hoạch thì đã họp dân và xin ý kiến, thứ nhất là xin ý kiến của tập thể chi ủy, ban quản lý bản thì đồng tình, nhất trí cao và người dân cũng rất hăng hái cải tạo nếp nhà sàn cũ, rồi là chỉnh trang, cải tạo vườn tạp, rồi là khôi phục lại một số ngành nghề truyền thống như là đan lát, rèn, dệt thổ cẩm…trong thời gian này bà con đang thực hiện rất náo nức rầm rộ."

Biến sự mộc mạc, hoang sơ thành điểm mạnh để phát triển du lịch; những phong tục, nét đẹp sinh hoạt cổ xưa từng bước được khôi phục và phát triển, xã nông thôn mới Chiềng Cọ, Thành phố Sơn La như đang thay áo mới, đang hứa hẹn thành điểm đến hấp dẫn với du khách phương xa./.