Chiều nay (12/8), tại Hà Nội, Hội đồng Lý luận, Phê bình Văn học Nghệ thuật Trung ương tổ chức Kỳ họp thứ 8 (nhiệm kỳ 2016-2021). PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam (VOV), Chủ tịch Hội đồng Lý luận, Phê bình Văn học Nghệ thuật (VHNT) Trung ương chủ trì kỳ họp.
Phát biểu khai mạc, PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ cho biết: Trên cơ sở kế hoạch công tác năm 2020 đã được Hội đồng thông qua tại Kỳ họp thứ bảy, Hội đồng sẽ tập trung thảo luận, đánh giá kết quả những công việc đã triển khai, phân tích, chỉ ra những ưu điểm, kết quả và hạn chế, bất cập; từ đó chỉ rõ nguyên nhân và đề xuất giải pháp cho thời gian tới.
Báo cáo hoạt động của Hội đồng giữa hai Kỳ họp, PGS.TS Phan Trọng Thưởng, Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng cho biết, 6 tháng đầu năm 2020, cũng như nhiều cơ quan, đơn vị trong cả nước, Hội đồng Lý luận, Phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương hoạt động trong bối cảnh dịch Covid-19 bùng phát, lây lan và diễn biến kéo dài, ảnh hưởng nặng nề đến các mặt của đời sống kinh tế - xã hội.
Trong tình hình đó, Thường trực Hội đồng đã chủ động điều chỉnh kế hoạch hoạt động của Hội đồng sao cho phù hợp để vừa đảm bảo công tác phòng, chống dịch bệnh; vừa đảm bảo chương trình, kế hoạch công tác, hạn chế tình trạng ách tắc công việc.
Trong 6 tháng đầu năm 2020, Hội đồng đã tư vấn giúp Ban Bí thư, Lãnh đạo Ban Tuyên giáo Trung ương một số vấn đề nảy sinh trong thực tiễn. Thường xuyên nắm bắt thông tin, kịp thời đấu tranh phản bác các luận điệu sai trái, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trên lĩnh vực văn học, nghệ thuật.
Hội đồng tiếp tục tổ chức triển khai các hoạt động nghiên cứu khoa học về lĩnh vực văn học, nghệ thuật, trong đó trọng tâm là các đề tài khoa học cấp Ban, Đảng.
Từ sau Kỳ họp thứ bảy đến nay, Hội đồng đã tổ chức xét tặng thưởng các tác phẩm lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật xuất bản năm 2019. Căn cứ kết quả xét của các Tiểu ban sơ tuyển và hội đồng xét chọn, Ban Chỉ đạo đã thống nhất đề nghị Chủ tịch Hội đồng quyết định trao tặng thưởng cho tổng số 15 tác phẩm, trong đó, mức A: 4 tác phẩm; mức B: 7 tác phẩm; mức C: 4 tác phẩm.
7 cơ quan, đơn vị (nhà xuất bản, cơ quan báo chí) đã công bố nhiều tác phẩm có đóng góp cho sự phát triển lĩnh vực lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật năm 2019 cũng đề nghị được trao tặng thưởng.
Theo PGS.TS Phan Trọng Thưởng, Hội đồng có ghi nhận một số điểm bất cập về giải thưởng, từ tên gọi đến mức tặng thưởng. Tuy nhiên, do tình hình khó khăn chung của năm nay nên Hội đồng chưa kịp điều chỉnh. Hội đồng sẽ đề nghị các cơ quan có thẩm quyền thay đổi trong thời gian tới.
Nhìn chung, Hội đồng đã chủ động bám sát tình hình thực tế, kịp thời điều chỉnh kế hoạch công tác phù hợp và cơ bản hoàn thành các nhiệm vụ đề ra trong 6 tháng đầu năm, đạt chất lượng tốt, đồng thời tích cực chuẩn bị cho các công việc từ nay đến cuối năm, đảm bảo thực hiện tốt kế hoạch công tác năm 2020.
Tuy nhiên, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, tiến độ triển khai công việc của Hội đồng còn chậm, vai trò và hoạt động chuyên môn của các tiểu ban chưa được phát huy, hoạt động khoa học của Hội đồng nhìn chung còn thụ động...
Tại Kỳ họp, các đại biểu đã nêu những ý kiến xung quanh chất lượng cán bộ, việc tăng cường hiệu quả hoạt động của các tiểu ban chuyên môn, cũng như các vấn đề lý luận phải bám sát thực tiễn... Ngoài ra, các đại biểu cũng cho rằng các lớp tập huấn, bồi dưỡng các lớp lý luận cần được tăng cường tổ chức.
GS Trần Đăng Xuyền cho biết: "Kỳ họp nào chúng ta cũng bàn về việc tăng cường hiệu quả hoạt động của các tiểu ban chuyên môn. Tuy nhiên, đây là việc rất khó vì các hoạt động chuyên môn rất rộng, nhiều lĩnh vực, nhiều địa phương. Các thành viên Hội đồng đều kiêm nhiệm và khó phát huy nếu không có sự tham gia của Thường trực Hội đồng. Chúng ta cần phải tính toán lại, từng tiểu ban phải năng động, đề xuất, góp ý thiết thực, cụ thể, sau đó Thường trực Hội đồng giúp đỡ, tạo điều kiện thì mới phát huy được".
PGS.TSKH Bùi Mạnh Nhị cũng đề nghị Hội đồng nên tổ chức thêm nhiều Hội thảo Khoa học tại các trường đại học, gửi tặng các ấn phẩm của Hội đồng như cuốn kỷ yếu "Vai trò định hướng của phê bình văn học, nghệ thuật trong hoạt động thực tiễn và sáng tạo văn học, nghệ thuật hiện nay" cho các thư viện để tăng cường uy tín của Hội đồng bằng uy tín của học thuật. Từ đó, tiếng nói của Hội đồng sẽ lớn hơn.
Phát biểu tổng kết kỳ họp, PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ điểm lại những kết quả Hội đồng đã đạt được thời gian qua, đồng thời chỉ ra một số hạn chế và những biện pháp khắc phục.
Theo PGS. TS Nguyễn Thế Kỷ, một số Tiểu ban chuyên môn của Hội đồng chưa thực sự chủ động, tích cực trong triển khai nhiệm vụ. Sự phối hợp giữa Thường trực Hội đồng và Trưởng các tiểu ban, giữa Trưởng tiểu ban và các thành viên còn hạn chế, vì vậy, quan điểm lấy hoạt động của các tiểu ban làm trọng tâm, gắn với nhiệm vụ tư vấn chuyên sâu của Hội đồng chưa được phát huy, do đó hiệu quả còn hạn chế.
Ngoài ra, do những khó khăn khách quan và chủ quan khác nhau, một số công việc của Hội đồng khi thực hiện còn lúng túng, có nhiệm vụ triển khai còn chậm.
PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ cho rằng: "Trong thời gian tới, Hội đồng phải bám sát chức năng, nhiệm vụ được giao là tư vấn giúp Đảng và Nhà nước những vấn đề thuộc lĩnh vực lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật, lấy chất lượng tư vấn làm thước đo đánh giá chất lượng các hoạt động của Hội đồng. Tăng cường nắm bắt thông tin, triển khai đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái trong lĩnh vực văn học, nghệ thuật, góp phần bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng".
PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ yêu cầu các Tiểu ban chuyên môn, Trưởng các tiểu ban cần tích cực, chủ động hơn nữa, phối hợp thường xuyên với Thường trực Hội đồng, Văn phòng Hội đồng để xây dựng và thực hiện tốt kế hoạch tổ chức các tọa đàm khoa học, khảo sát thực tế.
Trong điều kiện dịch bệnh như hiện nay, Hội đồng đề nghị Trưởng các Tiểu ban chuyên môn chủ động làm việc với các thành viên, hàng tháng xây dựng báo cáo cung cấp thông tin, đề xuất các nội dung cần tập trung nghiên cứu, tư vấn để Thường trực Hội đồng cho ý kiến và cùng chỉ đạo, phối hợp, triển khai hoạt động.
Sau Kỳ họp thứ tám, Hội đồng Lý luận, phê bình VHNT Trung ương sẽ tổ chức Chương trình Lễ trao tặng thưởng với sự tham gia của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, đại diện một số Ban, Bộ, Ngành và được truyền hình trực tiếp trên các kênh sóng của Đài Tiếng nói Việt Nam vào tối 12/8. Buổi lễ bao gồm chương trình nghệ thuật đặc sắc với sự góp mặt của tập thể nghệ sĩ Nhà hát Đài Tiếng nói Việt Nam./.