Họa sĩ Nguyễn Nhân là người vừa  mới bị Hội VHNT Trà Vinh kỷ luật, thu hồi giải thưởng vì cho rằng ông vi phạm bản quyền. Trao đổi với PV VOV.VN, họa sĩ này cho hay, ông không phục cách xử lý của Hội VHNT Trà Vinh.

“Họ tỏ ra quá gay gắt, căng thẳng với tôi, giống như có chuyện thù hằn cá nhân vậy. Trong khi đó, tác giả của bức ảnh không hề thưa kiện hay phản đối nhưng Hội lại đưa chuyện này ra để xử lý một cách ồn ào”, họa sĩ Nguyễn Nhân chia sẻ.

hoa_si_nguyen_nhan_ihub.png
Họa sĩ Nguyễn Nhân. Ảnh: Phạm Tâm
Được biết, tác giả bức tranh "Biển chết" vẽ bức tranh này xuất phát từ cảm xúc về một bức ảnh rất nhỏ và mờ trên báo Thanh Niên, vào thời điểm cả nước xôn xao chuyện cá chết do ô nhiễm môi trường biển. Khi bắt gặp hình ảnh người mẹ già ngồi nhặt những con cá chết trên biển, họa sĩ Nguyễn Nhân không hề biết tác giả của bức ảnh là ai để hỏi và xin phép tác giả. Tuy nhiên, sau đó, ông có lên tận TP Hồ Chí Minh để tìm cách liên hệ với tác giả bức ảnh nhưng cũng không được.

“Tôi có gặp một số anh em ở văn phòng báo Thanh Niên tại TP Hồ Chí Minh để trình bày vụ việc này, các anh em đã ghi nhận. Tuy nhiên, tôi vẫn nhận lỗi chủ quan không hỏi tác giả. Lý do này cũng được tôi giãi bày rất cụ thể và thiện chí, nhưng Ban lãnh đạo Hội vẫn quyết định xử lý tôi như vậy”, họa sĩ Nguyễn Nhân cho biết.

Ông nói thêm: “Về vấn đề Hội đưa ra hình thức xử lý tịch thu tang vật là tác phẩm của tôi, tôi cho rằng hình thức này quá mạnh tay, theo tôi tìm hiểu trong giới hoạ sĩ chưa có tiền lệ. Đây là đứa con tinh thần tôi đã vẽ bằng cảm xúc và cảm hứng của mình, trong nhiều ngày mới hoàn thành. Bức tranh của tôi có nhiều hoạ tiết chứ không riêng gì hình ảnh người phụ nữ khắc khổ ngồi nhặt cá chết ở bờ biển... Trên thực tế có rất nhiều hoạ sĩ, tác phẩm nghệ thuật trong nước và thế giới cũng dựa trên các chất liệu, tư liệu cũ để học phóng tác nên thành tác phẩm của riêng mình đâu có thấy ai nói gì đâu. Vì thế, tôi chỉ mong muốn Hội trả lại bức tranh cho tôi. Còn việc Hội đưa ra hình thức kỷ luật nào với tôi, tôi cũng nghe theo vậy”.

Bức tranh "Biển chết".

Được biết, ngay sau khi tác phẩm đạt giải, có người đã định giá bức tranh đó 1.200 USD. Tuy nhiên, vì người mua cùng là giới nghệ sĩ nên họa sĩ Nguyễn Nhân đã đồng ý bán với giá 700 USD. "Nhưng bây giờ tranh bị Hội thu giữ rồi thì lấy đâu để giao cho khách”, ông nói.

Trước đó, vào chiều 3/7, Hội văn học Nghệ thuật (VHNT) tỉnh Trà Vinh đã tổ chức họp báo cung cấp thông tin về việc kỷ luật đối với họa sĩ Nguyễn Nhân với tác phẩm “Biển chết”. Tại cuộc họp này Chủ tịch Hội văn học Nghệ thuật tỉnh Trà Vinh, ông Lê Văn Bài khẳng định việc bức tranh "Biển chết" của họa sĩ Nguyễn Nhân xâm phạm bản quyền. Theo Chủ tịch Hội văn học Nghệ thuật tỉnh Trà Vinh, vào tháng 7/2016, Hội Văn học Nghệ thuật Trà Vinh tổ chức Cuộc thi Sáng tác Mỹ thuật năm 2016. Tổng kết cuộc thi vào ngày 5/7/2016, Ban Tổ chức và Ban Giám khảo Cuộc thi đã thống nhất trao giải Ba cho tác phẩm “Biển chết” của họa sĩ Nguyễn Nhân.

Sau đó có nhiều ý kiến phản hồi, cho rằng bức tranh “Biển chết” của họa sĩ Nguyễn Nhân có dấu hiệu sao chép lại tác phẩm nhiếp ảnh “Điêu đứng vì biển chết” của tác giả Thành Quang được đăng trên báo Thanh niên, số ra ngày 21/4/2016.

Hội VHNT Trà Vinh tổ chức họp báo chiều ngày 3/7 để thông tin về sự việc. Ảnh: Trung Kiên

Ngày 23/1/2017, Chi hội Mỹ thuật Trà Vinh đã có buổi làm việc, đề nghị họa sĩ Nguyễn Nhân viết tường trình về sự việc trên. Trong bản tường trình, họa sĩ Nguyễn Nhân thừa nhận “đã phóng tác từ ảnh chụp trắng đen". Trong bản tường trình, họa sĩ Nguyễn Nhân cũng đã thành thật nhận lỗi với tác giả bức ảnh và với chi hội.

Ngày 14/3/2017, Ban Chấp hành Chi hội Mỹ thuật tổ chức họp có mời các họa sĩ thuộc chi hội về dự. Tại đây, họa sĩ Nguyễn Nhân thừa nhận những sai sót như đã tường trình trước đó. Ý kiến của các họa sĩ dự họp đều khẳng định bức tranh “Biển chết” là sao chép bức ảnh “Điêu đứng vì biển chết” kể cả hình ảnh, bố cục, tên tác phẩm nên rõ ràng đã xâm phạm bản quyền tác giả.

Sau đó, Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Trà Vinh ban hành quyết định kỷ luật với họa sĩ Nguyễn Nhân và thu hồi giải thưởng đối với tác phẩm “Biển chết”. Hình thức kỷ luật là cảnh cáo, thời gian thử thách 1 năm; Hủy kết quả và thu hồi Giải Ba cuộc thi Sáng tác Mỹ thuật tỉnh Trà Vinh năm 2016 với tác phẩm "Biển chết".

Kèm quyết định này, họa sĩ Nguyễn Nhân phải nộp lại chứng nhận giải thưởng và tiền thưởng 2 triệu đồng; Thu hồi kinh phí hỗ trợ sáng tác mỹ thuật năm 2016 là 3,2 triệu đồng. Trong thời gian thử thách, họa sĩ Nguyễn Nhân không được tham gia cuộc thi Mỹ thuật.

Theo Chủ tịch Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Trà Vinh thì quá trình ra quyết định kỷ luật đối với họa sĩ Nguyễn Nhân của Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Trà Vinh là hoàn toàn đúng quy trình, hợp tình, hợp lý. Việc hủy kết quả giải Ba của bức tranh Biển chết hoàn toàn vì lý do xâm phạm bản quyền, chứ không vì nội dung phản ảnh của bức tranh có liên quan đến các vấn đề có tính nhạy cảm, tính chính trị./.