Hội nghị toàn quốc khu vực phía Bắc “Tổng kết 15 năm thực hiện Chỉ thị số 24/1998/TTg về xây dựng hương ước, qui ước ở các làng, thôn, ấp, bản, xóm, cụm dân cư” đã khai mạc chiều 18/11 tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam, Hà Nội. Hội nghị diễn ra trong khuôn khổ Tuần lễ “Đại đoàn kết các dân tộc – Di sản văn hóa Việt Nam” kéo dài từ 18-24/11.

Hương ước là văn bản qui phạm xã hội trong đó qui định các qui tắc ứng xử chung do cộng đồng dân cư cùng thỏa thuận đặt ra để điều chỉnh các quan hệ xã hội mang tính tự quản của nhân dân nhằm giữ gìn và phát huy những phong tục, tập quán tốt đẹp và truyền thống văn hóa trên địa bàn làng, bản, thôn, ấp, cụm dân cư, góp phần hỗ trợ tích cực cho việc quản lý nhà nước bằng pháp luật.

huong%20uoc.jpg
Ảnh: Mỹ Trà

Sau 15 năm thực hiện, việc tự giác chấp hành hương ước ngày càng phát triển sâu rộng, đạt nhiều thành tựu góp phần quan trọng trong công cuộc đổi mới, phát triển kinh tế, văn hóa xã hội. Đại đa số các làng văn hóa, tổ dân phố văn hóa đều thực hiện đầy đủ về việc xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước của làng, bản, thôn ấp cụm dân cư. Đến nay, cả nước có gần 72.000 làng văn hóa, tổ dân phố văn hóa tiêu biểu, đạt tỷ lệ 60,94%.
Tuy nhiên, ở một số địa phương việc xây dựng và thực hiện hương ước chưa đồng bộ, chưa thực sự dân chủ, thiếu thống nhất về thể thức và thủ tục. Việc xây dựng hương ước còn cứng nhắc, sao chép từ trên xuống dưới, không mang bản sắc riêng của từng địa phương, khu dân cư. Tại hội nghị, đại biểu Nguyễn Ngọc Chiến - Trưởng phòng nếp sống văn hóa gia đình, Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch tỉnh Lai Châu kiến nghị việc ban hành hương ước, quy ước cần giao lại cho chính người dân bản địa.

“Có thể giao trực tiếp văn bản đó cho thôn, bản tự thảo luận. Chỉ cần cấp cao nhất là cấp xã kí ban hành quy ước, hương ước thôi chứ không cần phải đến cấp huyện. Một phòng tư pháp của huyện chỉ có 3 người thôi. Người ta đọc cả năm mới hết được văn bản hương ước của mấy chục xã. Cho nên sẽ không hiệu quả ở việc bắt buộc phòng tư pháp trình và thẩm định, đọc để soát xem có vi phạm hiến pháp và pháp luật hay không cũng đủ rất mệt cho cán bộ phòng tư pháp.”, ông Chiến cho biết.

Các đại biểu tham dự hội nghị cũng tán thành phương án xây dựng hương ước phù hợp với đặc điểm, hoàn cảnh từng thôn, bản, vùng, miền. Việc xây dựng hương ước không nên làm hình thức, dập khuôn mà phải được thực hiện trên tinh thần tự nguyện đóng góp ý kiến của người dân./.