UR-15 Meteor
Ngày 21/9/2020, trên kênh truyền hình Zvezda (Nga), trong một phóng sự về cuộc tập trận Kavkaz-2020, tại một trong những thao trường của vùng Astrakhan, lần đầu tiên nguyên mẫu hệ thống phá bom mìn tự hành UR-15 Meteor sử dụng động cơ tên lửa để rải chuỗi thuốc nổ mạnh nhằm tạo ra lối vượt qua bãi mìn cho các đơn vị tấn công, đã được trình diễn và một số dữ liệu kỹ thuật của nó đã được tiết lộ.
Hiện tại, không có quốc gia nào trên thế giới sản xuất các thiết bị rà phá bom mìn tự hành dạng này. Sau khi hoàn tất các kiểm tra cần thiết, hệ thống này sẽ được đưa vào trang bị thay thế mẫu UR-77 Meteorite nổi tiếng, được sản xuất loạt từ năm 1978, có biệt danh là "The Serpent Gorynych" (rồng phun lửa nhiều đầu trong thần thoại Slavơ).
Việc phát triển các thiết bị rà phá bom mìn mới bắt đầu sau khi UR-77 Meteorite được sử dụng thực chiến ở Syria. Vào cuối những năm 2000, tại các cuộc triển lãm khác nhau, Nga đã trưng bày các mẫu UR-93 và UR-07(M) “Peresortirovka” được chế tạo trên khung gầm BMP-3 đã được sửa đổi. UR-07 thậm chí còn được đưa vào vận hành thử nghiệm nhưng không đáp ứng được yêu cầu để triển khai sản xuất loạt.
Tháng 6/2018, Bộ Quốc phòng Nga đã công bố đấu thầu nghiên cứu và phát triển thiết bị rà phá bom mìn trị giá 75,4 triệu rúp và thiết bị ký hiệu UR-15 cùng mã Meteor, do Xí nghiệp Nghiên cứu và Sản xuất Chelyabinsk LLC "Resonance" (được thành lập năm 1990) thực hiện, lần đầu tiên được biết đến. UR-15 được chế tạo trên cơ sở BMP-3 với phần thân xe được sửa đổi sâu, còn hệ vận động vẫn giữ nguyên. Các khoang chiến đấu và chở quân bị loại bỏ, khoang động lực và khoang điều khiển được cải tạo.
Phía cuối thân UR-15 được phân bổ để lưu trữ 5 chuỗi thuốc nổ. Việc phóng chuỗi thuốc nổ được thực hiện bằng cách sử dụng tên lửa dùng thuốc phóng rắn để phóng từ ống dẫn hướng nghiêng. Bộ phận dẫn hướng cho 5 tên lửa được lắp trên bệ có vỏ bọc thép, xoay được. Hướng ngang được điều chỉnh bằng cách quay toàn bộ xe; góc nâng được điều khiển bằng thủy lực.
Việc phá bom mìn được thực hiện bằng cách tạo ra sóng xung kích từ vụ nổ chuỗi chất nổ để tác động lên ngòi nổ của mìn. Tuy nhiên, việc phá mìn cho lối vượt qua bãi mìn không được đảm bảo hoàn toàn 100%. Mìn có ngòi nổ kép (mìn TM-62 với ngòi MVD-62 hoặc Mk7 với ngòi 5 Mk4), mìn chống bộ binh có thể không bị vô hiệu hóa. Các ngòi nổ hoạt động theo nguyên lý từ tính, địa chấn và hồng ngoại không phản ứng với sóng nổ.
Khung gầm của Meteor sử dụng truyền động bằng cơ-điện. Động cơ diesel được kết nối với máy phát điện cung cấp năng lượng cho động cơ kéo. Đồng thời, cũng có sẵn ắc-quy để xe có thể di chuyển trên khoảng cách 3km mà không cần động cơ diesel. Việc tái cấu trúc hệ thống động lực tạo cho UR-15 các đặc tính động năng và việt dã cao. Chiếc xe vẫn giữ được lớp vỏ bằng nhôm-thép giúp chống lại các loại đạn pháo cỡ nhỏ từ các góc phía trước, đồng thời, các phương tiện mới bảo vệ cũng được bổ sung.
Ở mặt dưới trước phía, có hai tấm đặc biệt để bảo vệ chống mìn cảm biến bằng từ tính. Ở phần trên phía trước và trên nóc xe gắn thiết bị phóng của tổ hợp bảo vệ tích cực Afganit. Hai bên thân xe bố trí hai khối ống phóng lựu đạn khói. Để tự vệ, UR-15 còn mang theo một mô-đun vũ khí điều khiển từ xa ở trên nóc xe phía trên khoang điều khiển và có thể được trang bị trung liên PKT.
Các tính năng của UR-15: có thể tạo lối vượt qua bãi mìn với chiều rộng 6m, chiều dài 80-90m; trọng lượng chiến đấu 15,5 tấn; kíp xe 2 thành viên; xe có chiều dài 7.860mm, rộng 2.850mm, cao 2.535mm; vỏ giáp có khả năng chống đạn cỡ nhỏ; các loại vũ khí khác gồm 2 khẩu UZP-77/UZ-67; xe dùng động cơ loại YaMZ-238N công suất 300 mã lực; tốc độ đường nhựa 60-61,5km/h; tốc độ di chuyển trên địa hình gồ ghề 30km/h, và 4-6km/h khi bơi; dự trữ hành trình đường nhựa 500km, trên địa hình gồ ghề 250km; có thể leo dốc 35 độ, vượt chướng ngại cao 0,8m, vượt hào 2,2m.
Điểm mới và ưu thế
Sử dụng khung xe nguyên bản BMP-3 với một cơ cấu động lực khác, UR-15 sở hữu những lợi thế đáng kể so với UR-77 - đó là sự thống nhất với các mẫu khung gầm thiết bị quân sự hiện đại. Ngoài ra, Meteor còn vượt trội hơn UR-77 về khả năng bảo vệ, cả nhờ thiết kế thân xe bọc thép và nhờ các phương tiện bổ sung.
Đề xuất truyền tải bằng điện với khả năng tích trữ năng lượng cho phép đạt được các đặc tính việt dã đủ cao và cũng khác nhau khi có các chức năng bổ sung. Do đó, UR-15 không giống như Meteorite hay BMP-3, có thể di chuyển gần như im lặng trong một thời gian, giúp thay đổi vị trí mà không thu hút sự chú ý của đối phương.
"Meteor" mang theo 5 tên lửa với chuỗi thuốc nổ kéo dài, thay vì 2 tên lửa như UR-77. Do đó, xe mới có thể dọn nhiều lối vượt hơn hoặc dài hơn. Loại chất nổ kéo dài đang sử dụng không được tiết lộ. Rất có thể một loại đầu đạn đầy hứa hẹn với các đặc tính cải tiến đã được phát triển cho phương tiện kỹ thuật mới, sẽ mang lại những lợi thế mới so với các thiết bị hiện có.
Các chuỗi thuốc nổ mới có khả năng tạo lối vượt qua các bãi mìn rộng vài chục mét ở khoảng cách từ 340-1.000m, có khả năng vô hiệu hóa các loại mìn hiện có bằng cách kích nổ một phần mìn, còn các thiết bị nổ được bảo vệ không bị kích nổ bởi vụ nổ có thể bị hất ra khỏi lối vượt được tạo thành.
UR-15 sử dụng một động cơ điện mới về cơ bản, và một bệ phóng mới với chuỗi chất nổ mới, cùng các phương tiện điều khiển bắn hiện đại. Tất cả các thành phần này đều cần được kiểm tra, sàng lọc và tinh chỉnh toàn diện. Không loại trừ một số thành phần của Meteor sẽ trở nên quá phức tạp hoặc gặp một số sai sót nghiêm trọng. Điều này có thể dẫn đến sự cần thiết phải chỉnh dự án một cách đáng kể hoặc hoàn toàn từ bỏ nó.
Tuy nhiên, cho đến nay tình hình đang rất lạc quan. Trong vài năm tới, sau khi hoàn thành tất cả các biện pháp cần thiết, lực lượng công binh Nga có thể nhận được một hệ thống rà phá bom mìn đầy hứa hẹn với một số tính năng vượt trội, cho phép bắt đầu quá trình thay thế các mẫu hiện có và tăng hiệu quả sử dụng. Hiện tại, Meteor dùng khung gầm BMP-3, nhưng vỏ giáp của xe chiến đấu bộ binh không thể so sánh với giáp bảo vệ của xe tăng, vì vậy, Nga có phương án thứ hai - tạo ra một cỗ máy robot phá bom mìn tích hợp trên các hệ thống điều khiển hiện đại xe tăng T-72, T-90 hay Armata./.