Tiền thân BMP-3
Xe chiến đấu bộ binh BMP-3 (Боевая машина пехотa - БМП-3) là phương tiện chiến đấu bọc thép của Liên Xô và Nga được thiết kế để vận chuyển binh lính, tăng khả năng cơ động, vũ khí trang bị và độ an toàn cho họ trên chiến trường trong điều kiện sử dụng vũ khí hạt nhân và hợp đồng tác chiến với xe tăng trong chiến đấu.
BMP-3 được phát triển bởi Cục Thiết kế Chế tạo máy Đặc biệt Kurgan và được sản xuất tại Công ty cổ phần Kurganmashzavod. Quá trình phát triển BMP-3 (“Object 688M”) bắt đầu từ năm 1977; các cuộc thử nghiệm đã được thực hiện vào các năm 1983-1986. Với 111 phát minh của các chuyên gia từ Cục Thiết kế Chế tạo máy Đặc biệt Kurgan được áp dụng trong thiết kế BMP-3, năm 1987, mẫu xe bọc thép mới này được đưa vào trang bị cho Quân đội Liên Xô.
Trong các cuộc thử nghiệm cấp Nhà nước ở khu vực Mũi Opuk, 2 nguyên mẫu BMP-3 bơi ở khoảng cách 1.500m nhắm bắn bằng pháo tự động 30mm các mục tiêu ven biển là xe tăng T-55. Kết quả là thiết bị ngắm và quan sát của xe tăng T-55 bị vô hiệu hóa, khẩu pháo 100mm bị bắn thủng 4 chỗ và các vết nứt xuất hiện ở phần phía trước. BMP-3 được ra mắt công chúng lần đầu tiên tại cuộc duyệt binh vào ngày 9/5/1990.
BMP-3 có chiều dài khi pháo 100mm hướng về phía trước là 7,2m, chiều rộng 3,3m, chiều cao 2,45m, khối lượng chiến đấu 18,5 tấn, được trang bị động cơ diezen UTD-29T có thể sử dụng nhiều loại nhiên liệu; kíp xe 3 thành viên, chở được 7 lính đổ bộ (và 2 ghế thừa). Nó có vỏ giáp mạnh nhất so với tất cả các loại xe chiến đấu bộ binh trong nước được đưa vào biên chế, có thể chịu được đạn pháo 30mm bắn trực diện trực diện.
BMP-3 đã thắng thầu và được đưa vào trang bị cho quân đội UAE với số lượng hơn 600 chiếc. Những chiếc xe này được trang bị kính ngắm ảnh nhiệt do Pháp sản xuất - loại ống ngắm tương tự được sử dụng trên xe tăng chiến đấu chủ lực của quân đội UAE - "Leclerc-Tropic". Xe bọc thép cũng đã được một số quốc gia khác mua.
Vượt các xe của Anh và Mỹ, chiếc BMP-3 cho thấy hiệu quả bắn cao nhất sau khi chạy 2.000km. Năm 1997, Trung Quốc có được giấy phép sản xuất khoang chiến đấu của BMP-3 để trang bị cho xe chiến đấu bộ binh Type 97 của mình. Năm 2019, Nga thử nghiệm BMP-3 với mô-đun chiến đấu không người "Epoch", đồng thời, ký kết một hợp đồng chuyển giao loạt hơn 150 chiếc BMP-3 mới.
BMP-3F Indonesia mua từ Nga có gì đặc biệt?
Thủy quân lục chiến theo truyền thống được trang bị xe bọc thép có phần khác biệt so với những chiếc sử dụng trong lực lượng mặt đất và lực lượng đổ bộ đường không. BMP-3F là phương tiện chiến đấu bộ binh biển được thiết kế cho các hoạt động tác chiến của lính thủy đánh bộ, các đơn vị phản ứng nhanh, bộ đội biên phòng và ven biển, trên bờ biển và tham gia đổ bộ.
BMP-3F được phát triển vào những năm 1990-2000, chế tạo tại Kurganmashzavod và về thực chất, là phiên bản nâng cấp của xe BMP-3. So với BMP-3, thiết kế của BMP-3F đã được sửa đổi để tăng khả năng nổi và ổn định cho xe - sử dụng ống hút khí dạng ống lồng, và tấm chắn sóng nhẹ đã được lắp phía trước xe và trên tháp.
BMP-3F có thể di chuyển trong nước ở điều kiện sóng cấp 3 (chiều cao sóng đến 0,5-0,75m), khai hỏa tấn công trong điều kiện sóng cấp 2 (chiều cao sóng đến 0,5m); tốc độ tối đa trên đường nhựa 70km/h, tốc độ trên đường đất 45km/h, tốc độ bơi 10-20km/h, có khả năng kéo theo một chiếc BMP-3F theo nó; có thể ở liên tục trong nước đến 7 giờ; dự trữ hành trình 600km.
BMP-3F được tích hợp pháo chính 100mm 2A40, có thể phóng tên lửa chống tăng có điều khiển (anti-tank guided missile - ATGM) - có khả năng sát thương xe bọc thép và các mục tiêu được che phủ; pháo tự động 30mm 2A42; ba súng máy 7,62mm (hai khẩu kẹp nòng và một khẩu đồng trục với pháo). Loại xe này có khả năng di chuyển và bắn với độ chính xác cần thiết khi đang bơi trong điều kiện sóng cấp 2.
Trên BMP-3F, thay vì kính ngắm 1K13 và máy đo xa laser 1D16 của xạ thủ, một kính ngắm chính SOZH mới ("СОЖ" hoặc СОЖ-М) được trang bị với máy đo xa laser tích hợp và kênh điều khiển tên lửa chống tăng có điều khiển. Việc sử dụng kính ngắm chính mới cho phép phát hiện mục tiêu và tiến hành ngắm bắn ở cự li xa.
Năm 2014, tại Trung tâm Huấn luyện Chiến đấu ở Asembagus, Lực lượng Thủy quân Lục chiến Indonesia đã nhận 37 xe chiến đấu bộ binh BMP-3F mới, theo hợp đồng giá 114 triệu USD, do Nga sản xuất. Trong biên chế của lực lượng lính thủy đánh bộ Indonesia, BMP-3F sẽ thay thế các xe tăng lội nước đã lỗi thời PT-76 do Liên Xô sản xuất. Trước đó, 17 xe bọc thép loại này đầu tiên đã được giao cho Jakarta theo một hợp đồng năm 2009.
Thủy quân lục chiến Indonesia hiện có trong trang bị 54 xe BMP-3F (37 xe chuyển giao 2014), 22 xe BMP-2, 24 xe AMX-10P, 55 xe tăng lội nước hạng nhẹ PT-76, 10 xe tăng hạng nhẹ AMX-10 PAC 90, 12 xe bọc thép chở quân BTR-80A, 100 xe bọc thép BTR-50P, 10 xe bọc thép lội nước LVTP-7A1, 21 BRDM-2. Quân đội nước này dự định đưa vào biên chế 95 chiếc BMP-3F, trong đó 10 chiếc phiên bản xe chỉ huy và bốn chiếc phiên bản sửa chữa và sơ tán.
Jakarta đánh giá cao công nghệ mới và dự định trang bị loại xe này cho các tàu đổ bộ đang được đóng tại các nhà máy đóng tàu địa phương của nước này. Theo Quân đội Indonesia, Thủy quân lục chiến đang chuẩn bị chuyển 22 chiếc xe chiến đấu bộ binh BMP-3F mới theo hợp đồng được ký kết năm 2019 lên các tàu đổ bộ mới (LST) KRI Teluk Kendari 518 và KRI Teluk Kupang 519 thuộc dự án Teluk Bintuni. Mỗi tàu có thể chứa 361 lính đổ bộ, 10 xe tăng Leopard 2A4 hoặc 15 xe BMP-3F.
Để chuẩn bị cho việc chuyển giao BMP-3F cho các tàu đổ bộ, các xe bọc thép này phải trải qua các cuộc thử nghiệm bổ sung, chứng tỏ độ kín của thân xe khi di chuyển trong nước có dòng chảy mạnh; vận động khỏi tàu và di chuyển đến đường bờ biển.
Tại cuộc tập trận Kavkaz-2020, trên biển Caspi, Nga đã thử nghiệm xe mới BMP-3F được thiết kế đặc biệt cho Lực lượng Thủy quân lục chiến với sức nổi cao hơn. Những chiếc xe chiến đấu bộ binh này không chỉ có khả năng chiến đấu trên bộ mà còn có thể hỗ trợ hỏa lực khi đang bơi trên mặt nước, sẽ giúp tăng đáng kể sức mạnh đột kích của lực lượng thủy quân lục chiến.
Sơ khởi, BMP-3F được tạo ra để trang bị cho lực lượng Thủy quân lục chiến Nga, phục vụ cùng với xe bọc thép BT-3F dành riêng cho Indonesia, nhưng chưa bao giờ gia nhập các Lực lượng vũ trang Nga. Từ kết quả thử nghiệm tại cuộc tập trận Kavkaz-2020, Bộ Quốc phòng Nga đang xem xét trang bị xe thiết giáp BMP-3F cho lực lượng lính thủy đánh bộ của mình.
Theo các chuyên gia quân sự, BMP-3F, thực chất là xe tăng lội nước được trang bị vũ khí hạng nặng và khả năng chở quân. Nhờ tính cơ động, khả năng bảo vệ và hỏa lực tuyệt vời, kết hợp với độ tin cậy đặc biệt, BMP-3F đã trở thành một trong những điển hình về phương tiện chiến đấu đổ bộ. Thủy quân lục chiến Indonesia đánh giá rất cao BMP-3F khi cho rằng, phương tiện này gần như lý tưởng với điều kiện sử dụng của họ./.