Cách đây 45 năm, trước yêu cầu bức thiết của việc quản lý, bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc, ngày 26/10/1975 Bộ Quốc phòng ra quyết định thành lập 5 Vùng Duyên Hải, trong đó có Vùng 1 Duyên Hải - tiền thân của Vùng 1 Hải quân ngày nay.
Việc ra đời của Vùng 1 Hải quân là một tất yếu khách quan, đánh dấu sự phát triển lớn mạnh của các lực lượng Hải quân, gánh vác nhiệm vụ hết sức nặng nề nhưng rất vẻ vang, là lực lượng nòng cốt cùng với Quân chủng Hải quân trong xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân, chiến tranh nhân dân trên biển, bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo, phía Đông Bắc của Tổ quốc.
Nhằm đáp ứng với sự phát triển của yêu cầu, nhiệm vụ quản lý, bảo vệ chủ quyền biển, đảo trong tình hình mới, những đơn vị chủ lực, được coi là “lá chắn thép” của Vùng 1 Hải quân luôn chú trọng nâng cao chất lượng huấn luyện, trình độ, khả năng sẵn sàng chiến đấu, không để bị động bất ngờ trước mọi tình huống.
“Là thế hệ trẻ, được sống trong hòa bình và thừa hưởng những thành quả của sự hi sinh, công lao cống hiến to lớn của các thế hệ cha anh đi trước trong suốt chặng đường 45 năm xây dựng, phát triển và trưởng thành vủa Vùng 1 Hải quân, chúng tôi vô cùng vinh dự và tự hào, đồng thời cũng thấy rõ trách nhiệm của mình trong việc giữ gìn và phát huy truyền thống vinh quang đó; nhắc nhở thế hệ trẻ chúng tôi cần phát huy tinh thần cách mạng, phấn đấu hơn nữa, xứng đáng với sự mong mỏi của lãnh đạo, chỉ huy các cấp, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao trong sự nghiệp bảo vệ chủ quyền biển đảo phía Đông Bắc của Tổ quốc, góp phần tô thắm thêm truyền thống vẻ vang của Vùng 1 Hải quân trong thời kỳ mới”, đó là chia sẻ của Đại úy Nguyễn Xuân Thùy, Trạm trưởng Trạm Kỹ thuật, Lữ đoàn tên lửa bờ 679 Hải quân tại buổi gặp mặt nhân kỷ niệm 45 năm thành lập Vùng 1 Hải quân.
Lữ đoàn 679 là đơn vị tên lửa đất đối hải, Vùng 1 Hải quân - là 1 trong 5 binh chủng nòng cốt của Hải quân nhân dân Việt Nam, với mệnh danh là “quả đấm thép” có nhiệm vụ quan trọng trong bảo vệ chủ quyền biển đảo Đông Bắc của Tổ quốc. Lữ đoàn được trang bị nhiều tổ hợp tên lửa, khí tài hiện đại.
Trong cuộc diễn tập bắn tên lửa TL-17 năm 2017, Lữ đoàn 679 đã bắn tên lửa trúng trực tiếp mục tiêu, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, bảo đảm an toàn tuyệt đối về người và vũ khí, trang bị kỹ thuật. có nhiệm vụ chủ yếu là huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu, bảo vệ, giữ vững chủ quyền vùng biển, đảo, thềm lục địa của Tổ quốc.
Đại tá Hoàng Vũ Sơn, Chính ủy Lữ đoàn 679 cho biết, phát huy truyền thống của Vùng 1 Hải quân và của Quân chủng Hải quân anh hùng, những năm qua, tập thể cán bộ, chiến sĩ Lữ đoàn 679 đã không ngừng phấn đấu, thi đua huấn luyện giỏi, rèn luyện nghiêm, nâng cao sức mạnh chiến đấu.
Trong bối cảnh tình hình Biển Đông có nhiều diễn biến phức tạp, tiềm ẩn nguy cơ khó lường, Đảng ủy, chỉ huy Lữ đoàn đã có nhiều chủ trương, giải pháp lãnh đạo, chỉ đạo, nhằm nâng cao chất lượng huấn luyện. Lữ đoàn đã phát động và chỉ đạo đẩy mạnh phong trào tự học, làm chủ vũ khí, khí tài, nâng cao trình độ quản lý, khả năng khai thác để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ.
Với những người lính Hải đội 135, Lữ đoàn 170 luôn luôn tự hào khi được công tác tại đơn vị làm nên chiến thắng trận đầu của Hải quân Nhân dân Việt Nam. Thiếu tá Phạm Tố Chinh, Chính trị viên Hải đội 135 cho biết, bất kể nắng, mưa, sóng gió và còn vô vàn khó khăn, thách thức khác, song các biên đội tàu vẫn miệt mài luyện tập hiệp đồng chiến đấu biên đội tại bến.
Những năm qua các biên đội tàu luôn hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ được giao như huấn luyện sẵn sàng chiến đấu, tuần tra liên hợp trên vùng biển Vịnh Bắc Bộ với Hải quân Quân giải phóng Nhân dân Trung Quốc; tuần tra, trinh sát trên vùng biển được phân công; đồng hành cùng với ngư dân bám biển, vươn khơi và luôn sẵn sàng cứu nạn tàu ngư dân khi gặp sự cố trên biển.
Lữ đoàn 170, Vùng 1 có nhiệm vụ quản lý, bảo vệ vùng biển đảo phía Bắc Tổ quốc, với bờ biển dài trên 270 hải lý, từ cửa sông Bắc Luân (tỉnh Quảng Ninh) đến Mũi Độc (tỉnh Hà Tĩnh). Đây là vùng biển đảo có vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng về kinh tế, chính trị và quốc phòng an ninh của đất nước.
Theo Thượng tá Tô Hồng Quân, Chính ủy Lữ đoàn 170, được coi là “lá chắn thép” bảo vệ vùng biển, đảo phía Đông Bắc của Tổ quốc; Lữ đoàn phụ trách vùng biển đảo, thềm lục địa rộng, dài, nhưng điều kiện biên chế và phương tiện tác chiến còn hạn chế, vì vậy đơn vị xác định phải xây dựng lực lượng có bản lĩnh chính trị vững vàng, ý chí quyết tâm sẵn sàng chiến đấu cao.
Hằng năm, trong nghị quyết lãnh đạo nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, xây dựng đơn vị nền nếp chính quy, Đảng ủy, Chỉ huy đơn vị đều đề ra chủ trương, giải pháp cụ thể, hiệu quả, nhất là đẩy mạnh công tác giáo dục chính trị, tư tưởng. Việc học tập chính trị được các cấp ủy đổi mới theo phương châm "1 giảm, 1 tăng, 3 thực chất" (đó là giảm thời gian lên lớp dạy lý thuyết; tăng thời gian học bổ trợ; dạy thực chất, học thực chất và kiểm tra thực chất).
Chính vì vậy, cán bộ chiến sĩ của đơn vị ngày càng nhận thức đúng đắn về tình hình nhiệm vụ; âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch. Từ đó, nêu cao quyết tâm trong đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển đảo; không ngừng học tập, nâng cao ý thức trách nhiệm, sẵn sàng hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ.
Nhằm đáp ứng với sự phát triển của yêu cầu, nhiệm vụ quản lý, bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc, Chuẩn đô đốc Nguyễn Viết Khánh, Tư lệnh Vùng 1 Hải quân nhấn mạnh: Những năm qua, Vùng luôn chú trọng nâng cao chất lượng huấn luyện, trình độ, khả năng sẵn sàng chiến đấu. Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Vùng tập trung lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị huấn luyện theo phương châm “cơ bản, thiết thực, vững chắc”, coi trọng huấn luyện đồng bộ và chuyên sâu, lấy thực hành là chính; huấn luyện sát phương án, đối tượng tác chiến, chiến trường, tổ chức biên chế, vũ khí trang bị kỹ thuật; lấy nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc và xây dựng Quân chủng, Vùng “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại” làm mục tiêu huấn luyện; đột phá vào huấn luyện “cơ bản, làm chủ vũ khí, trang bị kỹ thuật và thực hiện quy tắc an toàn”. Đồng thời, tham gia huấn luyện, diễn tập, tuần tra chung với Hải quân các nước trong và ngoài khu vực theo sự chỉ đạo của Quân chủng Hải quân.
Cùng với đó, Vùng tích cực thực hiện các biện pháp nâng cao trình độ, khả năng sẵn sàng chiến đấu; Chủ động phối hợp, hiệp đồng với các lực lượng (Cảnh sát biển, Biên phòng, Phòng không - Không quân, Kiểm ngư và lực lượng dân quân tự vệ biển các địa phương) để nắm chắc tình hình trên không, biển và địa bàn. Từ đó, xử lý kịp thời, hiệu quả, đúng pháp luật các tình huống, không để bị động, bất ngờ, tạo cơ sở vững chắc để Vùng luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ quản lý, bảo vệ vững chắc chủ quyền vùng biển, đảo được phân công cũng như địa bàn đóng quân của đơn vị.
Tự hào về chặng đường 45 năm đã qua, cán bộ, chiến sĩ Vùng 1 Hải quân càng nhận thức sâu sắc lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh khi người về thăm lực lượng Hải quân lần thứ hai: "Ngày trước ta chỉ có đêm và rừng. Ngày nay ta có ngày, có trời, có biển. Bờ biển ta dài, tươi đẹp. Ta phải biết giữ gìn lấy nó". Thế hệ cán bộ, chiến sĩ Vùng 1 hôm nay nguyện sẽ kế tục xứng đáng truyền thống vẻ vang, xây dựng Vùng cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, thực sự là lực lượng nòng cốt trong sự nghiệp bảo vệ chủ quyền biển, đảo phía bắc của Tổ quốc, xứng đáng với niềm tin yêu của nhân dân"./.
Với những thành tích, chiến công trong 45 năm phát triển và trưởng thành (26/10/1975-26/10/2020), Bộ Tư lệnh Vùng 1 Hải quân vinh dự được Nhà nước tặng thưởng 1 Huân chương Quân công, 2 Huân chương Chiến công, 2 Huân chương bảo vệ Tổ quốc. Đã có 7 tập thể được tuyên dương Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân; hàng chục tập thể và cá nhân được tặng thưởng Huân, Huy chương cao quý khác. Đây là những phần thưởng cao quý, ghi nhận thành tích xuất sắc và sự trưởng thành, tiến bộ vượt bậc của Vùng 1 Hải quân trong những năm qua.
Đây là sự cổ vũ hết sức lớn lao, sự động viên vô cùng quý báu, nhắc nhở cán bộ, chiến sỹ Vùng 1 Hải quân về trách nhiệm của mình trước Đảng, Tổ quốc và nhân dân cũng như thế hệ cha anh đối với sự nghiệp bảo vệ chủ quyền biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc.