Quan chức Mỹ trước đây nêu quan ngại rằng, nếu hệ thống phòng thủ tên lửa S-400 của Nga được kết hợp vào hệ thống phòng thủ của NATO, nó có thể tiếp cận các thông tin nhạy cảm trong đó có cả thông tin về tiêm kích F-35 mà Thổ Nhĩ Kỳ đặt mua của Mỹ, sau đó chuyển dữ liệu cho phía Nga. Những quan ngại này cũng là lý do Mỹ muốn dừng chuyển giao F-35 cho Thổ Nhĩ Kỳ.

s_400_dqna.jpg
Hệ thống S-400 của Nga. Ảnh: Sputnik

Phát biểu với các phóng viên trong chuyến thăm tới Riga, Latvia, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu nói rằng, Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không tích hợp hệ thống phòng không S-400 của Nga với mạng lưới phòng thủ của NATO khi hệ thống S-400 được chuyển giao cho vào tháng 7 tới.

“Tổ hợp của Nga sẽ nằm hoàn toàn trong sự kiểm soát của Thổ Nhĩ Kỳ và cũng sẽ không được tích hợp vào hệ thống phòng không của NATO”, ông Cavusoglu nói.

Mỹ đang gây sức ép buộc Thổ Nhĩ Kỳ phải hủy thương vụ mua S-400 của Nga với lý do hệ thống này không phù hợp với hệ thống của NATO và dấy lên mối đe dọa đối với F-35, vì nó có thể tiết lộ điểm yếu của máy bay này cho phía Nga. Trong khi đó, Thổ Nhĩ Kỳ kiên quyết duy trì thương vụ mua S-400 và thậm chí đã đưa ra đề xuất thành lập ủy ban chung với Mỹ để đảm bảo Thổ Nhĩ Kỳ sẽ sử dụng an toàn cả S-400 và F-35. Tuy nhiên, Mỹ đã bác bỏ đề xuất này.

Thay vào đó, Mỹ đã đóng băng việc chuyển giao F-35 cho Thổ Nhĩ Kỳ và dọa sẽ áp đặt trừng phạt, thậm chí khai trừ khỏi NATO nếu Thổ Nhĩ Kỳ không hủy thương vụ mua S-400. Mỹ cũng đã bắt đầu tìm kiếm các đối tác khác để thay thế Thổ Nhĩ Kỳ trong việc sản xuất một số linh kiện F-35.

Bất chấp áp lực, Thổ Nhĩ Kỳ khẳng định việc chuyển giao S-400 sẽ vẫn được thực hiện đúng kế hoạch vào tháng 7/2019.

Những tranh cãi xung quanh S-400 đã làm xấu đi đáng kể quan hệ giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Mỹ, vốn trước đó đã bị phủ bóng đen bởi những bất đồng về Syria. Thổ Nhĩ Kỳ kêu gọi Mỹ chấm dứt việc hỗ trợ các phiến quân người Kurd ở Syria, cho rằng nhóm này có liên hệ với Đảng Công nhân người Kurd (PKK) mà Ankara coi là tổ chức khủng bố. Trong khi đó, Mỹ kêu gọi Thổ Nhĩ Kỳ dừng các hoạt động quân sự ở bờ Đông sông Euphrate (Syria) có thể gây nguy hiểm cho các nhóm mà Mỹ hỗ trợ./.