Phạm nhân chuẩn bị tái hòa nhập cộng đồng sau thời gian dài thụ án thường gặp nhiều khó khăn khác nhau, trong đó có những vấn đề có thể giải quyết nếu họ được tiếp cận các dịch vụ pháp lý.

Đây là kết luận được Trung tâm Tư vấn Pháp luật của Trường Đại học Luật TP HCM và Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) đưa ra mới đây tại Hội thảo Giáo dục pháp luật và trợ giúp pháp lý cho phạm nhân sắp chấp hành xong án phạt tù được tổ chức tại Văn phòng của LHQ ở Hà Nội.

Ông Dương Hoán - PGĐ Trung tâm Tư vấn Pháp luật Đại học Luật TPHCM cho rằng, chương trình trợ giúp pháp lý đã giúp phạm nhân hiểu hơn về luật và giúp đỡ họ có thể quay trở lại cộng đồng được tốt nhất

Từ đầu năm 2016, UNDP và trường Đại học Luật TPHCM phối hợp thực hiện chương trình hỗ trợ pháp lý cho phạm nhân sắp mãn hạn tù. Các giảng viên và sinh viên trường Luật đã phổ biến pháp luật, khảo sát nhu cầu và hỗ trợ pháp lý cho hơn 600 phạm nhân sắp mãn hạn tù tại năm trại giam (Long Hòa, Cây Cầy, Thanh Hóa (hai phân trại) và Thủ Đức (Z30D).

Theo ông Scott Climent, Cố vấn chính sách về pháp quyền của UNDP, các phạm nhân sắp mãn hạn tù thường gặp khó khăn về chứng minh nhân dân, giải quyết hồ sơ lý lịch tư pháp, đăng ký hộ khẩu cũng như các rắc rối gia đình. Một số phạm nhân đọc viết còn khó. Xuất phát từ thực trạng này, Dự án giáo dục và tư vấn pháp luật cho phạm nhân đã được thiết kế giúp các phạm nhân tái hòa nhập xã hội thông qua sự trợ giúp thông tin pháp lý cơ bản từ các giảng viên, sinh viên luật và luật sư.

Trong khuôn khổ Dự án nói trên, 50 sinh viên của Trường ĐH Luật TPHCM  đã gửi các phạm nhân bảng câu hỏi đánh giá nhu cầu pháp lý để bảo đảm công tác trợ giúp là hữu ích đối với họ. Sau đó, sinh viên cùng với giảng viên và luật sư bắt đầu phân tích nhu cầu và làm quen với các vấn đề pháp lý mà phạm nhân nêu ra trong các phiên tư vấn.

Tiếp theo, sinh viên gặp và nói chuyện với hơn 600 phạm nhân tại 5 trại giam. Các sinh viên cũng cung cấp thông tin pháp lý trong các buổi tư vấn trực tiếp cho phạm nhân. Sau khi ra tù, các cựu phạm nhân có thể đến Trung tâm Tư vấn Pháp luật của Trường ĐH Luật TP Hồ Chí Minh để tiếp tục được trợ giúp.

Đại học Luật TPHCM cũng soạn thảo sổ tay gồm nhiều hình vẽ dễ hiểu và danh sách đầu mục dành cho phạm nhân, tập trung vào những thông tin pháp lý cơ bản mà họ cần có để tái hòa nhập. Các cuốn sổ tay này được phân phát cả trong và ngoài trại giam và tại các trung tâm tư vấn pháp lý. Đại học Luật đã phối hợp cẩn thận với các cơ quan chức năng để bảo đảm tuân thủ các quy định của trại giam.

Trung tá Phạm Thị Minh Hải, Phó Giám thị trại giam Long Hòa (Long An) cho biết, sau khi phạm nhân được tư vấn họ cảm thấy yên tâm, tự tin hơn khi trở về tái hòa nhập cộng đồng. Một số phạm nhân trăn trở về một số vấn đề sau khi mãn hạn tù như xóa án tích, quyền, nghĩa vụ cơ bản của công dân, xin việc làm, đi nước ngoài… khi được nhân viên trung tâm giải đáp, hướng dẫn, họ đã tin tưởng vào chính sách của Đảng và Nhà nước./.