Bạn đọc hỏi: Kể từ khi mua đất và chuyển tới sinh sống, gia đình tôi vẫn sử dụng con ngõ đi chung cùng nhiều hộ gia đình khác. Đầu năm 2015, con ngõ đi chung tại đây được UBND xã tiến hành đổ bê tông để bà con tiện đi lại.

Việc thi công con ngõ nhỏ này diễn ra suôn sẻ trước khi diễn ra sự việc gia đình ông L. (là hàng xóm) quyết định dựng hàng rào bịt kín con ngõ là lối đi vào nhà tôi.

Ông L. nói đó không phải là đường đi chung của các hộ dân mà là phần đất trong sổ đỏ của gia đình ông. Mặc dù bị gia đình các hộ xung quanh sử dụng lối đi chung kịch liệt phản đối,ông L vẫn tiến hành bịt ngõ đi chung và sẵn sàng hành hung mỗi khi có ai dám dỡ hàng rào.

Xin hỏi trong trường hợp trên ông L. có đúng không? Quy định pháp luật nào để mở đường đi chung cho nhà tôi và hàng xóm?

Luật sư trả lời: 

Theo điều 273 Bộ luật Dân sự 2005 quy định Quyền hạn chế đối với bất động sản liền kề: “Chủ sở hữu nhà, người sử dụng đất có quyền sử dụng bất động sản liền kề thuộc sở hữu của người khác để bảo đảm các nhu cầu của mình về lối đi, cấp, thoát nước, cấp khí ga, đường dây tải điện, thông tin liên lạc và các nhu cầu cần thiết khác một cách hợp lý, nhưng phải đền bù, nếu không có thỏa thuận khác".

Khi nhà bạn bị vây bọc bởi phần bất động sản của nhà khác mà hiện tại không có lối đi ra thì có thể yêu cầu chủ sở hữu bất động sản liền kề dành cho mình một lối đi ra đến đường, và người có nghĩa vụ sẽ phải đáp ứng nhu cầu.

Nguyên tắc mở lối đi trên Bất động sản liền kề cũng quy định tại Điều 275 BLDS 2005: lối đi mở chung phải thuận tiện, hợp lý, gây ít thiệt hại nhất cho lối bất động sản liền kề.

Vị trí, chiều cao, lối đi do các bên thỏa thuận bảo đảm thuận tiện cho việc đi lại và ít gây phiền hà cho các bên; nếu có tranh chấp về lối đi thì có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền xác định.

Theo Điều 171 Luật Đất đai 2013: Quyền sử dụng hạn chế đối với thửa đất liền kề bao gồm quyền về lối đi; cấp, thoát nước; tưới nước, tiêu nước trong canh tác; cấp khí ga; đường dây tải điện, thông tin liên lạc và các nhu cầu cần thiết khác một cách hợp lý trên thửa đất liền kề.

Trong trường hợp của bạn, gia đình bạn và các gia đình xung quanh đã sử dụng lối đi chung ổn định nhiều năm trước khi gia đình ông L. bịt ngõ, bạn và các hộ gia đình xung quanh có thể khởi kiện ra TAND quận/huyện nơi bạn cư trú để yêu cầu Tòa buộc ông L. trả lại lối đi cho cho các hộ ở trong. Và phải chứng minh lối đi chung đó là lối đi hợp lý nhất, duy nhất để ra đường chung.

Sau khi yêu cầu tòa án xác định lại lối đi chung cho hàng xóm và nhà bạn, bạn và các hộ xung quanh có thể đăng ký về việc sử dụng lối đi này theo Điều 95 Luật Đất đai 2013.

Hoặc gia đình bạn và hàng xóm có thể thỏa thuận với ông L. về việc mua lại phần đất đó và đăng ký quyền sở hữu riêng hoặc chung với lối đi đó./.