Dự án đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng đô thị Bắc Thăng Long-Vân Trì là dự án lớn của thành phố Hà Nội với tổng vốn đầu tư hơn 122 triệu USD, trong đó vốn ODA vay ưu đãi của Nhật Bản là 18 triệu USD, vốn trong nước 104 triệu USD.

Sau thời gian tiến hành thanh tra và phát hiện nhiều sai phạm tại Dự án này, kết luận của Thanh tra Chính phủ nêu rõ UBND Hà Nội và chủ đầu tư chậm thực hiện dự án được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt từ tháng 10/1997 nhưng phải đến đầu năm 2002 mới được triển khai thực hiện. UBND Hà Nội không thực hiện lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch chi tiết sát với thực tế theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ dẫn đến tổng mức đầu tư và quy mô dự án phải điều chỉnh bổ sung tới 4 lần. 

Về thực hiện một số gói thầu của Dự án, kết luận của Thanh tra Chính phủ chỉ ra những sai phạm tại gói thầu CP2 - Hệ thống đường và hệ thống thoát nước sử dụng vốn ODA. Ở gói thầu này, chủ đầu tư ban hành 8 quyết định phê duyệt điều chỉnh thiết kế, dự toán của gói thầu CP2 nhưng đều không thẩm tra, thẩm định khối lượng, vi phạm các quy định của Chính phủ về quản lý chi phí đầu tư xây dựng công trình.

Kết luận thanh tra cũng chỉ ra những sai phạm tại một số gói thầu bổ sung sử dụng nguồn vốn trong nước để hoàn thiện các hạng mục công trình dở dang của gói thầu CP2 do hiệp định vay vốn ODA kết thúc và bổ sung thực hiện giai đoạn 2 của gói thầu CP1. Nhiều hạng mục đã được chủ đầu tư thanh toán cho nhà thầu không đúng với thực tế với số tiền hơn 2,58 tỉ đồng.

Một số nội dung kết luận, kiến nghị sau thanh tra, kiểm toán, điều tra, xét xử không được UBND thành phố Hà Nội đốc thúc chỉ đạo triệt để, có tính chất buông xuôi trong thời gian dài, dẫn đến việc thu hồi số tiền sai phạm về ngân sách Nhà nước bị thất thoát. Hiện vẫn còn số lượng tiền lớn sai phạm chưa thực hiện, gồm số tiền 81,3 tỷ đồng theo kết luận, kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước và số tiền 16,3 tỷ đồng theo bản án của Tòa phúc thẩm Tòa án Nhân dân tối cao tại Hà Nội.

Kết luận của Thanh tra Chính phủ khẳng định những sai phạm trong thực hiện dự án này trách nhiệm thuộc UBND TP Hà Nội, chủ đầu tư là ban quản lý các dự án trọng điểm phát triển đô thị Hà Nội và các cơ quan, đơn vị, cá nhân liên quan qua các thời kỳ.

Thanh tra Chính phủ kiến nghị xử lý về tài chính với sai phạm tài chính ở một số gói thầu của dự án qua thanh tra với tổng số tiền hơn 13,3 tỉ đồng và hơn 4 triệu yen Nhật cùng số tiền hơn 3,27 tỉ đồng thuộc chi phí khác do không thực hiện.

Thanh tra Chính phủ sẽ thu hồi, tạm giữ số tiền hơn 5,62 tỉ đồng gồm các khoản chuyển nhượng thầu trái phép của Tổng Công ty Xây dựng Hà Nội, Công ty Cổ phần Thiết bị và vật liệu xây dựng Hancorp, Tổng Công ty Cấp thoát nước và môi trường Việt Nam và Công ty Cổ phần Xây dựng cấp thoát nước số 01. Xem xét loại khỏi quyết toán số tiền hơn 7,67 tỉ đồng và hơn 4 triệu yen Nhật trong đó có nhiều hạng mục có giá trị lớn của Tổng Công ty Đầu tư và phát triển nhà Hà Nội và Tổng Công ty Xây dựng Hà Nội…

TTCP kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo UBND TP Hà Nội kiểm điểm nghiêm túc trách nhiệm của tập thể UBND TP và cá nhân có liên quan trong chỉ đạo điều hành, triển khai thực hiện dự án. Chỉ đạo chủ đầu tư, các đơn vị liên quan kiểm điểm tập thể, cá nhân có liên quan và có hình thức xử lý đúng quy định của pháp luật./.