Toyota Motor và Honda Motor đã đình chỉ việc xuất khẩu xe sang Việt Nam do ảnh hưởng của Nghị định 116/2017 của Chính phủ Việt Nam về điều kiện sản xuất, lắp rắp, nhập khẩu và kinh doanh dịch vụ bảo hành bảo dưỡng ô tô.

Đáng chú ý là Nghị định này có hiệu lực ngay sau khi Việt Nam cắt giảm thuế nhập khẩu đối với sản phẩm ô tô nhập từ các nước ASEAN từ mức 30% về mức 0% kể từ ngày 1/1/2018. Trên thực tế, việc thực hiện giảm thuế suất của Việt Nam đã chậm hơn 2 năm so với các nước khác trong khối ASEAN.

Toyota cho biết, họ đã ngừng việc sản xuất khẩu sang thị trường Việt Nam. Nhà sản xuất ô tô Nhật Bản có nhà máy tại Việt Nam, nhưng xe nhập khẩu từ Thái Lan, Indonesia và Nhật Bản chiếm khoảng 1/2 lượng xe bán ra trên thị trường, khoảng 1.000 chiếc mỗi tháng. Những mẫu xe nhập khẩu bao gồm: Hilux, Yaris, Fortuner và dòng xe sang Lexus.

20180116_honda_showroom_hanoi_article_main_image_oagx.jpg
Mẫu Honda CR-V mới sản xuất tại Thái Lan được trưng bày trong một showroom tại Hà Nội.
Chủ tịch Toyota Thái Lan, ông Michinobu Sugata phát biểu với báo chí: “Thị trường Việt Nam giảm sút trong năm ngoái bởi người tiêu dùng chờ đợi đợt giảm thuế diễn ra cuối năm 2017”.

Thực tế, doanh số ô tô tại Việt Nam từ tháng 1/2017 - 11/2017 sụt giảm 10% còn 245.000 xe. Ông Sugata cho biết: “Chúng tôi chờ đợi một bước nhảy vọt trong năm 2018 nhưng rào cản phi thuế mà Chính phủ Việt Nam đưa ra khiến chúng tôi không thể xuất khẩu xe ra thị trường này”.

Nghị định 116 công bố vào tháng 10/2017, đưa ra yêu cầu về việc kiểm tra khí thải và an toàn phải áp dụng đối với tất cả các lô xe nhập khẩu. Trước đây chỉ có lô hàng đầu tiên của mỗi mẫu xe phải kiểm tra.

Phòng Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam cho biết, một bài kiểm tra khí thải có thể mất 2 tháng và tốn chi phí lên tới 10.000 USD. "Nó sẽ gây lãng phí rất lớn về thời gian và tiền bạc".

Nghị định 116 cũng yêu cầu tất cả các mẫu xe phải có Giấy chứng nhận chất lượng kiểu loại được cấp bởi cơ quan chức năng của nước xuất khẩu. Đây là giấy chứng nhận xe nhập khẩu đáp ứng được tiêu chuẩn tại quốc gia bán ra và được phát hành bởi các tổ chức có thẩm quyền tại nước nhập khẩu.

Kể từ khi Nghị định 116 được công bố, chính phủ từ các nước xuất khẩu lớn như Nhật Bản, Thái Lan và Mỹ đã bày tỏ quan ngại về việc sẽ không thể bán được xe tại thị trường Việt Nam. Các nước này cũng cho rằng Nghị định 116 có thể vi phạm quy định của Tổ chức Thương mại Thế giới.

Những nhà sản xuất khác cũng ngạc nhiên bởi động thái này. Honda đã thay đổi nơi sản xuất mẫu SUV CR-V cho thị trường Việt Nam sang Thái Lan trong tháng 1. Trước đó, những bộ phận được chuyển tới từ Thái Lan được lắp ráp và hoàn thiện tại Việt Nam. Honda chủ định sử dụng việc miễn thuế để củng cố toàn bộ việc sản xuất mẫu  SUV tại Thái Lan nhằm tiết kiệm chi phí. Tới nay thì việc sản xuất các phương tiện nhằm phát hành ra thị trường trong tháng 1 đã bị đình chỉ.

Honda dự kiến nhập 10.000 xe CR-V trong năm 2018, tăng 70% so với năm ngoái, đặc biệt là khi mẫu xe mới vừa được tung ra. Mitsubishi Motor cũng đã ngưng việc sản xuất mẫu SUV Pajero Sport cho thị trường Việt Nam tại Thái Lan./.