Thời gian vừa qua, việc vi phạm pháp luật về thương mại điện tử và bán hàng đa cấp của Công ty Cổ phần và đào tạo mua bán trực tuyến Muaban24 (MB24) đã làm nhức nhối dư luận.

mb24-02.jpg
Mô hình kinh doanh kiểu MB24 sẽ không được tồn tại.

Ông Trần Hữu Linh - Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Công nghệ thông tin – Bộ Công thương chỉ rõ, ngay từ cuối năm 2011, đơn vị liên tục nhận được phản ánh của các cá nhân và tổ chức về việc có một số doanh nghiệp lợi dụng mô hình thương mại điện tử để huy động một lượng lớn tiền mặt từ mạng lưới người tham gia với mô hình có nhiều điểm không minh bạch.

Lòng tham lợi nhuận

Theo ông Linh, bản chất của thủ đoạn này là nhiều công ty với cách thức thiết lập website cung cấp dịch vụ sàn giao dịch điện tử, trên đó cho phép những thành viên tham gia nộp tiền, mở gian hàng để kinh doanh trên sàn giao dịch điện tử đó để quảng bá và giới thiệu hình ảnh sản phẩm và cung ứng dịch vụ. Tuy nhiên, đặc điểm của mô hình kinh doanh này là chủ sàn giao dịch điện tử bán những gian hàng nhưng họ không tập trung đầu tư công sức để quảng bá xây dựng thương hiệu cho sản phẩm mà chủ yếu là lôi kéo, trả mức hoa hồng cao để những người sở hữu gian hàng đi xúi giục, lôi kéo những người khác tham gia mở rộng mạng lưới này.

Ông Linh cho biết, ngay từ tháng 8/2011, MB24 đã nộp hồ sơ xin đăng kí mở sàn giao dịch thương mại điện tử với Cục Thương mại điện tử và Công nghệ thông tin – Bộ Công thương. Tuy nhiên, trong hồ sơ đăng ký của MB24 đã được đánh giá là ko hợp lệ bởi thiếu nhiều thông tin theo Thông tư 146 quy định, thông tin sơ sài, chỉ tập trung phát triển mạng lưới mà không tập trung phát triển sàn giao dịch; hợp đồng của công ty khi kí với các chủ sở hữu gian hàng ko phản ánh thực chất của mô hình.

Do vậy, đến 28/3/2012, Cục đã có công văn chính thức trả lời từ chối xác nhận đăng kí. Tuy nhiên, các chủ gian hàng muốn hưởng lượng hoa hồng cao đã xúi giục, lôi kéo nhiều người khác tham gia vào. Vì vậy, mặc dù không được xác nhận đăng ký nhưng mô hình của MB24 diễn ra rất mạnh.

Cho đến ngày 18/4/2012, Cục Thương mại điện tử và Công nghệ thông tin – Bộ Công thương đã có cảnh báo chính thức trên website của Bộ Công thương cũng như gửi cảnh báo đến 63 Sở Công thương các tỉnh, thành phố trong cả nước đề nghị người dân, người tiêu dùng hết sức thận trọng mới mô hình kinh doanh này.

Hướng xử lý triệt để

Ngay từ ngày 24/7, Cục Thương mại điện tử và Công nghệ thông tin – Bộ Công thương đã phối hợp với các hiệp hội ngành hàng, trong đó có Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam chấm dứt tư cách hội viên của MB24. Bên cạnh đó, Cục Thương mại điện tử và Công nghệ thông tin – Bộ Công thương đã cùng các đợn vị thuộc Bộ, Ban ngành khác đã phối hợp chặt chẽ để tìm cách xử lý những mô hình tương tự. Hiện nay không chỉ có MB24 có khoảng hơn 40 mô hình kinh doanh tương tự.

Hướng xử lý triệt để mô hình này là từ năm 2012, Thủ tướng Chính phủ có giao cho Bộ Công thương xây dựng nghị định mới về thương mại điện tử thay cho nghị định về thương mại điện tử năm 2006. Dự thảo nghị định hiện nay đã, đang được đưa ra lấy ý kiến công khai. Trong dự thảo nghị định này sẽ cấm các tổ chức tiếp thị đa cấp với sàn giao dịch thương mại điện tử. Khi nghị định có hiệu lực, chắc chắn những mô hình kiểu này sẽ không được tồn tại.

Trước mắt, Cục Cục Thương mại điện tử và Công nghệ thông tin – Bộ Công thương yêu cầu các đơn vị, hiệp hội ngành hàng, các Sở Công thương các tỉnh, thành phố khuyến cáo cho người dân hết sức thận trọng khi tham gia mô hình thương mại điện tử có yếu tố đa cấp, lôi kéo người bên ngoài để huy động tài chính.

“Thương mại điện tử là lĩnh vực rất mới, tuy nhiên tốc độ phát triển rất nhanh và sôi động, do vậy đề nghị người tiêu dùng (đặc biệt ở các tỉnh vùng sâu, vùng xa), các cá nhân và tổ chức không tham gia mô hình tương tự như MB24. Đặc biệt có phản ánh kịp thời với Cục Thương mại điện tử và Công nghệ thông tin khi phát hiện những doanh nghiệp, tổ chức kinh doanh thương mại điện tử có những biểu hiện, hành vi giống như Công ty Cổ phần đào tạo MB24 như vừa qua để Thương mại điện tử và Công nghệ thông tin có điều chỉnh kịp thời” - ông Linh khuyến cáo./.