Phát biểu thảo luận về dự thảo Luật Đặc xá (sửa đổi) trên Hội trường, sáng 11/6, đại biểu Nguyễn Mạnh Cường – Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp của Quốc hội cho rằng dự thảo luật được điều chỉnh theo hướng vừa mở rộng một số điều kiện nhưng lại thu hẹp ở một số điều kiện khác.

Theo vị đại biểu này, để luật sửa đổi đi đúng hướng thì phải đánh giá đúng hạn chế, bất cập và nguyên nhân. Số lượng phạm nhân được đặc xá mỗi đợt tuy nhiều nhưng xét về con số tuyệt đối so với số người chấp hành án cũng như số lượng được giảm án, tha tù trước thời hạn là không lớn.

“Số lượng này đặt trong bối cảnh là chính sách khoan hồng, dịp lễ trọng đại và khuyến khích người phạm tội hối cải, đặc biệt góp phần quan trọng vào việc giảm tải cho trại giam” – ông Nguyễn Mạnh Cường nhấn mạnh và cho rằng các lần đặc xá vừa qua cơ bản được thực hiện nghiêm túc, phù hợp với bối cảnh và điều kiện thực tiễn của đất nước.

Đại biểu Nguyễn Mạnh Cường – Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp của Quốc hội

“Nếu nói con số đặc xá quá lớn thì cần xác định rõ có phải là lỗi của luật hay không? Thực tế cho thấy có lần đặc xá 20.000 người, lần gần đây nhất chỉ 4.000 người. Tại sao số lượng khác nhau khi điều kiện đặc xá không thay đổi? Nếu nói đặc xá là quá nhiều thì đầu tiên lỗi của bộ phận tham mưu giúp việc không nắm sát tình hình mà không phải lỗi của luật” – Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp nêu quan điểm.

Có ý kiến cho rằng đặc xá hơn hẳn tha thù trước thời hạn khi được miễn toàn bộ thời gian thi hành án còn lại, tuy nhiên, theo ông Nguyễn Mạnh Cường, đây không phải là sự khác biệt quá lớn, vì điều quan trọng nhất với người bị kết án là được thả tự do và cả hai biện pháp này đều đảm bảo cho người bị kết án được tự do ngoài xã hội.

“Nếu thu hẹp quá mức đối tượng, quá chặt về điều kiện thì không nên giữ lại hình thức đặc xá này mà chỉ giữ đặc xá trong trường hợp đặc biệt” – ông Cường nêu quan điểm.

Phát biểu tại phiên thảo luận, Chánh án TANDTC Nguyễn Hoà Bình đồng tình với nhiều ý kiến đại biểu Quốc hội đánh giá “thời gian vừa qua đặc xá có vẻ làm hơi quá!”, khi trong 10 năm có 7 đợt đặc xá và trung bình mỗi đợt khoảng 10.000 người.

Ông Nguyễn Hoà Bình cũng băn khoăn, HĐXX để tăng án thêm 6 tháng thì phải họp cân nhắc và chịu trách nhiệm rất lớn, trong khi đặc xá mỗi đợt lên đến nhiều năm.

Nhấn mạnh sự khác nhau giữa đặc xá với tha tù trước thời hạn được quy định ở luật hình sự, Chánh án TANDTC cho rằng quy định về thời điểm và điều kiện cần khác nhau nhưng thể hiện như dự thảo luật lại có phần hơi giống nhau.

“Thẩm quyền đặc xá là của Chủ tịch nước, còn tha thù trước thời hạn là Chánh án các cấp. Điểm khác cơ bản là người được tha tù trước thời hạn khi ra ngoài có vi phạm phải quay lại tù tiếp tục chấp hành phần còn lại của bản án. Còn đặc xá tha là tha luôn” – ông Nguyễn Hoà Bình nhấn mạnh; đồng thời lưu ý việc tha thù trước thời hạn thể hiện chính sách nhân đạo nhưng cũng nghiêm minh, gắn trách nhiệm của cơ quan thi hành án và địa phương trong theo dõi người được tha tù.

“Cần lưu ý thời điểm đặc xá phải đúng là sự kiện đặc biệt quan trọng chứ làm mỗi năm thì dễ trùng với tha tù trước thời hạn” – ông Nguyễn Hoà Bình nêu ý kiến./.