Đi ngủ đeo khẩu trang, trâu không dám lội xuống đồng
Theo phản ánh của người dân các thôn Đồng Tâm, Đá Bút, Gò Chùa, Yên Thiết và thôn Làng Đồng, xã Quang Yên, huyện Sông Lôtới phóng viên VOV.VN, khoảng hơn 1 năm qua, người dân trong xã luôn bị “tra tấn” bởi mùi hôi thối, mất vệ sinh môi trường do bãi tập kết rác thải của xã đặt ở thôn Đồng Tâm gây ra. Đặc biệt là thời gian gần đây, đơn vị thu gom rác không xử lý gì mà cứ thu gom rác về rồi đổ dầu vào đống rác và châm lửa đốt. Việc này đã làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống và sinh hoạt của người dân.
Chị Hoàng Thị Thanh Thủy, thôn Yên Thiết, xã Quang Yên cho biết, nhà chị dù ở khác thôn, cách bãi rác cũng 400-500m, nhưng mỗi lần đốt rác thì khói và mùi khét bay sang không thể nào chịu được.
Theo chị Thủy, tại bãi rác này không chỉ rác sinh hoạt mà rác thải của những hộ làm nghề vải, vỏ nhựa, lốp cao su…thậm chí là gia súc, gia cầm chết người ta cũng mang ra bãi rác này. Sau đó người ta cứ đổ dầu vào đốt tạo thành những cột khói lớn với mùi khó chịu thường xuyên bay vào khu dân cư. Chất thải công nghiệp với khói độc hại, cháy âm ỉ làm nhiều người ở khu vực xung quanh thấy khó thở, mệt mỏi do phải hứng chịu hàng ngày.
“Cứ đêm xuống là họ ra đốt rác, khói bay sang bên khu chúng tôi, nhiều nhà có người già, con nhỏ phải đóng kín cửa nhưng vẫn bị ngạt không thể thở được, nhiều nhà phải sơ tán con nhỏ đi ngủ nhờ nơi khác khi người ta đốt rác và gió thổi tạt vào xóm. Việc đốt rác đã gây ô nhiễm môi trường cho hàng trăm hộ dân sinh sống xung quanh bãi rác”, chị Thủy cho biết.
Luôn âm ỉ khói ngày đêm, diễn ra trong nhiều năm khiến sinh hoạt của hàng trăm hộ gia đình gần đó bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Ông Đỗ Văn Sơn, thôn Yên Thiết cho biết: Gia đình tôi sống gần bãi rác, tình trạng đốt rác diễn ra mấy năm nay, khói đen sì, ở trong nhà cửa kính đóng kín mà còn rất khó thở. Do lượng rác nhiều, chất thành đống, sau đó người của Hợp tác xã môi trường không xử lý gì mà cứ thế tưới dầu lên và châm lửa đốt, khói độc ảnh hưởng đến các hộ dân trong xã. Cây cối xung quanh một thời gian cũng chết khô hết, một số cây ăn quả cũng không ra quả được. Người dân ở đây đã nhiều lần kiến nghị lên các cơ quan chức năng nhưng tình trạng đốt rác thải vẫn tiếp tục diễn ra.
“Không những ô nhiễm khói độc trong không khí, sau một thời gian, nguồn nước từ bãi rác đã thấm, chảy xuống cánh đồng phía dưới chân đồi khiến việc cấy cày của bà con gặp khó khăn, ô nhiễm đến mức người dân không dám lội chân đất xuống làm ruộng như trước kia, nhiều nhà bỏ ruộng không làm vì bị ô nhiễm…”, ông Sơn cho biết.
Theo ông Sơn, bây giờ khổ nhất là việc chăn thả trâu bò lấy sức cày bừa của bà con, trước đây người dân hay chăn thả trâu, bò ở cánh đồng phía dưới chân bãi rác ở thôn Đồng Tâm, nhưng lâu nay nguồn nước, cỏ cũng bị ô nhiễm, mùi hôi mà đến cả trâu bò cũng không dám ăn cỏ, không dám uống nước.
Cùng chung nỗi bức xúc, ông Nguyễn Văn Thắng, ở thôn Đá Bút cho biết, do khói độc hại nên cả nhà tôi người khỏe mạnh cũng như trẻ nhỏ đều không thể chịu được. Khói độc còn làm toàn bộ diện tích lúa, chuối, nhãn xung quanh bãi rác bị khô héo, cháy lá không thể thu hoạch được.
“Chúng tôi là nhữn người hàng ngày bị ảnh hưởng của việc đốt rác này nên mong muốn chính quyền xã sớm có biện pháp di dời bãi rác này đến nơi khác. Hiện nay quá ô nhiễm và mất vệ sinh. Nếu còn bãi rác người dân chúng tôi lo ngại sẽ sớm trở thành “làng ung thư” như nhiều nơi báo chí đã phản ánh”, ông Thắng kiến nghị.
Sẽ cấm ngay việc đốt rác và sớm di dời đến nơi quy hoạch
Làm việc với phóng viên VOV.VN, ông Ông Dương Văn Cương- Phó bí thư Đảng ủy xã Quang Yên khẳng định, việc thu gom, đốt rác ở bãi rác thôn Đồng Tâm trong xã là có và đã diễn ra lâu nay và hiện có xu hướng gia tăng vì nhiều rác đổ về. Chính bản thân ông cũng đã nhiều làn có ý kiến sớm xử lý điểm tập kết rác gây ô nhiễm này.
Ông Cương cho biết, trước tình trạng tự ý đốt rác gây ô nhiễm, chính quyền địa phương tiến hành rà soát việc thu gom rác và xử lý các trường hợp tự ý đốt rác. Tuy nhiên do bãi rác nằm ngoài cánh đồng nên việc phát hiện người tự ý đốt rác, đổ trộm rác gặp khó khăn, đến nay Công an xã chưa xử lý được trường hợp nào tự ý đốt rác tại bãi rác này.
“Nhà tôi cũng ở xóm cạnh bãi rác đó, ngày nào cũng phải đi ra xã làm qua đoạn đường đó, tôi cũng thấy khá ô nhiễn, nhất là những hôm trời mưa, bãi raxc tạm chảy hết cả nước bẩn từ trong ra ngoài đường, tràn ra mương nước, trời nắng thì bốc mùi, rác nilon còn bay khắp đoạn đường này. Đặc biệt là nhiều hôm người ta vứt hàng chục bao tải chứa xác lợn chết, hôi thối, gây ô nhiễm nặng, chính quyền xã phải thuê máy xúc đến dùng vôi bột để chôn lấp, không gây ảnh hưởng đến môi trường”, ông Cương cho biết.
Trong khi đó, ông Nguyễn Trọng Bằng-Phó Chủ tịch UBND xã Quang Yên cho biết, bãi rác ở thôn Đồng Tâm được quy hoạch tạm để xử lý, chôn lấp rác cho một số thôn ở ngoài đường lớn, còn tại nhiều thôn, trong xóm thì rác thải chủ yếu là chôn lấp trong vườn của các hộ dân.
“Trung bình mỗi tháng, hợp tác xã thu gom rác chỉ 20-30 tấn rác, xã chi trả trong khoảng từ 20-30 triệu tiền xử lý. Hiện nay có một số người tự ý mang rác ra đổ trộm và đốt, gây ảnh hưởng đến không khí trong khu vực”, ông Bằng nói.
Theo ông Bằng, trong khi quỹ đất để chôn lấp rác cũng hạn chế, khi rác đầy người dân tự ý đốt rác tại bãi mặc dù địa phương đã quán triệt tới các thôn không được đốt mà chỉ được chôn lấp. Để xảy ra tình trạng này là do việc quản lý chưa được tập trung. Hiện nay, công tác quản lý các bãi rác ở thôn còn khó khăn do mô hình quản lý chủ yếu là Hợp tác xã trong xã đi thu gom rác người dân trong thôn, bãi rác chưa có cổng, rào bảo vệ...
Ông Bằng cũng khẳng định, việc đốt rác không phải là chủ trương của xã. Bãi rác này chỉ là điểm tập kết, xử lý rác sau đó chôn lấp chứ tuyệt đối không được phép đốt. Nếu có việc đốt ở đây là hoàn toàn sai phạm, xã Quang Yên sẽ tiếp thu và kiểm tra, yêu cầu Hợp tác xã thu gom rác phải chấm rứt ngay việc này.
“Trước mắt địa phương sẽ tổ chức dập lửa tại bãi rác, cho máy vào đào và san lấp lại. Tương lai chúng tối sẽ du dời đi nơi khác đã được huyện phê duyệt khu xử lý tác khoảng 10ha, tới lúc đó hy vọng sẽ giải quyết được vấn đề thu gom rác ở địa phương”, ông Bằng khẳng định.
Quang Yên là xã đạt chuẩn Nông thôn mới theo tiêu chí cũ (Trung du miền núi phía Bắc), còn theo tiêu chuẩn mới Đồng bằng sông Hồng thì vẫn còn đang nợ một số tiêu chí. Tuy nhiên, cả 2 tiêu chuẩn về Nông thôn mới tại điều 17 đều có quy chuẩn về Môi trường và an toàn thực phẩm phải đạt được.
Việc đốt rác, gây ô nhiễm môi trường ở Quang Yên cần sớm khắc phục, để người dân không phải “đi ngủ bịt khẩu trang”, nơm nớp lo sợ thành “làng ung thư” thì khi đó Nông thôn mới mới thực sự có giá trị cho người dân và cộng đồng./.