Từ nhiều năm qua, biển Cửa Đại, thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam “kêu cứu” vì tình trạng sạt lở ăn sâu vào đất liền, cuốn nhà cửa, hàng quán và nhiều công trình hạ tầng, đe dọa đến cuộc sống, sinh hoạt của người dân đô thị cổ.
Để khẩn cấp bảo vệ bờ biển, Trung ương, tỉnh đã đầu tư hàng trăm tỷ đồng kè khẩn cấp bảo vệ bờ biển. Dự án nạo vét đảm bảo giao thông khu vực Cửa Đại đoạn Hội An- Cù Lao Chàm do Ban Quản lý Dự án Đường thủy nội địa, thuộc Cục Đường thuỷ Nội địa, Bộ Giao thông Vận tải làm chủ đầu tư với mục đích bơm cát từ lòng sông bồi lắng cho khu vực sạt lở Cửa Đại. Thế nhưng, lượng cát hút lên lại được các doanh nghiệp hợp đồng vận chuyển đi nơi khác bán kiếm lời.
Chiều ngày 23/3, ông Đinh Văn Thu, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Nam đã chỉ đạo Công an tỉnh khẩn trương vào cuộc để điều tra vụ việc này.
Sự việc xảy ra vào đầu tháng 3 năm nay khi người dân phát hiện nhiều xà lan lớn bơm hút cát tại khu vực biển Cửa Đại, cách bờ khoảng 6 km vận chuyển ra thành phố Đà Nẵng bán cho doanh nghiệp triển khai dự án san lấp mặt bằng.
Trao đổi với phóng viên Đài Tiếng nói Việt Nam, ông Nguyễn Thế Hùng, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam cho biết, trước tình trạng bờ biển Cửa Đại bị sạt lở nghiêm trọng, thành phố Hội An triển khai Dự án chống sạt lở khẩn cấp bờ biển Cửa Đại với nhiều giải pháp. Trong đó có giải pháp bơm cát từ ngoài khơi về bồi đắp cho bờ biển. Cũng trong thời gian này, Cục Đường thủy Nội địa, Bộ Giao thông Vận tải triển khai Dự án Nạo vét đảm bảo giao thông khu vực Cửa Đại đoạn Hội An- Cù Lao Chàm, giao Ban Quản lý Dự án Đường thủy nội địa làm chủ đầu tư.
Những xà lan hút cát được huy động đến hiện trường. |
Theo đó, phía tỉnh Quảng Nam phối hợp với Cục đường thuỷ Nội địa bơm khoảng 180.000 mét khối cát bồi lắng cho biển Cửa Đại. Trong đó, Ban Quản lý các Dự án Đầu tư và Xây dựng Hội An bơm hút khoảng 80.000m3, Cục Đường thuỷ Nội địa bơm hút 100.000 mét khối. Dự án được thực hiện từ tháng 2 năm nay.
Để triển khai Dự án, Ban Quản lý các Dự án Đầu tư và Xây dựng thành phố Hội An và Ban Quản lý Đường thủy nội địa, Bộ Giao thông Vận tải thuê các đội tàu biển gồm 8 tàu của Công ty Thành Đô, 4 tàu của Công ty Sơn Thịnh và 5 tàu của Công ty Thuận Lưu bơm hút cát. Hàng chục tàu nối đuôi nhau kéo vào Cửa Đại, hút cát bồi tại cửa sông bơm vào bờ Cửa Đại.
Tàu công suất lớn bơm hút cát tại Cửa Đại. |
Lợi dụng kẽ hở trong công tác quản lý của chính quyền và ngành chức năng, các tàu này lén lút chở trộm cát ra thành phố Đà Nẵng bán cho 1 chủ doanh nghiệp thực hiện dự án san nền. Vụ việc diễn ra thời gian dài, cát vận chuyển ra thành phố Đà Nẵng với số lượng lớn nhưng ông Nguyễn Thế Hùng, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam khẳng định chưa bắt giữ được tàu vận chuyển cát trái phép nào.
Ông Hùng cho biết: "Lượng cát chở về Đà Nẵng đến bây giờ chính thức chưa bắt được ai cả. Nếu người ta làm khuya, làm ban đêm, tắt đèn làm trên biển thì thông tin người dân báo cho Đồn biên phòng, anh em biên phòng khi chạy ra thì không có tàu. Hiện tại quản lý ở đây có nhiều vấn đề, thứ nhất là tài nguyên, thứ hai là luồng tuyến, thứ ba giao thông, thứ tư là địa bàn. Tất cả cơ quan đều có trách nhiệm. Đây là khu vực ranh giới giữa Hội An và Duy Xuyên Hội An đã giao cho Đồn Biên phòng kiểm tra, kiểm soát, thành phố thông nhất hỗ trợ kinh phí để Đồn bố trí lực lượng đi làm".
Trong khi đó, ông Phạm Văn Sơn, Giám đốc Đoạn quản lý Đường thuỷ Nội địa, Sở Giao thông Vận tải tỉnh Quảng Nam, đơn vị chịu trách nhiệm đảm bảo an toàn giao thông trong quá trình bơm hút cát của Dự án nạo vét đảm bảo giao thông khu vực Cửa Đại đoạn Hội An- Cù Lao cho biết, trong quá trình điều hành và giám sát phương tiện tại đây, ngày 12/3, cán bộ Đoạn quản lý Đường thuỷ Nội địa phát hiện xà lan mang số hiệu HP 4055 và ĐNa 0578 của Công ty Trách nhiệm Hữu hạn Thành Đô hút cát ở luồng phía Bắc, cách vị trí được phép hút cát khoảng 3km về phía Bắc rồi chở đi bán tại Đà Nẵng.
Đến ngày 13/3, đơn vị phát hiện thêm xà lan HP 4288 của Công ty Thành Đô hút cát chở đi Đà Nẵng. Cả hai lần, ông Sơn đều nhắn tin cho ông Nguyễn Thế Hùng, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hội An đề nghị cử lực lượng truy bắt vì đơn vị Đoạn quản lý Đường thuỷ nội địa không có chức năng kiểm tra, xử lý vi phạm. Tuy nhiên, chuyến bị phát hiện ngày 12/3 không bắt được, còn chuyến ngày 13/3, các cơ quan chức năng gọi điện thoại yêu cầu quay lại thì xà lan HP 4288 quay lại đổ vào bãi Cửa Đại.
Tích cực hút cát để bán. |
Lãnh đạo thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam cho rằng không hề hay biết doanh nghiệp bán cát chui, vậy lực lượng biên phòng được giao nhiệm vụ tuần tra trên biển, đồng thời được thành phố hỗ trợ kinh phí để giám sát việc khai thác, vận chuyển cát đang ở đâu? Chúng tôi đã tìm cách liên lạc với chỉ huy Đồn Biên phòng Cửa Đại nhưng không nhận được câu trả lời. Phải chăng có sự khuất tất đằng sau sự việc này.
Về phía Sở Giao thông Vận tải, tỉnh Quảng Nam, cơ quan quản lý nhà nước về vận tải đường sông, ông Lê Văn Sinh, Phó Giám đốc Sở này cho biết, ngay sau khi có thông tin về tình trạng doanh nghiệp chở trộm cát từ Cửa Đại ra thành phố Đà Nẵng bán cho doanh nghiệp san lấp mặt bằng, lãnh đạo Sở đến hiện trường tìm hiểu trong khu vực luồng do Sở quản lý có “tuồn” cát ra bên ngoài hay không, nếu có sẽ báo cáo Bộ Giao thông Vận tải và Tổng cục xử lý Chủ đầu tư, đơn vị thi công và tư vấn giám sát.
Được biết, tháng 11/2016, tỉnh Quảng Nam đã triển khai Dự án xây kè khẩn cấp với kinh phí 60 tỷ đồng từ nguồn ngân sách nhà nước. Phương thức triển khai là xây kè mềm bằng túi địa kỹ thuật, trọng lượng khoảng 300 tấn, chiều dài 20m, cao 5m để thả ngầm xuống dưới biển, chắn sóng, chống biển xâm thực trên suốt chiều dài 1,6 km từ khách sạn Victoria ra hướng Tây bắc. Sau đó, thuê các tàu vận tải biển cỡ lớn, hút cát tại cửa sông Thu Bồn, Cửa Đại bơm vào phía trong bờ kè này, tạo bãi cát nhân tạo, với khối lượng ban đầu là 70.000m3.
Việc triển khai Dự án nạo vét đảm bảo giao thông khu vực Cửa Đại đoạn Hội An- Cù Lao Chàm nhằm bổ sung lượng cát thiếu hụt tại khu vực sạt lở, kinh phí thực hiện hàng chục tỷ đồng từ ngân sách nhà nước. Dự án này có nguy cơ bị trục lợi 2 đầu, tức là vừa lấy tiền ngân sách, vừa bán cát, tiền chảy vào túi một nhóm người../.