Từ năm 1984 đến nay, Ban công tác đặc biệt tỉnh Nghệ An, trong đó có Đội quy tập, thuộc Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Nghệ An đã quy tập được hơn 12.000 hài cốt liệt sĩ là quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam hy sinh tại Lào trong 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ về nước.
 |
Hài cốt liệt sĩ được quy tập tại mũi Loong cheng tỉnh Xaysomboun chuẩn bị di chuyển về tập kết tại tỉnh Xiêng-khoảng. |
Sau nhiều năm cất công, lặn lội sang Lào nhưng vẫn không tìm được phần mộ của bố mình là liệt sỹ Mai Xuân Tách, năm 2009, nhờ sự giúp đỡ của Đội quy tập mộ liệt sỹ, Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh Nghệ An, ông Mai Xuân Mạnh, ở tỉnh Quảng Ninh đã tìm thấy được mộ bố.
Ông Mạnh kể, lúc đó niềm vui như vỡ òa đến với cả gia đình sau hơn 40 năm chờ đợi: Sang bên Lào thì tôi không biết đường, không biết tiếng nhưng với tình mẫu tử, tôi vẫn đi, tôi đi sang tới tỉnh Xiengkhuang, tôi nhờ người dân đưa đến Đoàn quy tập hài cốt liệt sĩ quân tình nguyện Việt Nam thuộc về tỉnh đội Nghệ An. Gia đình tôi đã tìm được hài cốt bố tôi và đã đưa về làm nghi lễ long trọng, tôi cũng cảm thấy đỡ mủi lòng so với những gì mà gia đình tôi đã mất mát.
Không chỉ riêng ông Mai Xuân Mạnh mà từ năm 1984 đến nay, hơn 12.000 phần mộ liệt sĩ đã được quy tập từ Lào về và đã được Ban công tác đặc biệt tỉnh Nghệ An phối hợp các đơn vị địa phương trong cả nước tìm kiếm thành công. Trong đó có 1.664 liệt sĩ xác định được đầy đủ họ tên và quê quán.
Trước giờ đưa các liệt sĩ về đất mẹ, Ban công tác đặc biệt các tỉnh Vientiane, Xiengkhuang, Xasomboun và Nghệ An làm lễ cầu siêu theo phong tục Lào. |
Mặc dù trước mỗi đợt tìm kiếm, được cung cấp sơ đồ mộ chí và các thông tin cần thiết, nhưng trong hành trình đi tìm hài cốt đồng đội do địa hình, địa vật thay đổi nên những khó khăn mà các thành viên trong đội quy tập gặp phải là không thể kể hết. Song không vì thế mà sự quyết tâm tìm đưa hài cốt đồng chí, đồng đội về nước trong mỗi thành viên bị vơi đi. Càng khó khăn thì càng phải quyết tâm để tìm được chính xác phần mộ đồng đội.
Thiếu tá Phan Thanh Tường, cán bộ Đội quy tập tỉnh Nghệ An đã có hàng chục năm gắn bó tại địa bàn các huyện: Mường-mọc, Mường-pẹc, Mường-phả-xay, Mường-khùn của tỉnh Xiengkhuang cho biết: Các phần mộ liệt sĩ được bộ đội ta mai táng ở đây luôn thẳng hàng, vị trí mai táng được chọn nơi bằng phẳng, đầu liệt sĩ quay lên núi, hoặc quay đầu về hướng Tổ quốc. Trong các phần mộ có các di vật liên quan đến quân tình nguyện Việt Nam. Tuy nhiên, nhiều trường hợp liệt sĩ do hy sinh đã 30, 40 năm nên khi cất bốc thường bị thiếu thông tin. Cho nên nhiều liệt sĩ chưa xác định được danh tính.
Lễ an táng các liệt sĩ trên đất mẹ đều diễn ra theo nghi thức cao nhất của Quân đội nhân dân Việt Nam. |
Hơn 30 năm tìm kiếm hài cốt liệt sĩ là chuyên gia, quân tình nguyện Việt Nam hy sinh trên đất bạn Lào là cả một hành trình khó khăn đầy gian khổ, nhưng đó không chỉ là trách nhiệm mà là sự tri ân của thế hệ hôm nay đối với các thế hệ cha anh. Hành trình ấy đang tiếp tục được các thành viên thuộc Đội quy tập tỉnh Nghệ An bước tiếp, để tiếp tục đưa các liệt sỹ vẫn còn nằm lại đâu đó trên đất bạn Lào về với đất mẹ quê hương.
Trước giờ đưa các liệt sĩ về đất mẹ, Ban công tác đặc biệt các tỉnh Vientiane, Xiengkhuang, Xasomboun và Nghệ An làm lễ cầu siêu theo phong tục Lào
Tại các địa phương xe đón hài cốt liệt sĩ về với đất mẹ đi qua, hàng vạn người dân dọc tuyến Quốc lộ 7 lưu luyến tiễn đưa trong không khí trang nghiêm đầy xúc động.
Lễ an táng các liệt sĩ trên đất mẹ đều diễn ra theo nghi thức cao nhất của Quân đội nhân dân Việt Nam với sự tham gia của Ban công tác đặc biệt Lào và Việt Nam cùng hàng nghìn quần chúng nhân dân./.
An táng 30 hài cốt liệt sỹ quân tình nguyện Việt Nam hy sinh tại Lào