Người cao tuổi thất nghiệp: Đang lãng phí nguồn nhân lực

Sáng nay (6/9), tại Hà Nội đã diễn ra hội nghị khu vực châu Á – Thái Bình dương 2016 của Mạng lưới hỗ trợ người cao tuổi với chủ đề “Những tác động kinh tế của già hóa”. Hội nghị do Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc (UNFPA) tổ chức, với sự tham gia của gần 300 đại biểu từ 35 quốc gia trong khu vực.

Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam, Chủ tịch Ủy ban Quốc gia về Người cao tuổi tham dự và phát biểu tại hội nghị.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam phát biểu tại hội nghị

Thông tin tại hội nghị cho biết, hiện ngày càng nhiều quốc gia ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương phải đối mặt với già hóa dân số. Do đó, hơn bao giờ hết, việc hiểu và chuẩn bị một cách chiến lược cho những thay đổi nhân khẩu học này, cũng như hiểu tác động to lớn về kinh tế và xã hội của sự thay đổi là ưu tiên hàng đầu đối với các chính phủ trong khu vực.

Dự báo đến năm 2050 sẽ có 1,2 tỷ người trên 60 tuổi sống ở khu vực Đông Á và Thái Bình Dương, tương đương 2/3 số nam giới và phụ nữ cao tuổi trên toàn thế giới. Điều này sẽ tác động lớn đến nền kinh tế của các nước đang phải đối mặt với việc giảm sút đáng kể dân số trong độ tuổi lao động và gia tăng số người cao tuổi phụ thuộc.

Theo ông Eduardo Klien, Giám đốc Khu vực Đông Á Thái Bình Dương của Tổ chức Hỗ trợ Người cao tuổi quốc tế, sự thay đổi về nhân khẩu học ở khu vực Đông Á và Thái Bình Dương đã và đang có những tác động mạnh mẽ đến các quốc gia trong khu vực, cả về kinh tế và xã hội. Bởi vậy, việc có các chính sách nhằm chuẩn bị cho sự chuyển đổi nhân khẩu học này là vô cùng cần thiết để có thể duy trì sự phát triển kinh tế và cải thiện đời sống cho tất cả mọi người.

Phát biểu tại buổi họp báo sau đó, ông Eduardo Klien nhấn mạnh, các chính sách nhằm phát huy vai trò, trí tuệ, sức khỏe của người cao tuổi là hết sức quan trọng. Do nhiều xã hội còn tồn tại định kiến tuổi già cần nghỉ ngơi, nên người cao tuổi bị tước đi quyền được lao động. Do đó, các chính sách phải hướng tới cung cấp cơ hội lao động cho người cao tuổi, nhất là ở lĩnh vực phi chính thức.

“Tại sao chúng ta bắt họ phải nghỉ hưu, trong đó tự đặt lên vai mình gánh nặng về an sinh xã hội đối với người cao tuổi? Tại sao không tạo điều kiện để người cao tuổi đóng góp trí tuệ, kỹ năng trong các lĩnh vực?” – ông Eduardo Klien đặt vấn đề.

Các chuyên gia quốc tế khuyến nghị, trong bối cảnh già hóa dân số, các quốc gia cần cung cấp các dịch vụ linh hoạt cho người cao tuổi, phù hợp với sức khỏe, năng lực, trí tuệ để họ được đóng góp cho xã hội. Ví dụ như ở Singapore, lái xe taxi có thể lên đến 70 – 75 tuổi, do đó, người cao tuổi sẽ cảm thấy vui vẻ, có ích; giúp tăng năng suất lao động ở tuổi nghỉ hưu. Đây là việc Việt Nam cần hướng tới trong tương lai.

Phát biểu tại hội nghị, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam khẳng định: Chính phủ nhận thức đầy đủ về vấn đề già hóa dân số đang diễn ra nhanh chóng tại Việt Nam. Tới đây, Việt Nam sẽ có chương trình nghị sự cao cấp về vấn đề dân số, trong đó bàn thảo về quy mô, phân bố, chất lượng dân số, tỷ lệ sinh, tỷ lệ thay thế… Đặc biệt, làm sao để chăm sóc và phát huy tốt hơn vai trò của người cao tuổi.

Theo đó, người cao tuổi không những được chăm lo tốt về sức khỏe, mà cả văn hóa; đồng thời phát huy vai trò lao động sản xuất, vai trò xã hội, cũng như trí tuệ của người cao tuổi, bảo đảm lợi ích cho tất cả mọi người. Đây là vấn đề không mới với thế giới, nhưng đặt ra nhiều thách thức đối với Việt Nam và Việt Nam phải biến điều này thành cơ hội./.