Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) vừa cho ra đời cổng thông tin mới cung cấp Hướng dẫn chính sách về tiền lương tối thiểu trên thế giới, trong đó ILO nhấn mạnh: tiền lương tối thiểu chưa “phủ sóng” một bộ phận lao động giúp việc gia đình.
Cần công bằng với lao động giúp việc
Theo ILO, lao động giúp việc gia đình nằm trong số những người được trả lương thấp nhất và thường ở nhóm không chính thức nhất trong số lao động được hưởng lương.
Lao động giúp việc thường được "thỏa thuận miệng" về mức lương |
Họ cũng thường không được bảo hộ lương tối thiểu và bảo hiểm. Theo ước tính có khoảng 21,5 triệu lao động giúp việc không được áp dụng lương tối thiểu, mặc dù họ tồn tại phục vụ cho những lao động khác.
ILO nhấn mạnh, lao động giúp việc không nên bị phân biệt đối xử như vậy. Họ nên được hưởng tiền lương tối thiểu tương đương với những lao động khác. Một mức lương tối thiểu công nhận sự đóng góp kinh tế và xã hội của những lao động này, cũng như là phương tiện quan trọng để đảm bảo nguyên tắc trả công ngang nhau cho công việc có giá trị ngang nhau.
Công ước số 189 của ILO nêu rõ: "Mỗi thành viên sẽ có các biện pháp để đảm bảo rằng lao động giúp việc gia đình được bao phủ lương tối thiểu, khi đó tiền công được hình thành mà không phân biệt đối xử dựa trên giới tính" (Điều 11).
Tại Việt Nam, theo bộ luật Lao động (sửa đổi) năm 2012, lần đầu tiên giúp việc gia đình được công nhận là một nghề và được luật hóa. Tháng 5/2014, Nghị định 27 của Chính phủ chính thức có hiệu lực với mục đích bảo vệ tốt hơn lao động giúp việc gia đình.
Hiện nay, tất cả giúp việc gia đình tại Việt Nam có quyền được ký hợp đồng lao động, được nhận lương tối thiểu, số ngày nghỉ phép, bảo hiểm xã hội và y tế, và được tiếp cận với cơ chế giải quyết tranh chấp.
Xóa bỏ việc trả lương thấp
ILO cho biết, trong những năm gần đây, nhiều quốc gia đã thiết lập hoặc củng cố tiền lương tối thiểu để xóa bỏ việc trả lương quá thấp và thúc đẩy việc làm bền vững.Trong bối cảnh này, chính phủ từ tất cả các khu vực trên thế giới, cũng như các tổ chức của người sử dụng lao động và các tổ chức của người lao động đã yêu cầu ILO cung cấp thông tin về nhiều vấn đề thực tiễn.
Dựa trên những tiêu chuẩn hiện hành của ILO và tính đa dạng của thực hành quốc tế, trang web này cung cấp thông tin về những thực hành tốt và nhấn mạnh rằng có nhiều lựa chọn khác nhau tùy theo ưu tiên và điều kiện quốc gia.
Hướng dẫn chính sách về tiền lương tối thiểu trên thế giới gồm 8 chương, với các nội dung: Cách thức xác định tiền lương tối thiểu?; Nên có bao nhiêu mức tiền lương tối thiểu khác nhau?; Ai là người xác lập tiền lương tối thiểu?; Ai là người nhận lương tối thiểu?; Xác lập và điều chỉnh các mức tiền lương tối thiểu; Làm thế nào để đảm bảo thực hiện tiền lương tối thiểu?; Giám sát tác động của tiền lương tối thiểu; Lương tối thiểu cho lao động giúp việc gia đình./.
Theo Nghị định 27: Mức tiền lương do hai bên thỏa thuận và ghi trong hợp đồng lao động. Mức tiền lương (bao gồm cả chi phí ăn, ở của người lao động sống tại gia đình người sử dụng lao động nếu có) không được thấp hơn mức lương tối thiểu vùng do Chính phủ quy định.
Về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, người sử dụng lao động có trách nhiệm chi trả thêm cùng lúc với kỳ trả lương của người lao động một khoản tiền tương đương với mức đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm y tế thuộc trách nhiệm của người sử dụng lao động theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế để người lao động tự lo bảo hiểm.
Đối với người lao động sống cùng gia đình người sử dụng lao động, thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi do hai bên thỏa thuận nhưng người lao động phải được nghỉ ít nhất 8 giờ, trong đó có 6 giờ nghỉ liên tục trong 24 giờ liên tục.