Trong những ngày tháng 8 lịch sử, lực lượng Hải quân nhân dân Việt Nam và quân và dân miền Bắc có nhiều hoạt động ý nghĩa nhân dịp kỉ niệm 49 năm chiến thắng trận đầu trên mặt trận sông biển (2-5/8/1964- 2-5/8/2013). Chiến thắng trận đầu của Hải quân nhân dân Việt Nam đã phá tan âm mưu phá hoại miền Bắc bằng hải quân và không quân của đế quốc Mỹ; khẳng định sức mạnh cũng như nghệ thuật chiến đấu của lực lượng hải quân Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cũng như trong công cuộc xây dựng đất nước hôm nay.
 |
| Tàu khu trục Maddox |
Năm 1964, với ý đồ thực hiện chiến tranh phá hoại bằng không quân và hải quân ra miền Bắc, đế quốc Mỹ tạo ra cái gọi là “Sự kiện Vịnh Bắc bộ” để lấy cớ tấn công phá hoại miền Bắc, nhằm ngăn chặn chi viện sức người, sức của cho chiến trường miền Nam. Đêm 31/7, rạng sáng 1/8, tàu Maddox tiến sâu vào vùng biển Quảng Bình và ngày 2/8 đã xâm phạm vùng biển Thanh Hóa. Trước tình hình đó, Bộ Tư lệnh Hải quân lệnh cho 3 tàu phóng lôi tấn công tàu địch. Ngày 5/8 đế quốc Mỹ tiếp tục cuộc tập kích bằng đường không đầu tiên của đế quốc Mỹ vào một số vùng ven biển miền Bắc. Đây là trận chiến không cân sức giữa một bên là tàu khu trục lớn của Mỹ được máy bay hỗ trợ có 3 tầm hỏa lực, mà tầm mạnh nhất hơn chúng ta gấp 10 lần, trong khi đó tàu của ta nhỏ lại được trang bị vũ khí không mạnh. Nhưng bằng tình yêu Tổ quốc, tinh thần quyết chiến quyết thắng, quân và dân ta bắn rơi 8 chiếc phản lực trong tổng số 64 chiếc tham chiến, bắt sống tên giặc lái Trung úy I. Anvơret tại Bãi Cháy (Quảng Ninh). Chiến công này của quân và dân ta đã đập tan âm mưu đánh phá miền Bắc nước ta của đế quốc Mỹ; đồng thời là dấu mốc đánh dấu sự trưởng thành, lớn mạnh của lực lượng hải quân nhân dân Việt Nam sau 10 năm thành lập.
Gần 50 năm sau chiến thắng trận đầu trên chiến trường sông, biển miền Bắc, ông Trần Văn Phiu, nguyên chiến sĩ của Phân đội 2, Tàu 134, Quân chủng Hải quân - một trong những chiến sĩ đã tham gia trong trận đánh mở đầu của hải quân Việt Nam vẫn nhớ như in những ngày cùng đồng đội tham gia chiến đấu. Ngày 2/8 và 5/8, trên bầu trời dày đặc máy bay địch quần đảo, dưới biển là tàu khu trục Mỹ với trang thiết bị hiện đại tấn công. Nhiều đồng đội của ông bị thương nhưng vẫn quyết tâm bám trận địa chiến đấu đến cùng. Phạm Văn Ân quê ở Thái Bình, dù bị trúng tên lửa dập nát hai chân nhưng vẫn nhờ đồng đội vắt hai chân lên giá pháo để tiếp tục chiến đấu.
Ông Trần Văn Phiu nhớ lại: "Chúng tôi từ cán bộ cho đến chiến sỹ nhận bất cứ nhiệm vụ nào cấp trên giao cho. Dù khó khăn đến mấy, chúng tôi cũng sẵn sàng và chiến đấu đến cùng. Nhiều đồng chí dù bị thương vẫn xin ở lại chiến đấu. Chúng tôi cũng rút kinh nghiệm đánh địch thì phải chủ động, lấy ít đánh nhiều, lấy thô sơ đánh hiện đại. Cuộc chiến đấu của quân và dân miền Bắc rất ác liệt và có rất nhiều gương dũng cảm".
Nhận định về ý nghĩa của chiến thắng trận đầu, Chuẩn đô đốc Nguyễn Ngọc Tương, Phó Chính ủy Quân chủng Hải quân khẳng định: chiến thắng ngày 2 và 5/8/1964 là trận đầu “thử lửa” của Hải quân nhân dân Việt Nam sau gần 10 năm thành lập. Đây là chiến thắng của sức mạnh chính trị, tinh thần đoàn kết toàn dân tộc, là ý chí quyết tâm dám đánh, quyết đánh và quyết đánh thắng giặc Mỹ xâm lược; là biểu tượng của ý chí kiên cường, bất khuất, của trí tuệ và nghệ thuật quân sự Việt Nam. Đây còn là thắng lợi của đường lối đúng đắn, sáng tạo, chiến lược tài tình của Trung ương Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh; chiến tranh nhân dân “lấy nhỏ đánh lớn, lấy ít địch nhiều”. Chiến thắng này cũng để lại nhiều bài học kinh nghiệm quý báu cho những trận đánh tiếp theo của lực lượng hải quân và có ý nghĩa tới ngày hôm nay.Chuẩn đô đốc Nguyễn Ngọc Tương, Phó Chính ủy Quân chủng Hải quân: "Chiến thắng trận đầu có ý nghĩa sâu sắc đối với sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và sự nghiệp xây dựng Quân chủng Hải quân cách mạng chính quy, tinh nhuệ, hiện đại ngày nay. Bài học từ chiến thắng trận đầu giúp các thế hệ chiến sĩ trong quân chủng biết khơi dậy ý chí quyết tâm, mài sắc ý chí sẵn sàng chiến đấu, nêu cao cảnh giác. Đặc biệt, tích cực học tập, lao động sáng tạo để làm chủ phương tiện vũ khí trang bị để xây dựng Quân chủng chính quy hiện đại, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ Đảng, Nhà nước đã giao cho".
Phát huy truyền thống chiến thắng trận đầu, ngày nay Quân chủng Hải quân không ngừng lớn mạnh cả về quân số và trang thiết bị, đáp ứng nhiệm vụ xây dựng quân chủng tinh nhuệ, chính quy, từng bước hiện đại. Các thế hệ chiến sĩ Quân chủng Hải quân ngày nay vẫn không ngừng học tập, rèn luyện, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được được giao phó.
Đại úy Phạm Văn Sơn, Thuyền trưởng tàu HQ 375, Lữ đoàn 162, Vùng 4 hải quân nhấn mạnh: "Với chiến thắng trận đầu của hải quân, quân dân miền Bắc, chúng tôi học tập cha anh tinh thần ý chí quyết tâm dũng cảm kiên cường sẵn sàng xả thân bảo vệ chủ quyền biển đảo Tổ quốc. Vận dụng bài học kinh nghiệm trong chiến thắng trận đầu ở đơn vị, chúng tôi xác định mọi cán bộ chiến sĩ, vận dụng các hình thức chiến thuật. Chúng tôi tự hứa luôn luôn sẵn sàng duy trì đơn vị huấn luyện giỏi, đoàn kết nhất trí, sẵn sàng nhận lệnh".
Ngày 2 và 5/8 hàng năm đã trở thành ngày truyền thống đánh thắng trận đầu của Hải quân nhân dân Việt Nam. Thắng lợi đó là dấu son mở ra trang sử hào hùng trong chiến đấu và bảo vệ Tổ quốc của hải quân nhân dân Việt Nam. Đồng thời, để lại nhiều bài học quý, trong đó có công tác huấn luyện, rèn cán luyện binh, nêu cao tinh thần dũng cảm dám đánh, quyết đánh và quyết thắng của mỗi cán bộ, chiến sĩ./.