Rơi vào luẩn quẩn
Ngày 15/4, Sở GD-ĐT Hà Nội họp về phương án các trường THCS tuyển sinh riêng, thống nhất hướng xét tuyển hồ sơ kết hợp đánh giá năng lực hoặc đo chỉ số IQ, EQ.
Phó giáo sư (PGS) Văn Như Cương, Chủ tịch Hội đồng quản trị trường THCS Lương Thế Vinh, Hà Nội, cho rằng, hình thức khảo sát đồng nghĩa thi tuyển. Việc Bộ GD-ĐT cấm các trường thi môn Văn – Toán – Ngoại ngữ trong giai đoạn "nước rút" là vội vàng, gây hoang mang. Học sinh tiểu học bị áp lực, bởi những năm qua, các em chỉ học môn cơ bản.
Theo PGS Văn Như Cương, năm nay, số học sinh không phải thi vào lớp 6 chiếm khoảng 95% (tuyển theo tuyến). 5% còn lại sẽ khảo sát, thuộc về những trường chất lượng cao, dân lập có tiếng. “Với mức độ tiểu số như vậy, Bộ GD-ĐT đưa ra lệnh cấm thi, xét tuyển theo hướng đánh giá năng lực là chính sách phức tạp. IQ và EQ là những từ ngữ khoa học chưa dễ tiếp cận. Phụ huynh và học sinh sẽ nghĩ, thi tuyển vào lớp 6 căng thẳng như đại học”, thầy Cương nhận định. PGS Văn Như Cương đề xuất: "Khi chưa chốt phương án tuyển sinh, Bộ GD-ĐT nên bỏ lệnh cấm thi Văn – Toán – Ngoại ngữ. Các trường tự do thực hiện phương án tuyển sinh riêng. Nếu vẫn giữ nguyên phương thức cấm thi và đánh giá năng lực, Bộ nên lùi tiến trình thực hiện đến năm học sau. Nhà trường, phụ huynh và học sinh đều có phương án chuẩn bị".
PGS Cương cũng cho rằng, việc thi tuyển lớp 6 sẽ tạo ra nhiều biến tướng và rơi vào vòng luẩn quẩn. Ông bày tỏ: "Tôi chắc chắn trong thời gian sắp tới, phụ huynh sẽ cho con đổ xô luyện thêm IQ, EQ. Các trung tâm đào tạo không kiểm định chất lượng sẽ mọc lên như nấm".
Thử thách mới
Tiến sĩ (TS) Nguyễn Tùng Lâm – hiệu trưởng tường THPT dân lập Đinh Tiên Hoàng, Hà Nội, cho rằng, cấm thi vào lớp 6 là chính sách đúng đắn của Bộ GD-ĐT. Tuy nhiên, ông trăn trở về cách thực hiện sao cho đúng, thời gian nào mới chấm dứt tình trạng dạy, học thêm. Theo TS Lâm, việc kiểm tra IQ, EQ tạo ra thách thức mới cho các trường THCS. Thầy cô chưa làm quen, khó có thể tạo nên những bộ đề chuẩn. Từ đây, thầy Lâm đề xuất, để có được năng lực toàn diện, đề bài cần có chỉ số AQ (sáng tạo) bên cạnh IQ và EQ. Bộ GD-ĐT nên mời chuyên gia thảo luận, lập ra ngân hàng đề chung. Điều này giúp các trường không lo lắng, phụ huynh tin tưởng và đảm bảo kiến thức khách quan. Thạc sĩ Lê Thị Lan Anh, Phó viện trưởng Viện Phát triển Giáo dục và Trí tuệ Việt nói, việc tuyển sinh theo hướng kiểm tra IQ, EQ đặt ra thách thức mới cho học sinh. IQ và EQ là một phần kiểm tra năng lực của con người, nhưng không đánh giá được năng lực toàn diện. Chia sẻ với VTC14, bà Lan Anh nêu rõ: "IQ và EQ là hình thức kiểm tra không xấu. Tuy nhiên, có trường ở Việt Nam muốn sử dụng dạng đề này để kiểm tra 8 loại hình thông minh. Tham vọng này sẽ biến đề bài sang trạng thái khác. Trẻ đạt yêu cầu phải có tốt chất và thời gian làm quen dạng đề trong thời gian nhất định".
IQ (chỉ số thông minh) và EQ (trí thông minh cảm xúc) nhằm đánh giá năng lực của con người, được nhiều nhà khoa học phát triển, ứng dụng.
Hình thức kiểm tra IQ và EQ đã có từ lâu trên thế giới. Tuy nhiên, ở Việt Nam, chỉ số này mới được quan tâm trong vài năm trở lại đây./.