Thời gian gần đây, liên tiếp xảy ra những vụ vi phạm như đi ngược chiều, lùi xe, quay đầu xe trên các tuyến cao tốc. Hành động này đã uy hiếp nghiêm trọng an toàn giao thông của người và phương tiện lưu thông, gây bức xúc trong dư luận xã hội.

Dư luận đặt câu hỏi, phải chăng mức xử phạt đối với các hành vi này còn quá nhẹ, chưa đủ sức răn đe dẫn đến việc các tài xế coi thường pháp luật, sẵn sàng vi phạm.

Phiên tòa xét xử vụ xe đi lùi trên cao tốc ở Thái Nguyên vừa qua vẫn còn gây nhiều tranh cãi, 4 mạng người vô tội và hai người vướng vào lao lý cho cú lùi xe, dường như chưa đủ để thức tỉnh cánh lái xe, thì tiếp tục có nhiều lái xe khác lao vun vút ngược chiều trên các tuyến cao tốc.

Những vụ đi ngược chiều, lùi xe, quay đầu xe trên các tuyến cao tốc đã uy hiếp nghiêm trọng ATGT.

Chỉ tính riêng trong tháng 6, Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên quản lý và khai thác đường ôtô cao tốc Hà Nội-Hải Phòng đã phát hiện hàng loạt vụ xe ôtô cố tình đi lùi trên cao tốc này. Sáng ngày 23/6, Công ty đã phát hiện 3 trường hợp đi lùi trên cao tốc Hà Nội-Hải Phòng do đi quá lối ra các nút giao gồm xe ô tô biển kiểm soát 30E-773.59, 14A-162.03, 70B-018.56. Trước đó, ngày 21/6, xe ôtô biển kiểm soát 18A-15073 lùi từ làn số 2 tại lý trình Km74+300 về nút giao Quốc lộ 10 trái tuyến. Ngày 18/6 xe ôtô tải biển kiểm soát 36C-223.62 đi ngược chiều từ Km58 về Km50 trên cao tốc Hà Nội - Hải Phòng, gây nguy hiểm cho các phương tiện khác; Ngày 14/6, ô tô tải mang biển kiểm soát 15LD-007.97 bất chấp nguy hiểm đã lùi xe ở làn số 3 từ Km 49 đến Km 50 hướng Hải Phòng – Hà Nội. Chiếc xe tải này kéo theo một container lùi khá nhanh khiến các phương tiện khác đang di chuyển phải phanh và dừng khẩn cấp để tránh.

Điều đáng nói, khi bị cơ quan chức năng xử lý sau mỗi lần vi phạm, lái xe đều biện minh cho việc quay đầu, đi ngược chiều trên cao tốc do không quen đường, do đi quá nút giao. Chính việc khi đi nhầm đường, các lái xe lập tức lùi xe hoặc quay đầu xe mà không nghĩ đến hậu quả khôn lường mà hành vi này có thể gây ra những vụ tai nạn thảm khốc.

Ông Nguyễn Ngọc Bảo, người có nhiều năm lái xe khách cho rằng, hành vi chạy ngược chiều, quay đầu xe hay lùi xe trên cao tốc đều rất nguy hiểm, nhất là tuyến cao tốc Hà Nội - Hải Phòng tốc độ lưu thông rất cao, lên đến 120km/h, nếu lái xe đi sau xử lý không kịp thì hậu quả xảy ra là vô cùng lớn. Theo ông Bảo cần có chế tài xử phạt nghiêm minh hơn, thậm chí cần xử lý hình sự đối với hành vi này.

 “Việc đi lùi trên đường cao tốc là phạm luật. Đối với hành vi này, phải tước giấy phép lái xe vĩnh viễn chứ không có phải tạm giữ một vài tháng. Cùng với đó việc xử phạt về kinh tế thì phải phạt ở một mức khác, không phải là 1-2 triệu đồng mà phải cao hơn thế. Bởi nếu vi phạm một lần và bị xử phát nhẹ thì sẽ tiếp tục vi phạm nhiều lần và dẫn đến nhờn luật”- ông Nguyễn Ngọc Bảo chia sẻ.

Liên quan đến thực trạng này, ông Khương Kim Tạo, nguyên Phó Chánh văn phòng Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia cho rằng, thời gian gần đây chúng ta mới bắt đầu quản lý đường cao tốc nên kinh nghiệm về quản lý chưa có nhiều. Bên cạnh đó việc ban hành những quy định liên quan đến chế tài xử phạt còn nhiều hạn chế. Bởi chế tài quy định tước giấy phép lái xe từ 4 đến 6 tháng là không thích đáng. Vì vậy các cơ quan soạn thảo pháp luật cần phải có sự điều chỉnh chế tài xử phạt theo hướng tăng nặng đối với hành vi đi ngược chiều trên cao tốc. Bởi, hành vi đó không chỉ gây nguy hiểm cho chính người điều khiển phương tiện đi ngược chiều mà còn đe dọa sức khỏe, tính mạng của những người tham gia giao thông khác. Đặc biệt, đường cao tốc quy định tốc độ tối đa rất lớn, do đó khi xảy ra tai nạn giao thông, hậu quả sẽ rất thảm khốc.

Theo ông Khương Kim Tạo, người điều khiển phương tiện đi ngược chiều trên cao tốc có thể phải bị hủy giấy phép lái xe hoặc thậm chí là truy tố trách nhiệm hình sự nếu như gây ra tai nạn với hậu quả nghiêm trọng, từ đó mới ngăn chặn những vi phạm tương tự tái diễn.

 “Hành vi chạy ngược chiều trên đường cao tốc phải hủy giấy phép lái xe và sau thời hạn từ 2 đến 3 năm mới cho học lại. Bên cạnh đó, hành vi chạy ngược chiều trên đường cao tốc là hành vi cực kỳ nguy hiểm, đây là biết trước cái chết mà vẫn cố tình làm, vì vậy, không thể coi là hành vi thông thường, vô ý được, cần phải hình sự hóa. Vì vậy, theo tôi nên đưa vào khung hình phạt tối thiểu là 3 tháng tù giam hoặc 3 tháng tù treo sẽ có tính răn đe hơn”- ông Khương Kim Tạo cho biết.

Đại tá Đỗ Thanh Bình, Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát giao thông  cho biết, Cục đã có đề xuất tăng mức xử phạt một số hành vi vi phạm trật tự an toàn giao số thông đối với phương tiện điều khiển xe chạy ngược chiều, sử dụng điện thoại khi lái xe. Thậm chí, một số hành vi gây mất an toàn giao thông, nguy hiểm cho xã hội có thể xem xét tước bằng vĩnh viễn, không được phép lái xe nữa. Tuy nhiên, theo Đại tá Đỗ Thanh Bình, một vấn đề quan trọng không kém đó là nâng cao công tác đào tạo, quản lý lái xe.

Các cơ quan chức năng và đơn vị kinh doanh vận tải cần tăng cường tuyên truyền, nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật cũng như đạo đức trách nhiệm cho tài xế...

 “Cục Cảnh sát giao thông đã kiến nghị với các đơn vị xây dựng các văn bản pháp luật có liên quan là Bộ Giao thông và kiến nghị với Chính phủ để sửa đổi nhằm đáp ứng yêu cầu thực tế. Cùng với đó cần sự vào cuộc của các cơ quan báo chí, sự lên án, đẩy lùi những vi phạm để chính bản thân họ nhận thức ra vi phạm như thế là mất an toàn cho mình và mất an toàn cho xã hội và phải chấp hành tốt hơn”- Đại tá Đỗ Thanh Bình cho biết.

Rõ ràng, giải pháp xử lý tận gốc vấn đề này nằm ở phía cơ quan quản lý Nhà nước và đơn vị quản lý tuyến đường. Nói cách khác, để tránh các vụ việc tái diễn, các đơn vị cần tăng cường tuyên truyền người dân, các doanh nghiệp vận tải về việc chấp hành đúng quy định pháp luật cũng như các kỹ năng điều khiển xe trên đường cao tốc. Đồng thời, cần tăng năng lực giám sát và xử phạt vi phạm, vì phạt nặng là một trong những cách tuyên truyền tốt nhất. Vì vậy, các cơ quan chức năng trong quá trình sửa luật cần nhanh chóng đưa hành vi này vào mục có tính nguy hiểm cao, có thể truy tố hình sự để đảm bảo tính răn đe./.