Nữ phát thanh viên tiếng Anh huyền thoại của Đài Tiếng nói Việt Nam Trịnh Thị Ngọ (nghệ danh là Thu Hương) vừa qua đời đã khiến cho những người từng làm việc, biết đến bà không khỏi bàng hoàng, xúc động. Bởi vì mới năm ngoái thôi, nhiều người vẫn thấy bà trò chuyện vui vẻ, say sưa kể về những năm tháng làm phát thanh viên ở Đài Tiếng nói Việt Nam dưới mưa bom, bão đạn thời chiến tranh chống Mỹ cứu nước.

Năm 1965, khi lính Mỹ ồ ạt trực tiếp tham chiến ở miền Nam Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam đã cộng tác với Ban Địch vận của Bộ Quốc phòng để phát những chương trình dành riêng cho binh sĩ Mỹ ở miền Nam. Lúc đó, phát thanh viên Trịnh Thị Ngọ được giao nhiệm vụ chuyên đọc buổi phát thanh này cùng với một số các anh chị em khác.

ảnh tư liệu

Buổi đầu tiên, chương trình chỉ là một câu chuyện nhỏ dành cho binh sĩ Mỹ (A small talk to American Gl's) dài chừng 5 hoặc 6 phút lồng vào các chương trình phát hàng ngày của phòng tiếng Anh. Sau đó, chương trình được tăng cường lên 15 phút và 30 phút, phát riêng thành một chương trình hoàn chỉnh, có nhạc để cho lính Mỹ nghe.

Khi đọc các chương trình này, phát thanh viên Trịnh Thị Ngọ luôn tự giới thiệu: "Tôi là Thu Hương, kêu gọi binh sĩ Mỹ ở miền Nam Việt Nam". (This is Thu Hương calling American Servicemen in South Vietnam). Tuy nhiên, binh sĩ Mỹ lại gọi bà là Hanoi Hannah.

Mặc dù chương trình bị Chính phủ Mỹ cấm không cho binh lính đang tham chiến tại Việt Nam nghe nhưng họ luôn háo hức và tìm cách bật radio vào mỗi đêm có phát thanh viên Trịnh Thị Ngọ đọc.

Qua giọng đọc vừa trầm ấm, có sức lay động lòng người và khúc chiết với những lập luận hết sức thuyết phục của bà, nhiều lính Mỹ đã nhận thức rõ hơn về cuộc chiến tranh phi nghĩa mà Chính phủ của nước họ đang thực hiện tại Việt Nam chỉ đem lại đau thương, mất mát và tổn thất nặng nề cho nhân dân hai nước. Chương trình cũng làm nhụt chí, lung lay tinh thần chiến đấu của hàng nghìn lính Mỹ trong khi tiến hành cuộc chiến tàn khốc ở nước ta.

Không chỉ vậy, giọng đọc của phát thanh viên Trịnh Thị Ngọ còn lay động trái tim của những người yêu chuộng hòa bình trên thế giới về cuộc chiến tranh của Mỹ ở Việt Nam và góp phần vào tiếng nói đanh thép của công lý, buộc đế quốc hùng hậu nhất thế giới chấm dứt ngay cuộc chiến tranh tàn khốc ở một đất nước cách xa Mỹ đến nửa vòng trái đất.

Giọng đọc huyền thoại in sâu trong tâm thức của hàng triệu trái tim

Phát thanh viên Trịnh Thị Ngọ ra đi không chỉ là sự nuối tiếc đối với những ai từng biết đến một giọng đọc huyền thoại mà còn là sự mất mát lớn đối với Đài Tiếng nói Việt Nam.

Những cán bộ, nhân viên của Đài từng làm việc với phát thanh viên Trịnh Thị Ngọ đều đánh giá bà không chỉ giỏi về chuyên môn, có lập trường chính trị vững vàng mà còn là người không ngừng học hỏi, tự rèn luyện, say mê và toàn tâm với công việc.

Thời điểm Đài Tiếng nói Việt Nam phải sơ tán lên huyện Quốc Oai (Hà Tây cũ), nhà báo Nguyễn Thị Huệ, nguyên Trưởng ban Biên tập Đối ngoại của Đài Tiếng nói Việt Nam được ở cùng với phát thanh viên Trịnh Thị Ngọ nên có dịp tiếp xúc, học hỏi từ bà nhiều đức tính đáng quý.

Nhà báo Nguyễn Thị Huệ cho biết, là một phụ nữ gốc Hà Nội nên phát thanh viên Trịnh Thị Ngọ có phong cách hết sức lịch thiệp, nhẹ nhàng và là người hết lòng với công việc nhưng rất chu toàn chăm lo cho gia đình.

Năm 1973, nhà báo Nguyễn Thị Huệ chỉ là một biên tập viên tiếng Anh mới vào nghề nhưng đã được phát thanh viên Trịnh Thị Ngọ hướng dẫn nhiệt tình từ cách viết, đọc bản tin đến viết những bài phân tích chuyên sâu.

Tuy chỉ tự mầy mò học tiếng Anh nhưng cách phát âm của phát thanh viên Trịnh Thị Ngọ rất chuẩn xác. Nhiều người bày tỏ sự bất ngờ khi nghe nữ phát thanh viên huyền thoại đọc tiếng Anh đều không nghĩ bà là người Việt Nam.

“Có đêm phải lên Đài Tiếng nói Việt Nam để đọc chương trình, chữa bản tin nhưng nữ phát thanh viên huyền thoại Trịnh Thị Ngọ vẫn không quản ngại vất vả, khó khăn và cả sự nguy hiểm luôn rình rập khi Đế quốc Mỹ có thể thả bom xuống Hà Nội bất kỳ lúc nào” – nhà báo Nguyễn Thị Huệ kể lại.

Bà Trịnh Thị Ngọ không chỉ là phát thanh viên nổi tiếng ở trong nước mà nhiều khán thính giả ở khắp nơi trên thế giới đều biết đến. Sau khi miền Nam hoàn toàn giải phóng, đất nước thống nhất, nữ phát thanh viên huyền thoại theo chồng vào TP HCM sinh sống nhưng nhiều lính Mỹ từng tham chiến tại Việt Nam, người dân và cả những học giả nổi tiếng của Pháp, Thụy Điển vẫn muốn tìm gặp bà để hiểu hơn về các chương trình phát thanh cho lính Mỹ và các chuyên mục khác do bà đọc.

Đánh giá về giọng đọc của phát thanh viên huyền thoại Trịnh Thị Ngọ (nghệ danh Thu Hương), tờ báo “Sao và vạch” của Mỹ đã từng ca ngợi như sau: Lính Mỹ khi nghe giọng đọc của Thu Hương như “rót” vào tai. Chính vì vậy, có nhiều người nản lòng về cuộc chiến tranh của Mỹ ở Việt Nam nên không tiếp tục cầm súng được nữa.

Đối với nhiều người dân yêu chuộng hòa bình trên thế giới khi nghe giọng đọc truyền cảm, sâu lắng, thuyết phục của nữ phát thanh viên Thu Hương đều đã xuống đường biểu tình phản đối cuộc chiến tranh phi lý mà Đế quốc Mỹ đã thực hiện tại một đất nước có chủ quyền như Việt Nam.

Nhà báo Nguyễn Thị Huệ cho rằng, sự nổi tiếng, thành công trong công việc và cuộc sống của phát thanh viên Trịnh Thị Ngọ không phải tự dưng đến mà là sự khổ luyện, phấn đấu, nỗ lực không ngừng. Bà mãi là tấm gương sáng cho thế hệ nhà báo, phát thanh viên trẻ tuổi học hỏi, noi theo./.