Có hẳn một hệ thống công trình thủy lợi trị giá gần 300 tỷ đồng để cung cấp nước, nhưng những người dân tộc vùng cao thuộc diện di dân tái định cư thủy điện Bản Chát, huyện Than Uyên, tỉnh Lai Châu vẫn không năm nào có đủ nước để sản xuất.
Câu chuyện các công trình phục vụ lợi ích của người dân chậm tiến độ đã không còn quá mới. 3 năm hay 5 năm hay thậm chí là hàng chục năm chậm tiến độ của 1 công trình dường như đã trở thành chuyện bình thường. Tuy nhiên, hậu quả để lại từ sự chậm trễ ấy lại không bình thường chút nào.
Trái với kỳ vọng của hơn 1.000 hộ dân thuộc diện di dân tái định cư thủy điện của huyện Than Uyên, tỉnh Lai Châu, dự án Thủy lợi Nậm Mở dài gần 20km từ nhiều năm nay là kênh dẫn nước, nhưng lại không có nước. Khởi động thực hiện từ năm 2009 và phải hoàn thành vào năm 2010, nhưng đến tận bây giờ, công trình này vẫn chưa hẹn ngày tích nước.
Ông Nguyễn Văn Thắng, Giám đốc công ty Tín Mạnh Lai Châu, đơn vị thi công công trình thủy lợi Nậm Mở cho biết: “Công ty đã dồn tất cả máy móc, thiết bị về đây thi công trong 13 ngày đã thông được 6 cây số và hiện tại vẫn còn 4 cây số nữa”.
Công trình thủy lợi Nậm Mở thuộc địa phận huyện Than Uyên đã cơ bản hoàn thành, còn khoảng 3 cây số là do tuyến kênh độc đạo thời gian qua không thể tổ chức thi công được vì đầu mối tại huyện Mù Căng Chải, tỉnh Yên Bái.
Có 2 nguyên nhân chính được Ban quản lý dự án di dân tái định cư thủy điện huyện Than Uyên lý giải, đó là do sau 2 năm từ khi khởi động, Tập đoàn Điện lực Việt Nam mới bố trí được vốn để khởi công dự án. Và tại nơi đầu mối dẫn nước về với hệ thống kênh thủy lợi thuộc huyện Mù Căng Chải, Yên Bái được chính quyền địa phương tỉnh Yên Bái bàn giao mặt bằng quá chậm.
Nơi đầu mối bàn giao mặt bằng chậm, đồng nghĩa với việc tất cả những hạng mục của công trình thuộc địa phận huyện Than Uyên của tỉnh Lai Châu vẫn phải nằm chờ.
Ông Bùi Văn Chính, Phó Ban phụ trách Dự án di dân tái định cư thủy điện Huội Quảng, Bản Chát, tỉnh Lai Châu nói: “Trong quá trình thực hiện, Tập đoàn Điện lực Việt Nam có 2 năm không bố trí được vốn. Công trình này liên quan đến địa giới hành chính của 2 tỉnh Lai Châu và tỉnh Yên Bái, giáp ranh giữa huyện Than Uyên và huyện Mù Căng Chải. Cho đến ngày 27/4/2015, chúng tôi mới chính thức nhận được quyết định phê duyệt cuối cùng của phương án bồi thường giải phóng mặt bằng của công trình thủy lợi Nậm Mở do huyện Mù Căng Chải ký và phê duyệt”.
Hiện tại, tất cả các điểm nghẽn của công trình đều đã được tháo gỡ. Tiến độ thi công đang được đẩy nhanh, và dự kiến cuối năm nay sẽ hoàn thành. Nhưng những thửa ruộng bậc thang của bà con tái định cư trong năm nay cũng vẫn chỉ làm được 1 vụ lúa nhờ nước mưa. Còn những người nông dân mỗi năm vẫn thiếu gạo, đói ăn tới 2 – 3 tháng, vì không có nước để sản xuất 2 vụ lúa 1 năm.
Anh Giàng A Khay ở xã Tà Mung, huyện Than Uyên, tỉnh Lai Châu nói: “Bây giờ là rất thiếu nước, cái gì cũng khó khăn trong Bản rất khó khăn, em rất muốn nước để làm ruộng nương để 1 năm làm 2 vụ để nó không có khăn trong Bản mình”.
Tính đến thời điểm này, dự án công trình thủy lợi Nậm Mở đã chậm tiến độ 5 năm, các cơ quan chức năng khẳng định, trong năm nay dự án sẽ hoàn thành. Nhưng ít nhất, gần 1.000 hộ dân nơi đây trong năm nay vẫn thiếu nước để sản xuất./.
