Với mục tiêu nạo vét, cải tạo môi trường nước Hồ Tây, ngày 9/2, UBND Thành phố Hà Nội ban hành Thông báo số 48 truyền đạt Kết luận của Chủ tịch UBND Thành phố về việc nạo vét, cải tạo môi trường nước Hồ Tây. Đồng thời giao cho quận Tây Hồ và các Sở ngành liên quan chấm dứt hoàn toàn hoạt động kinh doanh dịch vụ bằng tàu, thuyền của các tổ chức, cá nhân trong phạm vi mặt nước Hồ Tây.

Một cầu dẫn tại Bến thủy Hồ Tây.

“Mệnh lệnh hành chính” này của thành phố khiến các doanh nghiệp đang kinh doanh hợp pháp trên mặt nước Hồ Tây đứng trên bờ vực phá sản bởi tài sản, vốn liếng đổ hết vào những con tàu trên hồ. Để cụ thể hóa mệnh lệnh hành chính của UBND thành phố, ngày 14/2/2017, Chủ tịch UBND phường Thụy Khuê ban hành Quyết định số 02/QĐ- CTUBND về việc cưỡng chế xử lý công trình vi phạm trật tự xây dựng đô thị tại khu vực Bến thủy nội địa. Sau đó, ngày 20/2, UBND phường Thụy Khuê có thông báo  về việc tổ chức xử lý vi phạm trật tự xây dựng tháo dỡ cầu dẫn, sàn cứng tại khu vực Bến thủy nội địa vào sáng 23/2.

Theo ông Phương Năng Thắng, Giám đốc Công ty TNHH Du thuyền Hồ Tây (Sàn nổi Eureka), Quyết định này của Chủ tịch UBND phường Thụy Khuê đã gây tổn hại đến quyền kinh doanh hợp pháp của doanh nghiệp. Ông Thắng khẳng định, công trình cầu bến được xây dựng từ năm 2008 đã được cơ quan đăng kiểm thuộc Bộ GT-VT kểm tra xác nhận tính an toàn và được Sở GT-VT Hà Nội cấp giấy phép hoạt động Bến thủy nội địa, cho phép Công ty được hoạt động sử dụng bến thủy theo đúng  quy định của Luật giao thông đường thủy nội địa.

Công trình cầu bến sử dụng đến nay đã 9 năm, suốt quãng thời gian đó chưa hề bị thanh tra xây dựng lập biên bản vi phạm hay có một quyết định xử phạt hành chính thì việc UBND phường Thụy Khuê ra quyết định cưỡng chế vi phạm trật tự xây dựng đã đúng theo quy định pháp luật?

Đại diện Công ty sông Potomac ông Nguyễn Ngọc Vượng cũng cho rằng Quyết định 02 trái quy định pháp luật về thời hiệu. Thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi này là 2 năm, kể từ ngày hành vi chấm dứt. Quyết định này cũng trái quy định pháp luật về thẩm quyền. Cụ thể, tại phụ lục ban hành kèm theo thông tư số 03/2016/TT- BXD của Bộ Xây dựng, công trình xây dựng bến thủy nội địa phục vụ chở khách, nếu phương tiện sử dụng bến thủy có công suất chuyên chở từ 300-500 khách thì được xếp loại công trình cấp 1.

Theo quy định tại Điều 103 Luật Xây dựng năm 2016 thẩm quyền cấp giấy phép xây dựng đối với công trình xây dựng cấp 1 thuộc UBND cấp tỉnh (Sở Xây dựng nhận ủy quyền). Thẩm quyền ban hành quyết định cưỡng chế phá dỡ công trình xây dựng vi phạm thuộc Chủ tịch UBND cấp huyện.

Theo Luật sư Hoàng Văn Hướng (Văn phòng luật sự Hoàng Hưng), đây là doanh nghiệp đang hoạt động theo một số giấy phép đã và đang còn hiệu lực. Vấn đề đặt ra, hệ lụy đối với doanh nghiệp sau cưỡng chế thế nào. Nếu di dời đi xong thì quyền lợi của doanh nghiệp ra sao, là tài sản của doanh nghiệp, tàu bè, cảng, cầu tàu, tất cả thiết bị lên quan hoạt động trên mặt nước, đây không phải khối tài sản nhỏ.

Thông báo kết luận của Chủ tịch thành phố là các doanh nghiệp phải báo cáo tài chính trong tháng 2, trong đó phải xuất trình hóa đơn, thiết kế tàu bè, hóa đơn, hoàn công, nhân công, lao động, thiệt hại chung nhưng mở đóng ngoặc là phải kèm các chứng từ kế toán, giấy tờ là cứng nhắc.

“Trong quá trình hoạt động cả thập kỷ trên sông, giá trị đóng tàu ngày xưa khác, bây giờ khác, kể cả phần khấu hao cũng hoàn toàn khác, chẳng nhẽ trả người ta 0 đồng khi khấu hao hết à? Chẳng nhẽ tàu không có giá trị nữa? Nên chăng nếu có chủ đầu tư hoặc thành phố đứng ra thu hồi mặt nước thì cần có cách buổi đối thoại, giải quyết có tình có hợp lý cho các doanh nghiệp. Giải quyết trên góc độ có tình, có lý cho doanh nghiệp đề bù đắp phần thiệt hại cơ bản, tài sản, người lao động cho doanh nghiệp”.

Luật sư cũng cho rằng, "mệnh lệnh hành chính" nhưng không phải mệnh lệnh nào cũng có thể thực hiện được ngay.

“Đưa tàu về bãi tập kết có thể đưa được nhưng bốc tàu thì bốc lên bờ ai bốc, cả vài trăm triệu đồng đến tỷ đồng. Đây là mệnh lệnh rồi nhưng nên xem xét thấu tình, xem xét lại giá trị thực tế, tài sản, hệ lụy của doanh nghiệp”, luật sư Hướng nói.

Luật sư Đinh Anh Tuấn- đại diện Potomac chia sẻ: “Chúng tôi khi nghiên cứu các văn bản này thì thấy rất ngạc nhiên. Bởi có rất nhiều nội dung trái với quy định của pháp luật và dường như có sự vội vã nào đó, càng ngày càng gấp gáp để ép các doanh nghiệp đang kinh doanh trên Hồ Tây, trong đó có các doanh nghiệp đang kinh doanh vui chơi giải trí, phải ngừng hoạt động. Dù trong chủ trương chung của thành phố đưa ra thì vẫn có hoạt động vui chơi giải trí và vẫn cho rằng nếu đủ điều kiện thì vẫn được hoạt động”./.