Ông Phùng Huy Cẩn, Vụ trưởng Vụ Thi đua khen thưởng (Bộ VHTT&DL) cho biết, ngày 19/4, Chủ tịch nước Trần Đại Quang đã ký các quyết định tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh và Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật cho 35 tác giả mà Thủ tướng Chính phủ trình lên ngày 12/4.

7 tác giả được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh là: Nhạc sĩ Thuận Yến, nhạc sĩ Đinh Ngọc Liên, nhà thơ Thu Bồn, nhà nghiên cứu Ninh Viết Giao, nhà điêu khắc Tạ Quang Bạo, NSND Trần Bảng, Nhà nhiếp ảnh Lương Nghĩa Dũng.

Nhạc sĩ Thuận Yến. Ảnh: TL

28 tác giả được tặng Giải thưởng Nhà nước trong đó có: Nhạc sĩ Thế Song, nhạc sĩ Lê Việt Hòa, nhạc sĩ Cao Việt Bách, nhà nghiên cứu di sản Trần Lâm Biền, nhà nghiên cứu văn hóa Ngô Đức Thịnh, nhà văn Hoàng Hải, tác giả Vũ Quốc Ái (Lê Lam), tác giả Cổ Tấn Long Châu, tác giả Nguyễn Hữu Cấy, tác giả Bửu Chỉ, tác giả Nguyễn Bích,....

Trước đó, Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước năm 2016 đã gây nhiều tranh cãi khi danh sách được xét tặng ở đợt đầu không có tên của những tác giả nổi tiếng như nhà thơ Xuân Quỳnh, nhạc sĩ Thuận Yến, nhạc sĩ Đinh Ngọc Liên, nhà thơ Thu Bồn, NSND Trần Bảng,...

Những tác giả bị “trượt” Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước trong đợt đầu đều có chung nguyên nhân là hồ sơ không đủ điều kiện về giải thưởng để được xét tặng.

Ngay sau đó, gia đình nhà thơ Xuân Quỳnh và gia đình các nhạc sĩ Đinh Ngọc Liên, Thuận Yến đã gửi tâm thư lên Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ và các cơ quan báo chí, trong đó có VOV.VN. Giới văn học nghệ thuật và báo chí cũng đã vào cuộc và có những phản ánh kịp thời về sự việc.

Hội đồng cấp Nhà nước của Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước 2016 sau đó đã tổ chức cuộc họp để xem xét, nghiên cứu về trường hợp các tác giả chưa được xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước 2016 do thiếu giải thưởng chuyên môn.

Liên quan đến vấn đề này, chiều 1/3, tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 2, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã phát biểu: "Những ai mà được xã hội, dân tộc ghi nhận và thực sự có đóng góp, hy sinh, nhất là các đồng chí đó đã qua đời thì càng phải được chú ý tôn vinh. Trong chiến tranh, không ai đặt vấn đề giải thưởng nhưng những bài ca, tiếng hát, tác phẩm đó còn mãi mãi với dân tộc. Chúng ta xem xét là vì chuyện đó. Nhưng vận dụng như thế nào cho chặt chẽ, quy trình, quy định, bổ sung như thế nào để không bị lạm dụng, không làm phức tạp, đó mới là vấn đề. Hội đồng bình chọn đều là những người nổi tiếng thì chắc chắn ai cũng biết rõ các tác phẩm đó như thế nào".

Thủ tướng cũng nêu rõ, những người đặc biệt có đóng góp xuất sắc được xã hội, dân tộc và cuộc kháng chiến của dân tộc ghi nhận thì cần có trách nhiệm phải làm rõ. "Không thể vì một quy trình máy móc nào mà cản trở những tài năng đã đóng góp cho đất nước", Thủ tướng khẳng định.

Thủ tướng đề nghị Bộ VHTT&DL sớm sửa đổi, bổ sung quy trình để Hội đồng xét tặng các giải thưởng này có thể báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét các trường hợp đặc biệt (có đóng góp lớn lao cho nền văn học, nghệ thuật của đất nước, được xã hội, được lịch sử và được công chúng ghi nhận) trước khi trình Chủ tịch nước quyết định. 

Ngay sau đó, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (Chủ tịch Hội đồng cấp Nhà nước xét tặng "Giải thưởng Hồ Chí Minh, "Giải thưởng Nhà nước" về văn học, nghệ thuật năm 2016) đã có đề nghị tại các Tờ trình số 48/TTr-HĐGT ngày 03 tháng 3 năm 2017, số 49/TTr-HĐGT ngày 03 tháng 3 năm 2017, số 55/TTr-HĐGT ngày 16 tháng 3 năm 2017, số 56/TTr-HĐGT ngày 16 tháng 3 năm 2017. Trưởng ban Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương cũng có đề nghị tại Tờ trình số 517/TTr-BTĐKT ngày 31 tháng 3 năm 2017.

Ngày 12/4, Thủ tướng Chính phủ ký tờ trình đề nghị tặng “Giải thưởng Hồ Chí Minh”, “Giải thưởng Nhà nước” về văn học nghệ thuật cho 35 tác giả, trong đó có 7 tác giả đoạt Giải thưởng Hồ Chí Minh và 28 tác giả đoạt Giải thưởng Nhà nước.

Ngày 19/4, Chủ tịch nước Trần Đại Quang ký quyết định tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh và Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật cho 35 tác giả được Thủ tướng Chính phủ trình lên./.