Trừng phạt Nga hay “trói tay” Tổng thống Trump?

ABC News dẫn lời ông Donald Trump khẳng định: “Dù ký thông qua việc sử dụng các biện pháp cứng rắn nhằm trừng phạt và răn đe những hành vi hiếu chiến và gây bất ổn từ Iran, Triều Tiên và Nga, nhưng tôi phải nói rằng, dự luật trừng phạt lần này có quá nhiều sai sót”.

Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: Reuters

Tổng thống Mỹ cho biết, ông rất lo ngại về khả năng lệnh trừng phạt mới nhằm vào Nga sẽ “gây hiệu ứng domino” làm tổn hại các đồng minh châu Âu và cả chính các doanh nghiệp Mỹ.

“Chính phủ Mỹ hy vọng, Quốc hội sẽ kiềm chế không sử dụng dự luật “đầy sai sót” này nhằm cản trở quan hệ hợp tác giữa Mỹ với các đồng minh châu Âu nhằm giải quyết cuộc xung đột tại Ukraine cũng như cản trở nỗ lực của Chính phủ Mỹ trong việc nỗ lực giải quyết những hệ lụy từ lệnh trừng phạt ông Donald Trump nhấn mạnh.

Ngoài ra, Tổng thống Donald Trump cũng chỉ trích gay gắt “những yếu tố mang tính chất vi Hiến rất rõ ràng” trong lệnh trừng phạt nói trên bởi nó có liên quan trực tiếp đến quyền lực của Tổng thống trong việc định hình chính sách ngoại giao.

Ông Donald Trump bày tỏ thái độ bất mãn thấy rõ với Quốc hội Mỹ khi tuyên bố: “Tôi có thể đạt được những thỏa thuận với các nước khác tốt hơn nhiều so với những gì mà Quốc hội đã làm”.

Sự bất mãn của ông Donald Trump xuất phát từ việc dự luật trừng phạt mới giới hạn đáng kể khả năng Tổng thống Mỹ có thể nới lỏng hoặc dỡ bỏ lệnh trừng phạt Nga mà không được Quốc hội Mỹ chấp thuận. Theo ông Donald Trump điều này “vi phạm nghiêm trọng đến quyền lực của nhánh hành pháp”.

“Bằng cách giới hạn tính linh hoạt của nhánh hành pháp, dự luật này đã khiến Mỹ trở nên khó khăn hơn trong việc đạt được những thỏa thuận có lợi hơn cho người dân Mỹ và đẩy Trung Quốc, Nga và Triều Tiên xích lại gần nhau hơn. Hiến pháp Mỹ trao quyền quyết định các vấn đề ngoại giao cho Tổng thống và dự luật mới này sẽ cho thấy sự lựa chọn đó là rất khôn ngoan”, ông Donald Trump tuyên bố.

Dù vậy, theo ông Donald Trump, ông vẫn ký thông qua dự luật này bởi: “Bất chấp những hệ lụy mà dự luật này gây ra, tôi vẫn đặt bút ký vì sự đoàn kết của đất nước. Dự luật này thể hiện ý chí của người dân Mỹ trong việc buộc Nga phải có những bước đi cụ thể nhằm cải thiện quan hệ với Mỹ”.

Cuối cùng, Tổng thống Mỹ bày tỏ: “Tôi hy vọng rằng, hợp tác Nga-Mỹ trong các vấn đề quan trọng trên thế giới vẫn sẽ được duy trì để những lệnh trừng phạt nhằm vào Nga trở nên không có giá trị gì nữa”.

“Cánh cửa hẹp” để ông Trump lách qua

Cùng chung quan điểm với Tổng thống Mỹ Donald Trump, ông Adam Smith, Giám đốc phụ trách đa phương trong Hội đồng An ninh Quốc gia dưới thời Tổng thống Barack Obama, nhận định, dự luật trừng phạt của Quốc hội Mỹ là “chưa từng có tiền lệ nhằm trói chặt tay Tổng thống”.

Dù vậy, theo ông Adam Smith, chính quyền của Tổng thống Donald Trump vẫn có thể “lách qua” dự luật này thông qua việc diễn giải và thực thi dự luật đó theo hướng có lợi cho họ dù rất khó khăn.

“Chính phủ Mỹ có thể chơi trò “câu giờ”. Họ không cần phải công khai tỏ thái độ không tuân thủ dự luật nói trên. Thay vì thế, Tổng thống có thể đề ra những sắc lệnh phù hợp với chính sách ngoại giao mà ông ấy mong muốn mà vẫn đảm bảo không đi quá giới hạn lệnh trừng phạt nhằm vào Nga”, ông Adam Smith nói thêm.

Nga dọa sẽ liên tiếp tung đòn trả đũa

Trước cả khi Tổng thống Mỹ đặt bút ký vào lệnh trừng phạt nhằm vào Nga, Điện Kremlin đã yêu cầu phía Mỹ cắt giảm khoảng 60% nhân sự làm việc trong các cơ sở ngoại giao của Mỹ tại Nga.

Chính vì thế, ngay sau khi ông Donald Trump ký thông qua dự luật nói trên, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov rất tự tin tuyên bố: “Đáp trả ư? Chúng tôi đã tiến hành các biện pháp đáp trả rồi”. Ông Peskov cũng đe dọa rằng, Nga luôn sẵn sàng cho mọi động thái khác của Mỹ.

Trong khi đó, Thủ tướng Nga Dmitri Medvedev lại chĩa mũi dùi vào chính quyền của Tổng thống Donald Trump: “Hy vọng về việc cải thiện quan hệ Nga-Mỹ giờ đã chấm dứt. Chính quyền của ông Donald Trump đã cho thấy sự bất lực của mình khi giương cờ trắng đầu hàng Quốc hội Mỹ theo cách đáng hổ thẹn nhất”.

Cùng chung quan điểm này, Đại sứ Nga tại Liên Hợp Quốc Vasily Nebeznya cho rằng: “Tổng thống Donald Trump đã thua trong cuộc đấu trí với Quốc hội Mỹ. Dù không hài lòng về dự luật mới này, ông ấy cũng không còn cách nào khác là ký vào dự luật đó”.

Dù vậy, Đại sứ Nga tại Liên Hợp Quốc Vasily Nebeznya bày tỏ tin tưởng Nga và Chính phủ Mỹ vẫn sẽ “tìm được tiếng nói chung” trong những vấn đề quan trọng: “Chúng tôi sẽ không ngừng tìm ra các biện pháp nhằm thúc đẩy hợp tác với các đối tác, trong đó có Mỹ.

Những người đề xuất dự luật này nghĩ rằng họ có thể buộc Nga phải thay đổi chính sách của mình nhưng họ đã nhầm. Họ cần phải hiểu rằng, chúng tôi sẽ không bao giờ chịu “khom lưng quỳ gối”, chúng tôi cũng sẽ không bao giờ để họ bẻ gãy ý chí của mình”./.