Tính đến 20h (giờ địa phương), ngày 1/4, Uỷ ban bầu cử Trung ương Ukraine đã kiểm được hơn 90% số phiếu bầu Tổng thống nhiệm kỳ mới, diễn ra trong ngày 31/3. Uỷ ban này đã chính thức tuyên bố, Ukraine sẽ tiến hành vòng hai cuộc bầu cử Tổng thống vào ngày 21/4, do không có ứng cử viên nào đạt trên 50% số phiếu ủng hộ tại vòng 1. Điều đáng chú ý là danh hài Vladimir Zelensky người chưa từng có kinh nghiệm trên chính trường, lại đang dẫn đầu cuộc đua vào vị trí lãnh đạo đất nước.

Diễn viên hài, ứng viên tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky (P) phát biểu sau khi có kết quả kiểm phiếu sơ bộ vòng một, Kiev, ngày 31/03/2019. Ảnh: AP.

Theo kết quả kiểm trên 90% số phiếu của Uỷ ban bầu cử Trung ương Ukraine, người dẫn đầu tại vòng 1 là ứng cử viên Vladimir Zelensky-lãnh đạo Đảng “Người phục vụ nhân dân”, với hơn 30% số phiếu ủng hộ. Ông đã giành được chiến thắng ở 20/25 tỉnh của Ukraine. Đứng ở vị trí thứ hai là Tổng thống đương nhiệm Petro Poroshenko với gần 16% số phiếu và nhận được sự ủng hộ đông đảo ở hai tỉnh là Lvov và Ternopol; xếp thứ ba là cựu Thủ tướng Yulia Tymoshenko - thủ lĩnh đảng “Batkivschina”, với hơn 13% số phiếu ủng hộ.

Do không có ứng cử viên nào nhận được trên 50% số phiếu ủng hộ tại vòng 1, nên Uỷ ban bầu cử Trung ương Ukraine trong ngày 1/4 đã chính thức tuyên bố, tiến hành vòng hai cuộc bầu cử Tổng thống vào ngày 21/4. Như vậy, hai ứng cử viên tiếp tục tham gia cuộc đua vào vị trí của người đứng đầu đất nước là danh hài Vladimir Zelensky và Tổng thống sắp mãn nhiệm Petro Poroshenko.

Cho đến thời điểm này, nhiều chuyên gia dự đoán ứng cử viên Zelensky sẽ giành chiến thắng tại vòng hai. Theo lời của người đứng đầu Viện phân tích và chính sách quản lý của Nga Ruslan Bortnhik, hàng loạt cử tri đã bỏ phiếu cho ông Zelensky do thất vọng sâu sắc với các chính trị gia truyền thống, với các chương trình và những lời hứa không được thực hiện của họ.

Cùng quan điểm này, chuyên gia phân tích chính trị Denis Denisov chỉ rõ, nếu nhìn vào danh sách 39 người là ứng cử viên trong vòng đầu tiên, thì sẽ thấy ở đó có tất cả những gương mặt từ một đội ngũ “già nua”. Và về mặt này, nhân vật truyền thông mới - danh hài Zelensky - người không có nền tảng chính trị, trở nên nổi tiếng vì phát hành các chương trình độc lập, chương trình giải trí, là lựa chọn tích cực cho những người đã rất mệt mỏi với chính trị. Và do đó, 30% phiếu bầu cho ông Zelensky là kết quả hoàn toàn hợp quy luật trong cuộc bầu cử này.

Giám đốc Trung tâm cục diện chính trị Aleksei Chesnakov cũng nhìn nhận rằng, kết quả bầu cử phù hợp với các dự báo của các nhà xã hội học và các xu hướng vốn đã rất phức tạp trong xã hội Ukraine. Kết quả bầu chọn mà ông Zelensky nhận được cho thấy, người dân Ukraine đã mệt mỏi vì sự khoa trương mà tầng lớp chính trị đưa ra. Họ đòi hỏi sự đổi mới và những gương mặt mới. Ông Zelensky đã nhận được ở vòng một những gì có thể tính được.

Theo một cuộc khảo sát của hãng Bloomberg công bố ngay trước thềm bầu cử ở Ukraine, rất nhiều ý kiến thất vọng vì cuộc “cách mạng Maidan” năm 2014 đã không đem lại kết quả như mong muốn, đất nước vẫn đối mặt với xung đột vũ trang, tham nhũng vẫn là một trong những vấn đề bức xúc nhất, đời sống của người dân ngày càng sa sút, còn Ukraine thì lọt vào nhóm nước nghèo nhất châu Âu, như chính các nhà lãnh đạo nước này thừa nhận. Có lẽ đây là những lý do chính khiến không ít người dân nước này, nhất là giới trẻ khát khao một gương mặt mới trên chính trường.

Nhưng nhiều nhà phân tích chính trị cũng cho rằng, “hiện tượng” được ủng hộ của ông Zelensky không có nghĩa là ông Poroshenko hoàn toàn mất cơ hội. Để chiến thắng ở vòng hai, ông cần có những hành động nghiêm túc, khôn khéo, đưa ra chương trình khác biệt. Ngay sau khi kết thúc bầu cử trong ngày 31/3, ông Poroshenko cũng đã tuyên bố, từ ngày 1/4 ông bắt đầu một cuộc đấu để giành chiến thắng ở vòng hai. Ông sẽ đề nghị liên kết tất cả các ứng cử viên đứng trên lập trường vì Ukraine yêu nước và đã không tham gia vào vòng hai.

Chuyên gia Viện nghiên cứu chiến lược Nga Oleg Nemensky cũng cho rằng, ông Poroshenko sẽ không đầu hàng. Theo lời ông, rõ ràng, ông Poroshenko đang chiến đấu để giành quyền lực với tất cả sức mạnh của mình và sẽ không tự nguyện để tuột khỏi tay mình. Bởi vậy, câu hỏi lớn là vòng bầu cử thứ hai sẽ diễn ra “êm xuôi” như thế nào? Người dân Ukraine sẽ có khoảng 3 tuần nữa để lựa chọn cho mình một nhà lãnh đạo mới, có khả năng dẫn dắt đất nước theo cách mà họ mong đợi./.