Bộ Y tế vừa cho biết đã xuất hiện tình trạng ký sinh trùng sốt rét kháng với thuốc chống sốt rét đặc hiệu Artesunate ở bệnh nhân sốt rét tại tỉnh Bình Phước.
Artesunate là thuốc chống sốt rét thế hệ mới, sử dụng cho đa số bệnh nhân sốt rét nặng, ác tính ở miền Bắc và miền Trung... Qua điều tra của Viện Sốt rét, côn trùng và ký sinh trùng Trung ương, phạm vi kháng thuốc hiện nay chỉ mới phát hiện ở xã Đắc Nhau, huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước với tỉ lệ kháng thuốc 14,6%. Đây cũng là điểm đầu tiên phát hiện ký sinh trùng falciparum kháng với thuốc Artesunate. Trên thế giới, ký sinh trùng kháng thuốc này đã được phát hiện ở biên giới Campuchia, Thái Lan, Myanmar và đến năm 2009 thì phát hiện ở Việt Nam.
Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới, nếu kháng thuốc trên 10% thì không nên tiếp tục dùng loại thuốc bị kháng điều trị bệnh sốt rét ở khu vực. Bộ Y tế Việt Nam và Chương trình quốc gia phòng chống sốt rét đã có kế hoạch ngăn chặn chủng sốt rét kháng thuốc này, bắt đầu thực hiện từ năm 2011, chủ yếu ở xã Đắc Nhau và các xã xung quanh huyện Bù Đăng.
Ông Nguyễn Mạnh Hùng, Viện trưởng Viện sốt rét, côn trùng và ký sinh trùng Trung ương khuyến cáo: Đối với khu vực có ký sinh trùng sốt rét kháng thuốc Artesunate yêu cầu 100% các trường hợp nhiễm ký sinh trùng falciparum kháng Artesunate phải được điều trị bằng thuốc ACT (thuốc phối hợp chống kháng). Bệnh nhân mắc sốt rét phải đến ngay cơ sở y tế để khám và điều trị tại chỗ. Trong trường hợp kháng thuốc ở Bình Phước, bệnh nhân phải được uống thuốc trước sự giám sát của nhân viên y tế, nếu chỉ cấp thuốc cho bệnh nhân thì không kiểm soát được”.
Đối với tỉnh Bình Phước, khó khăn nhất trong việc ngăn chặn tình trạng sốt rét kháng thuốc hiện nay là lượng người di cư vào tỉnh đông, mang theo nguồn bệnh sốt rét khó kiểm soát. Bên cạnh đó, việc người dân tự ý điều trị sốt rét tại nhà đang diễn ra phổ biến, dẫn đến hiện tượng kháng thuốc. Do vậy, ngành Y tế Bình Phước đang khẩn trương triển khai các biện pháp tuyên truyền hướng dẫn người dân phòng chống sốt rét, đặc biệt là quản lý người nhập cư và người đi rừng.
Ông Trần Văn Chung, Giám đốc Trung tâm Phòng chống sốt rét Bình Phước cho biết: “Riêng tỉnh Bình Phước có 6 xã, xung quanh xã Đắc Nhau, chúng tôi chọn từng khu vực để triển khai các hoạt động cụ thể như quản lý người đi rừng ngăn chặn việc kháng thuốc không lan rộng, những người đã bị thì điều trị dứt điểm, không để vi trùng lan ra ngoài. Ngoài ra, còn các biện pháp can thiệp như phòng chống muỗi, cấp màn, tẩm phun thuốc, tuyên truyền cho người dân khi bị sốt phải đến trạm y tế xã để lấy thuốc, xét nghiệm, huỷ triệt để vi trùng kháng thuốc”.
Hiện Bộ Y tế đang giao cho Viện Sốt rét, côn trùng và ký sinh trùng Trung ương điều tra, xác định tình trạng sốt rét kháng thuốc tại các tỉnh Tây nguyên và miền Trung, nếu tỉ lệ kháng thuốc cao sẽ thay đổi phác đồ điều trị sốt rét, đảm bảo mục tiêu quốc gia. Bộ Y tế cho biết, hiện nay, tình hình kháng thuốc vẫn được kiểm soát trong phạm vi toàn quốc, phải kiểm soát kháng thuốc hàng năm, đánh giá hiệu lực thuốc để có những đề xuất về chiến lược sử dụng thuốc./.
