Bột ngọt - Giải pháp duy trì chế độ ăn giảm muối hiệu quả

Bên cạnh tác dụng mang lại vị ngon cho thực phẩm, những nghiên cứu khoa học cho thấy bột ngọt còn có tác dụng hiệu quả trong việc duy trì một chế độ ăn có hàm lượng muối thấp, qua đó mang lại nhiều lợi ích sức khỏe cho con người.

Ngày 12-13/7 vừa qua, tại Huế, Hội Tim mạch miền Trung & Tây Nguyên phối hợp với Trường Đại học Y Dược – Đại học Huế tổ chức “Hội nghị Tim mạch Miền Trung – Tây Nguyên mở rộng lần thứ X” với chủ đề “Tim mạch và những thách thức Tiếp cận toàn diện & Kết nối cộng đồng” với sự tham dự của hơn 800 Giáo sư, Phó giáo sư, Tiến sĩ, các chuyên gia tim mạch đầu ngành đến từ các tỉnh, thành trên toàn quốc, cùng nhiều chuyên gia Tim mạch đại diện cho các nền y học trên thế giới với 15 báo cáo viên nước ngoài đến từ Hoa Kỳ, Bỉ, Trung Quốc, Nhật Bản, Cuba, Malaysia.

Tại hội nghị, tăng huyết áp là một trong những chủ đề nhận được đông đảo sự quan tâm và thảo luận sôi nổi của các đại biểu do tăng huyết áp là yếu tố nguy cơ lớn đối với bệnh tim và đột quỵ. Một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tăng huyết áp là việc tiêu thụ quá nhiều muối trong chế độ ăn.

Bột ngọt – Giải pháp duy trì chế độ ăn giảm muối và giảm nguy cơ tăng huyết áp

Một thách thức khi giảm muối trong chế độ ăn là ảnh hưởng tới vị của món ăn, do vậy việc đưa ra một chế độ ăn giảm muối trong khi không ảnh hưởng đáng kể tới vị ngon là cực kỳ quan trọng trong việc duy trì chế độ ăn lâu dài, giúp phòng ngừa cũng như điều trị bệnh tim mạch và các bệnh liên quan khác.

TS. BS. Trần Thị Minh Hạnh – Trưởng Khoa Dinh dưỡng và Tiết chế, Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn trình bày tại Hội thảo

Trong bài trình bày với chủ đề “Giải pháp duy trì chế độ ăn giảm muối hiệu quả”, TS. BS. Trần Thị Minh Hạnh – Trưởng Khoa Dinh dưỡng và Tiết chế, Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn đã nêu ra giải pháp về việc sử dụng gia vị umami – bột ngọt như một giải pháp duy trì chế độ ăn giảm muối hiệu quả và qua đó giảm nguy cơ tăng huyết áp.

Bên cạnh chức năng chính là mang đếnvị umami (vị ngon, vị ngọt thịt) cho món ăn, tạo sự hài hòa về vị của món ăn, giúp mang lại những món ăn ngon, qua đó góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của con người, bột ngọt đã được chứng minh là có nhiều chức năng sinh lý và dinh dưỡng khác, trong đó có tác dụng duy trì vị ngon của những thực phẩm ít muối, giúp duy trì chế độ ăn giảm muối hiệu quả.

Nghiên cứu của Yamaguchi năm 1984 cho thấy khi sử dụng kết hợp muối và bột ngọt ở liều lượng hợp lý, có thể giảm tới 50% lượng muối và 31,5% lượng natri ăn vào đồng thời vẫn giữ nguyên mức độ chấp nhận vị và vị ngon tổng thể của thực phẩm. Những nghiên cứu khác được thực hiện tại Mỹ, Phần Lan và Malaysia cũng đưa ra những kết quả tương tự.

Cách thức giảm tiêu thụ muối bằng cách sử dụng kết hợp muối và bột ngọt này hiện nay đã được nhiều cơ quan y tế và sức khỏe trên thế giới đề cập như một giải pháp hiệu quả và thiết thực. Tại Mỹ, từ năm 2010, Ủy ban Chiến lược Giảm tiêu thụ muối thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Mỹ đã khuyến nghị việc sử dụng bột ngọt trong chế độ ăn giảm muối. Tại Việt Nam, “Hướng dẫn điều trị dinh dưỡng lâm sàng” của Bộ Y tế năm 2015 đã hướng dẫn “Có thể sử dụng bột ngọt ở liều lượng hợp lý (trung bình khoảng 0,4 – 0,5%) để tăng vị ngon của những thực phẩm ít muối và hỗ trợ bệnh nhân duy trì chế độ ăn điều trị.”

Bột ngọt là một gia vị có lịch sử lâu đời, được phát minh ra vào năm 1908 bởi giáo sư người Nhật Bản là TS. Kikunae Ikeda, đưa đến sự ra đời của sản phẩm bột ngọt đầu tiên trên thế giới là bột ngọt AJI-NO-MOTO, bột ngọt Nhật Bản duy nhất trên thế giới do Tập đoàn Ajinomoto sản xuất từ năm 1909, với ước vọng cải thiện dinh dưỡng cho người dân Nhật Bản lúc bấy giờ thông qua những món ăn ngon.

Bên cạnh đó, bột ngọt là một trong những phụ gia thực phẩm được nghiên cứu chuyên sâu nhất. Kết luận của các tổ chức y tế và sức khỏe trên thế giới như JECFA (Ủy ban các chuyên gia về Phụ gia Thực phẩm của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Tổ chức Lương nông Liên hợp quốc (FAO); Cơ quan Quản lý Thuốc và Thực phẩm Hoa Kỳ (US FDA)…cho thấy bột ngọt là an toàn khi sử dụng cho người như một loại phụ gia với liều dùng hàng ngày không xác định (tức liều dùng tùy thuộc vào món ăn và khẩu vị của từng người). Tại Việt Nam, Bộ Y tế xếp bột ngọt vào “Danh mục phụ gia được phép sử dụng trong thực phẩm”.

Như vậy, sử dụng muối trong khẩu phần ăn một cách hợp lý để phòng chống các bệnh tim mạch đã được các chuyên gia và cơ quan y tế khuyến nghị trong bối cảnh mức tiêu thụ muối tại Việt Nam và toàn cầu đang ở mức rất cao và có sự liên quan mật thiết đến sự gia tăng tỷ lệ mắc các bệnh tim mạch trong cộng đồng. Trong đó, một giải pháp được đưa ra là kết hợp bột ngọt và muối trong chế độ ăn có thể giúp duy trì vị ngon của thực phẩm với một hàm lượng muối và natri thấp hơn đáng kể.

Báo cáo trên giúp các bác sĩ, chuyên gia tim mạch và chuyên gia dinh dưỡng nắm bắt và vận dụng bột ngọt để giảm muối trong chế độ ăn cho người bệnh. Đồng thời, thông qua các bác sĩ, các chuyên gia; những thông tin này sẽ được chia sẻ rộng rãi đến cộng đồng, hướng tới chế độ dinh dưỡng phòng ngừa các bệnh mãn tính cho người khỏe mạnh./.