Cách đây hơn 100 năm, hàng nghìn binh lính Anh, Bỉ và Pháp đã hạ vũ khí xuống, ra khỏi chiến hào và dành đêm Giáng sinh năm 1914 cùng kẻ thù là quân lính Đức dọc mặt trận phía Tây. |
Trong hàng trăm năm nay, sự kiện này được coi là khoảnh khắc hòa bình diệu kỳ và hiếm hoi trong một cuộc chiến từng cướp đi sinh mạng của 15 triệu người. |
Giáo hoàng Benedict XV từng nêu ra ý tưởng đình chiến vào tháng 9 năm đó nhưng đều bị các bên từ chối. Tuy nhiên, vào đêm Giáng sinh, những người lính trong các chiến hào đã tự thiết lập một hiệp định đình chiến không chính thức và tận hưởng ngày lễ này bên nhau. |
Sẽ thật khó để tưởng tượng cảnh những người lính Đức và lính Anh hát bài ca Giáng sinh cùng nhau trong Thế chiến thứ nhất nhưng điều đó thực sự đã xảy ra vào Giáng sinh diệu kỳ năm 1914. |
Không ai biết điều này đã bắt đầu và lan rộng như thế nào nhưng khoảng 2/3 quân lính, tức là 100.000 người đã tham gia vào khoảnh khắc đình chiến "có 1 không 2" này. |
Hầu hết mọi người đều giải thích rằng hiệp định đình chiến có lẽ bắt đầu khi bài thánh ca vang lên từ những con hào vào ngày Giáng sinh. "Đó là một đêm trăng đẹp, sương vấn vương trên mặt đất và màu trắng bao trùm mọi nơi", người lính Albert Moren thuộc trung đoàn Second Queens nhớ lại. |
Cựu binh Anh Graham Williams thậm chí còn nhớ chi tiết ngày hôm đó: "Đầu tiên lính Đức hát bài thánh ca của họ và sau đó chúng tôi hát bài hát của mình cho tới khi chúng tôi hát bài thánh ca "O Come, All Ye Faithful" thì những người Đức cũng hát cùng giai điệu đó bằng tiếng Latinh. Khi ấy, tôi đã nghĩ rằng đây thực sự là một điều kỳ diệu nhất khi mà 2 quốc gia ở 2 đầu chiến tuyến cùng hát một bài thánh ca ngay giữa chiến trường khốc liệt". |
Sáng hôm sau, ở một vài nơi, binh lính Đức xuất hiện từ các chiến hào của họ và nói "Chúc mừng Giáng sinh" bằng tiếng Anh. Quân đồng minh thận trọng xuất hiện chào lại họ và phía Đức đã giơ các biển hiệu "Các bạn không bắn, chúng tôi không bắn". |
Ngày Giáng sinh hôm đó, quân lính 2 bên đã trao đổi quà tặng là thuốc lá, thức ăn, mũ... cho nhau và chôn cất những người đồng đội đã ngã xuống của họ. |
Những người lính chơi đá bóng cùng nhau ngay giữa chiến trường vào Giáng sinh năm 1914. |
Nụ cười bừng sáng của một người lính trong cuộc chiến khốc liệt. |
Tuy nhiên, khoảnh khắc đó chỉ là một hiệp định đình chiến, không phải một hiệp định hòa bình và những ngày sau đó, những người lính lại là kẻ thù của nhau ở 2 đầu chiến tuyến. "Đó là khoảnh khắc hòa bình ngắn ngủi trong một cuộc chiến tồi tệ", cựu binh Alfred Anderson nhớ lại. |
Trong suốt Thế chiến thứ nhất, thỉnh thoảng cũng có những khoảnh khắc hòa bình ngắn ngủi nhưng nó không bao giờ có được quy mô rộng như hiệp định đình chiến Giáng sinh năm 1914. |
Hơn 1 thế kỷ qua đi, hiệp định đình chiến Giáng sinh năm 1914 được nhớ tới như một biểu tượng của niềm hy vọng và sự nhân văn trong những giờ khắc đen tối nhất của lịch sử. |
Mặc dù Hiệp định đình chiến Giáng sinh này chỉ xảy ra duy nhất 1 lần trong cuộc chiến nhưng sự lan rộng của nó đã cho thấy một sự thật rằng, sâu thẳm trong trái tim mỗi con người luôn có một khát vọng hòa bình, cho dù họ ở bất cứ đâu và vào bất cứ thời điểm nào./. |