Vụ việc ông Nguyễn Thanh Hóa - cựu tướng công an từng tham gia chỉ đạo, triệt phá nhiều đường dây đánh bạc qua mạng giá trị hàng trăm tỷ đồng vừa bị bắt giữ, điều tra về tội “Tổ chức đánh bạc” do có liên quan đến vụ án hình sự: Sử dụng mạng internet thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản, tổ chức đánh bạc, đánh bạc, mua bán trái phép hóa đơn và rửa tiền đang thu hút sự quan tâm của dư luận.

Pháp luật đang “chạy theo” hành vi đánh bạc trực tuyến

Nhận định về hoạt động tổ chức đánh bạc và đánh bạc thời gian qua, luật sư Nguyễn Phú Thắng (Công ty luật Intercode) cho rằng, hành vi đánh bạc đang biến tướng dưới nhiều dạng thức khác nhau. Hình thức đánh bạc qua mạng Internet như đổi thưởng, đổi phỉnh, đổi điểm hay đơn giản là đổi thẻ điện thoại thực ra là hình thức đánh bạc trá hình, đang dần thay đổi hình thức đánh bạc truyền thống như lô đề, phỏm, poker… Đánh bạc online rất thuận lợi, dễ chơi, nên bất kỳ ai cũng có thể tham gia khi có mạng Internet và điện thoại Smartphone, máy tính.

luat_su_thang_1_wysx.jpg
Luật sư Nguyễn Phú Thắng

Dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự của các hành vi này quá rõ, xong người chơi không phải ai cũng ý thức được hành vi của mình. Họ tư duy, nhà cái - người tổ chức đánh bạc công khai địa chỉ trụ sở, điện thoại, website mà không sao thì người chơi theo cũng sẽ không bị pháp luật “sờ” đến. “Suy nghĩ như vậy là sai lầm, bởi pháp luật hình sự cá thể hóa trách nhiệm của từng cá nhân”, luật sư Thắng phân tích thêm.

Ở góc độ của người thực thi pháp luật, luật sư Vũ Ngọc Chi (Công ty luật Tam Anh, Đoàn luật sư TP Hà Nội) cho rằng, luật pháp Việt Nam đã ban hành không ít văn bản pháp luật, cụ thể là Luật Công nghệ cùng nhiều quy định về quản lý Internet. Chúng ta còn có cả đơn vị chuyên theo dõi hoạt động của tội phạm công nghệ cao (Cục C50 - Bộ Công an), tuy nhiên các vụ đánh bạc trên mạng với giá trị lớn vẫn ngang nhiên hoạt động với tính chất, mức độ ngày càng tinh vi. “Thực tế đó cho thấy luật chưa thể bắt kịp được những thay đổi, diễn biến trong cuộc sống”, luật sư Chi nhận xét.

Đồng quan điểm, luật sư Nguyễn Phú Thắng cho rằng hệ thống pháp luật Việt Nam điều chỉnh hành vi đánh bạc, gá bạc hay tổ chức đánh bạc vừa thừa lại vừa thiếu, dẫn tới các hình thức đánh bạc online vẫn diễn biến rất phức tạp, có quy mô ngày càng rộng và vượt ra ngoài tầm kiểm soát của cơ quan Nhà nước. Đặc biệt đối với trường hợp máy chủ đặt tại nước ngoài, việc xử lý càng phức tạp hơn.

“Hệ thống pháp luật Việt Nam đã đi chậm hơn rất nhiều so với các hiện tượng trong đời sống xã hội; cơ quan thực thi pháp luật đang lúng túng trong việc xử lý các hành vi tổ chức đánh bạc trực tuyến cũng như người chơi bạc. Hành vi tổ chức đánh bạc online qua hình thức các loại game, bất cứ người dân nào cũng có thể tiếp cận và tham gia chơi được, do vậy không thể có chuyện các cơ quan chức năng thanh tra, kiểm tra; các cơ quan tiến hành tố tụng không biết”, luật sư Thắng nêu quan điểm, đồng thời đặt vấn đề phải chăng việc thực thi pháp luật đang bị lơ là, không được thực hiện nghiêm túc?

Quản lý chặt các giao dịch chuyển tiền trên mạng

Theo số liệu đăng trên một bài báo của Lao Động điện tử ngày 13/3, ước tính hiện nay trên các mạng cá độ, đánh bạc có không dưới 5 triệu tài khoản đang lưu hành. Tạm tính, mỗi tài khoản chơi 1 USD/ngày thì số tiền giao dịch hằng ngày qua cờ bạc online đã lên tới 5 triệu USD mỗi ngày và thực tế con số này còn lớn hơn rất nhiều. 

Luật sư Vũ Ngọc Chi
Vụ việc đường dây đánh bạc nghìn tỷ với hơn 70 bị can vừa bị các lực lượng chức năng triệt phá, cho thấy một thực tế rằng hệ thống pháp luật của ta đã không phát huy được hiệu lực, hiệu quả, để xảy ra tình trạng này theo luật sư Thắng là do lỗi quản trị của cơ quan Nhà nước. Thêm vào đó, luật sư Thắng cho rằng, cần có sự thay đổi trong hệ thống pháp luật theo hướng dự liệu được các tình huống có thể xảy ra trong tương lai đối với hành vi đánh bạc này, không thể chấp nhận tình trạng lúng túng, thờ ơ, lơ là, thiếu cảnh giác của các cơ quan tiến hành tố tụng.

Theo luật sư Chi, một trong những lỗ hổng lớn trong việc ngăn chặn tội phạm đánh bạc trực tuyến, trong một số vụ việc, máy chủ đặt các trang đánh bạc đều ở nước ngoài nên không thể kiểm soát hoàn toàn được hoạt động này.

Cách bài bản nhất để lấp được lỗ hổng này, theo luật sư Chi, cần có quy chế hợp tác chung, vì máy chủ đặt của trang web đánh bạc thường ở nước ngoài nên cần có sự phối hợp của ngành chức năng ở hai nước thì mới có thể kiểm soát được các giao dịch bất hợp pháp trên mạng Internet cũng như khống chế được hoạt động tội phạm liên quốc gia. Bên cạnh đó, cần có sự quản lý các hoạt động giao dịch chuyển tiền trên mạng không qua ngân hàng, để ít nhất có thể thu thuế và kiểm soát được các giao dịch này. Do không quản lý được hoạt động cá độ thông qua các cổng thanh toán điện tử nên những cuộc chơi có giá trị rất lớn trị giá hàng chục, hàng trăm tỷ đồng. Do vậy vấn đề mấu chốt là phải quản lý được các giao dịch điện tử, kiểm soát được đường đi của dòng tiền./.