Bạn đọc hỏi:

Tôi cho một người bạn vay một số tiền là 3 tỷ đồng để thực hiện kinh doanh (có lập thành văn bản). Năm 2014, người này đột ngột qua đời mà vẫn chưa thanh toán khoản vay cho tôi. Khi đến hạn trong Giấy vay, tôi có đến nhà đòi thì vợ con người bạn này không chịu trả. Vậy tôi phải làm như thế nào? Mong luật sư tư vấn giúp.

Luật sư trả lời:

Bạn cho người bạn vay số tiền 3 tỷ đồng có lập thành văn bản, tức việc vay tiền này được thể hiện qua hợp đồng vay tài sản. Theo quy định tại Điều 471 Bộ luật Dân sự năm 2005 thì Hợp đồng vay tài sản là sự thoả thuận giữa các bên, theo đó bên cho vay giao tài sản cho bên vay; khi đến hạn trả, bên vay phải hoàn trả cho bên cho vay tài sản cùng loại theo đúng số lượng, chất lượng và chỉ phải trả lãi nếu có thoả thuận hoặc pháp luật có quy định.

Ngoài ra, theo khoản 1 Điều 476 Bộ luật Dân sự năm 2005 thì bên vay có nghĩa vụ trả nợ: “1. Bên vay tài sản là tiền thì phải trả đủ tiền khi đến hạn; nếu tài sản là vật thì phải trả vật cùng loại đúng số lượng, chất lượng, trừ trường hợp có thoả thuận khác…”.Như vậy, khi đến hạn trả tiền, bạn của bạn phải trả đủ số tiền đã vay và kèm theo lãi (nếu có). 

Trong trường hợp người vay, tức bạn của bạn đã qua đời thì nghĩa vụ trả nợ được giải quyết như sau:

Căn cứ Điều 683 Bộ luật Dân sự năm 2005 thì các nghĩa vụ tài sản và các khoản chi phí liên quan đến thừa kế được thanh toán theo thứ tự sau đây:

1.     Chi phí hợp lý theo tập quán cho việc mai táng;

2.     Tiền cấp dưỡng còn thiếu;

3.     Tiền trợ cấp cho người sống nương nhờ;

4.     Tiền công lao động;

5.     Tiền bồi thường thiệt hại;

6.     Thuế và các khoản nợ khác đối với Nhà nước;

7.     Tiền phạt;

8.     Các khoản nợ khác đối với cá nhân, pháp nhân hoặc chủ thể khác;

9.     Chi phí cho việc bảo quản di sản;

10.   Các chi phí khác.

Ngoài ra, theo khoản 1 Điều 637 Bộ luật Dân sự 2005 thì những người hưởng thừa kế có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ tài sản trong phạm vi di sản do người chết để lại, trừ trường hợp có thoả thuận khác.

Như vậy, trong phần di sản mà người bạn của bạn để lại sẽ được trích ra để trả nợ cho bạn, nếu số di sản đó không đủ để thanh toán khoản nợ cho bạn thì nghĩa vụ trả nợ sẽ được chuyển giao cho những người thừa kế của người bạn của bạn.Bạn có thể căn cứ vào các quy định nêu trên để yêu cầu gia đình người vay tiền trả nợ. Trong trường hợp phía gia đình bạn của bạn không thực hiện, bạn có thể gửi đơn khởi kiện đến Tòa án nhân dân cấp huyện nơi bên vay cư trú để yêu cầu thanh toán toàn bộ khoản nợ (theo khoản 3 Điều 26, Điều 35 và điểm a khoản 1 Điều 39 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015).

Nếu còn điều gì thắc mắc cần giải đáp thêm, bạn đọc có thể gọi điện đến Tổng đài tư vấn pháp luật VOV.VN số 19006511 để được tư vấn./.