Trong phiên thảo luận tại Hội trường Quốc hội về Luật Kiểm toán nhà nước sửa đổi, Tổng Kiểm toán Nhà nước Hồ Đức Phớc nhấn mạnh tới quy định cho phép các đơn vị liên quan được quyền khiếu nại báo cáo Kiểm toán Nhà nước (KTNN).

"Nếu được Quốc hội cho phép, báo cáo Kiểm toán Nhà nước có thể được đưa vào tố tụng dân sự. Có nghĩa là, các đối tượng bị kiểm toán có quyền khởi kiện báo cáo kiểm toán ra tòa", ông Phớc nói.

Tổng Kiểm toán Nhà nước Hồ Đức Phớc

Về quy định thực hiện phòng chống tham nhũng, ông Phớc cho rằng cần bổ sung các quy định về thực hiện phòng chống tham nhũng cho KTNN bởi việc đưa quy định này vào Luật KTNN cho phép Tổng kiểm toán có thể đưa ra những quy định cụ thể rõ ràng hơn để chống việc lợi dụng xác minh.

Về giám định tư pháp, ông Phớc cho rằng đây là yêu cầu xuất phát từ nhu cầu thực tiễn. Trên thực tế, các Cơ quan điều tra liên tục đề nghị KTNN tham gia giám định tư pháp. Tuy nhiên, khi đối chiếu vào Luật Giám định tư pháp, KTNN không có quyền này nên buộc phía KTNN phải từ chối.

"Kiểm toán Nhà nước là cơ quan có trình độ chuyên môn cao trong vấn đề Tài chính, Kế toán, Ngân sách. Tôi nghĩ nếu được Quốc hội giao, chúng tôi sẵn sàng sàng đảm trách nhiệm vụ này bởi đây là nhiệm vụ hết sức khó khăn, gian nan và chắc là ít cơ quan muốn đảm nhiệm", ông Phớc nêu ý kiến.

Về bổ sung quy định về quyền xử phạt hành chính, ông Phớc cho rằng KTNN sẽ không tiến hành xử phạt với công chức, viên chức trong cơ quan nhà nước và đơn vị sự nghiệp công lập bởi đã có Luật Cán bộ công chức, viên chức điều chỉnh. Kiểm toán sẽ xử phạt hành chính với việc xử phạt cản trở không cung cấp hồ sơ tài liệu...

Trên thực tế, các quốc gia trên thế giới đều giao cho Tổng Kiểm toán Nhà nước xử phạt hành chính với các hành vi này. Thậm chí ở Hàn Quốc, Tổng Kiểm toán có quyền phạt tù tới 6 tháng, ông Phớc nêu ví dụ.

Về thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Tổng Kiểm toán, ông Phớc cho biết cơ quan soạn thảo chỉ đề nghị ban hành văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực phòng chống tham nhũng chứ không phải các lĩnh vực khác.

Về quyền truy cập dữ liệu điện tử và phần mềm ứng dụng của cơ quan bị kiểm toán, ông Phớc nhấn mạnh đây là quy định rất cần thiết bởi trong CMCN 4.0, thanh toán bằng hóa đơn điện tử, chứng từ điện tử, số hóa và lưu trữ điện tử rất phổ biến.

"Các quốc gia trên thế giới đều thực hiện việc truy cập dữ liệu điện tử thông qua phần mềm ứng dụng trong hoạt động kiểm toán. Chúng tôi có xu hướng làm sao kiểm toán viên nhà nước có thể kiểm toán mà không cần xuống đơn vị, tránh tiếp xúc tối đa giữa kiểm toán viên với đối tượng kiểm toán", ông Phớc nói.

Tuy nhiên, trước những lo ngại liên quan đến bí mật nhà nước hay bí mật doanh nghiệp, ông Phớc cho biết việc truy cập chỉ có thể diễn ra khi có sự đồng ý của cơ quan, đơn vị kiểm toán. Kiểm toán được tiến hành theo luật và phần nào được kiểm toán thì kiểm toán viên chỉ có thể truy cập phần ấy.

Về các đối tượng liên quan, ông Phớc mong muốn cụ thể hóa những đối tượng liên quan trong luật là đối tượng có sử dụng tài chính công và tài sản công hoặc những đối tượng có liên quan đến hoạt động kiểm toán.

Đề cập vấn đề này, đại biểu Hoàng Văn Cường - Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế Quốc dân cho rằng, trong thời đại công nghệ số, cách mạng 4.0 thì đương nhiên kiểm toán phải được quyền sử dụng những dữ liệu điện tử để phục vụ kiểm toán.

Ủng hộ tăng quyền cho Kiểm toán Nhà nước để làm tốt hơn quản lý tài chính, tài sản công, đại biểu Đỗ Văn Sinh - Uỷ viên thường trực Uỷ ban Kinh tế của Quốc Hội nêu quan điểm: Việc bổ sung quyền truy cập thông tin là không trái Hiến pháp. Ông Sinh đề nghị, cần sửa, điều chỉnh các văn bản quy phạm pháp luật như Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Luật Xử lý vi phạm hành chính và các luật có liên quan để tăng thẩm quyền cho Kiểm toán Nhà nước./.