Dự án Luật Quản lý thuế (sửa đổi) nhận được nhiều ý kiến thảo luận của đại biểu Quốc hội trên Hội trường sáng nay (24/5), trong đó có quy định về kiến nghị của cơ quan kiểm toán nhà nước liên quan đến việc thực hiện nghĩa vụ thuế của người nộp thuế, trong đó có trường hợp cơ quan Kiểm toán nhà nước không trực tiếp kiểm toán đối với người nộp thuế mà thực hiện kiểm toán tại cơ quan quản lý thuế.

Về vấn đề này, một lần nữa Tổng Kiểm toán Nhà nước Hồ Đức Phớc tranh luận với Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng. Hai tư lệnh ngành này đã từng có những tranh luận ở phiên họp Uỷ ban Thường vụ Quốc hội và Kỳ họp thứ 6 cũng về vấn đề tương tự.

Tổng Kiểm toán Nhà nước Hồ Đức Phớc và Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng

Kiểm toán kết luận nhưng cơ quan thuế bị kiện?

Giải trình thêm về quy định tại Điều 21 và 22 dự thảo luận về nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của Kiểm toán nhà nước và của Thanh tra Nhà nước khi có nhiều đại biểu nêu ý kiến thảo luận, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết, tinh thần chung sẽ tiếp tục nghiên cứu để tiếp thu, báo cáo lại với Quốc hội.

Theo ông, Luật Kiểm toán Nhà nước quy định, báo cáo kiểm toán bắt buộc phải thực hiện nhưng báo cáo này không phải là quyết định cuối cùng và chính điều này liên quan đến giải quyết khiếu nại, khiếu kiện.

Trong thực tiễn, khi chấp hành kết luận của Kiểm toán Nhà nước, cơ quan thuế ra quyết định thu thuế của người nộp thuế theo kết luận kiểm toán tại cơ quan quản lý thuế thì cũng đã xảy ra nhiều trường hợp người nộp thuế chưa đồng tình.

“Một số trường hợp không đồng ý, kiện ra tòa và là kiện quyết định truy thu thuế của cơ quan thuế, chứ không phải kiện quyết định của Kiểm toán Nhà nước” – Bộ Tài Chính cho biết và những trường hợp này thời gian qua rất phức tạp.

Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng cho biết, cách đây 2 tuần, theo chỉ đạo của Thủ tướng, Bộ Tài chính họp với Kiểm toán Nhà nước, Thanh tra Chính phủ, Bộ Tư pháp và các bộ có liên quan, bàn về phương án xử lý kết luận của Kiểm toán Nhà nước, thanh tra tại một số đơn vị, trong đó có Unilever.

“Như Unilever, kiểm toán đưa ra số liệu ban đầu truy thu hơn 870 tỷ đồng, lần thứ 2 là hơn 500 tỷ đồng, lần thứ 3 là hơn 300 tỷ đồng. Bây giờ cuối cùng cũng thống nhất đồng ý truy thu hơn 300 tỷ đồng” - ông Dũng dẫn chứng và cho rằng trường hợp này, nếu ra quyết định ngay truy thu theo kết luận của Kiểm toán thì công ty sẽ kiện cơ quan thuế ra tòa, cơ quan thuế phải giải trình. Do vậy, cần phải lưu ý vấn đề này.

Tổng Kiểm toán: Kiện quyết định của cơ quan thuế là đúng

“Tôi xin giải trình làm rõ thêm ý kiến về Unilever cho Quốc hội hiểu, kẻo nói Kiểm toán Nhà nước kết luận không đúng” – Tổng Kiểm toán Hồ Đức Phớc nói sau khi được Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển điều hành phiên thảo luận gọi tên đại biểu tranh luận.

Theo ông Hồ Đức Phớc, ban đầu khi thanh tra vào Unilever chỉ kiến nghị thu 383 tỷ đồng và công ty này cũng nộp số tiền theo kiến nghị. Nhưng sau đó Kiểm toán Nhà nước vào kiểm tra hồ sơ đã kiến nghị truy thu 882 tỷ đồng.

Khi được yêu cầu giải trình, đoàn thanh tra của Cục thuế TPHCM cho biết do điều kiện cuối năm nên thanh tra mới căn cứ vào số liệu của công ty tự kiểm toán thuế thu nhập đối với hoạt động doanh nghiệp, các ưu đãi thuế giai đoạn 2009-2013 để kiến nghị truy thu chứ chưa kiểm tra, rà soát các hồ sơ tài liệu của doanh nghiệp.

“Đoàn thanh tra thuế làm không đúng. Chúng tôi làm đúng” – Tổng Kiểm toán Nhà nước khẳng định và cho biết thêm, 8 tháng sau khi Uniliver có khiếu nại thì Kiểm toán Nhà nước đã mời Cục thuế TPHCM cùng làm việc. Unilever cấp thêm hồ sơ mở rộng nhưng hồ sơ này chưa được giám định. Các bên xác nhận lại là 575 tỷ đồng, sau đó công ty chấp nhận 384 tỷ đồng nhưng kiến nghị nộp chậm.

“Chúng tôi bàn với Bộ Tài chính và Cục thuế TPHCM là họ chấp nhận 384 tỷ đồng thì cứ cho nộp đi, còn hồ sơ giải trình bổ sung sau” – ông Hồ Đức Phớc nói và nhấn mạnh lại “nói cho Quốc hội hiểu, nếu không lại nói kiểm toán làm không chính xác, lúc kết luận thế này, lúc kết luận thế khác”.

Tổng Kiểm toán Nhà nước cho biết, khi cơ quan kiểm toán, thanh tra vào cơ quan thuế thì cơ quan thuế chịu trách nhiệm giải trình. Khi kiểm tra hồ sơ nộp thuế tại cơ quan thuế thì cơ quan này phải cử cán bộ làm việc với thanh tra, kiểm toán, chịu trách nhiệm phối hợp, cung cấp hồ sơ, giải trình và phản biện.

“Do đó, khi lập biên bản rồi thì điều đó có nghĩa cơ quan thuế đã cùng Kiểm toán làm nên cơ quan thuế phải thực hiện kết luận của Kiểm toán, của Thanh tra, ra quyết định để người nộp thuế thực hiện. Lúc đó người nộp thuế không đồng ý thì kiện quyết định của cơ quan thuế là đúng rồi. Còn kiểm toán cũng chịu trách nhiệm về kết luận của mình và cơ quan thuế có quyền đồng ý hoặc không đồng ý với cơ quan kiểm toán” – ông Hồ Đức Phớc nói./.