Bàn về hoạt động mua bán và sáp nhập (M&A) doanh nghiệp tại Việt Nam, các chuyên gia cho rằng, quá trình định giá doanh nghiệp được là coi là yếu tố quyết định dẫn tới thành công của một thương vụ.

Lấy dẫn chứng từ kết quả thoái vốn tại Công ty Cổ phần Sữa Việt Nam (Vinamilk), Tổng Công ty cổ phần Bia-Rượu-Nước giải khát Sài Gòn (Sabeco), hay thương vụ thoái vốn của Tổng công ty Hàng không Việt Nam (Vietnam Airline), các nhà phân tích nhìn nhận, đây là những hình mẫu thành công của các đợt thoái vốn Nhà nước tại nhiều doanh nghiệp cổ phần hóa.

Phân tích từ các chuyên gia cho thấy, hai thương vụ thoái vốn tại Sabeco và Vinamilk thành công là do nhà nước đã mạnh dạn giảm tỷ lệ sở hữu cổ phần (dưới 51%) và tổ chức công khai thông tin và đấu thầu minh bạch… Còn ở thương vụ thoái vốn tại Vietnam Airlines, ngoài các yếu tố tạo nên thành công nêu trên còn do kinh nghiệm xác định giá trị doanh nghiệp một cách chuyên nghiệp.

Tuy nhiên, theo nhận xét của ông Phạm Văn Thinh, Tổng giám đốc Công ty Deloitte Việt Nam, việc cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước hiện nay chỉ lớn về mặt số lượng. Theo số liệu bán cổ phần lần đầu của 426 doanh nghiệp trong giai đoạn 2011-2016 cho thấy, tổng số vốn điều lệ Nhà nước vẫn tiếp tục nắm giữ đến 81,1%.

“Đáng chú ý, trong số chưa đầy 20% vốn điều lệ sau bán cổ phần lần đầu do các thành phần kinh tế ngoài Nhà nước nắm giữ, các nhà đầu tư chiến lược cũng chỉ chiếm chưa đầy 8%”, ông Thinh chỉ rõ.

Hoạt động M&A là xu hướng tất yếu trong nền kinh tế thị trường, thông qua hoạt động này, các doanh nghiệp có điều kiện phát huy lợi thế về quản lý, công nghệ, mạng lưới phân phối. Tuy nhiên, quá trình thực hiện cần có phương án thận trọng, có lộ trình, tránh để làm thất thoát tài sản của doanh nghiệp.

Ông Phạm Đức Trung, Trưởng ban Cải cách và Phát triển doanh nghiệp, Viện nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM) lưu ý, việc đánh giá, xử lý tài sản một số doanh nghiệp không tốt đã gây nên những nghi ngờ, hoài nghi về việc thất thoát tài sản nhà nước, đặc biệt trong vấn đề về đánh giá giá trị tài sản, về xử lý đất đai, các khoản nợ trong quá trình cổ phần hóa như thương vụ tại Hãng phim truyện Việt Nam, Công ty giày Sài Gòn...

Do đó, để định giá doanh nghiệp chính xác, ông Trung cho rằng với các doanh nghiệp nhà nước quy mô lớn như các tập đoàn, tổng công ty có thể thuê tư vấn nước ngoài uy tín để xác định giá trị doanh nghiệp. Nếu làm được việc này, doanh nghiệp nhà nước sẽ có lợi thế hơn khi đàm phán với các đối tác chiến lược nước ngoài.

Mặt khác, để nâng cao giá trị chào bán doanh nghiệp, ông Phan Đức Hiếu, Phó viện trưởng CIEM cho rằng, doanh nghiệp nhà nước là món hàng hời nhưng nhiều lần không bán được vì sự thiếu sự quan tâm của nhà đầu tư. Vì vậy, Nhà nước cần có chiến lược trong việc thoái vốn, không phải cứ khi có quyết định bán là sẽ bán ồ ạt.

“Nếu bung hàng cùng lúc sẽ không thành điểm cộng tốt mà sẽ triệt tiêu nhau. Điều này không có nghĩa là bán hàng nhỏ giọt mà cần biết phân tích và nắm bắt cơ hội. Kỳ vọng sự ra đời của Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước sẽ giúp việc bán cổ phần doanh nghiệp nhà nước có chiến lược tập thể, dài hạn hơn”, ông Hiếu khuyến cáo./.

Cải cách thể chế góp phần “châm ngòi” bùng nổ các thương vụ M&A lớn

VOV.VN - Cải cách thể chế, tái cấu trúc nền kinh tế, cổ phần hóa và thoái vốn doanh nghiệp đang tạo sự khởi sắc cho hoạt động M&A tại Việt Nam.