Người dân giữa phố Hà Nội mòn mỏi chờ cấp sổ đỏ

Sau chương trình tọa đàm “Cấp sổ đỏ - những vấn đề vướng mắc” do Báo điện tử VOV tổ chức, chúng tôi nhận được đơn kiến nghị của ông Vũ Chí Thắng (Hà Nội) về việc cấp sổ đỏ tại số nhà 4, Trương Hán Siêu, phường Trần Hưng Đạo, Hoàn Kiếm, Hà Nội.

Trong đơn, ông Thắng cho biết, ông là người được bà Đào Thị Bình chủ sở hữu hợp pháp ngôi nhà số 4 Phố Trương Hán Siêu, Hoàn Kiếm, Hà Nội ủy quyền tại Văn phòng công chứng Thăng Long, 54 Trần Nhân Tông, Hai Bà Trưng, Hà Nội ngày 02/12/2011.

Theo đó, từ ngày 12/12/2011 khi bà Đào Thị Bình, gia đình thuộc diện hộ nghèo trên địa bàn phường Trần Hưng Đạo, Hoàn Kiếm, Hà Nội có đơn gửi UBND phường sở tại để xin cấp Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở theo đúng thủ tục pháp luật tại số 4 Phố Trương Hán Siêu, Hoàn Kiếm, Hà Nội. Mọi việc tưởng chừng không có gì để bàn khi vợ chồng bà Bình đã mua hợp pháp căn nhà tại số 4 Trương Hán Siêu từ tháng 11/1979 và đã nhập hộ khẩu sinh sống từ đó cho đến nay. Nhưng thật oái oăm, khi ngày 03/1/2012 gia đình Bà bình nhận được công văn trả lời số 02/UBND của UBND phường Trần Hưng Đạo về việc dừng tiếp nhận hồ sơ xin cấp GCN và yêu cầu nhận lại hồ sơ với một lý do rất chung chung và “mập mờ” khó hiểu là do tại số 4 Trương Hán Siêu hiện đang có tranh chấp...

Qua tìm hiểu, vợ chồng bà Bình đã mua căn nhà số 4 Trương Hán Siêu từ tháng 11/1979 của ông Nguyễn Quang Minh (chủ hợp pháp trước đây) với giấy tờ giao kết với nhau bằng giấy viết tay có sự xác nhận của UBND phường Hàng Buồm (địa chỉ thường trú của ông Minh). Từ năm 1986, gia đình bà Bình đã đăng ký với Xí nghiệp quản lý nhà quận Hoàn Kiếm bằng tờ khai đăng ký nhà tư nhân và từ đó đến nay bà Bình vẫn hàng năm đều đóng thuế đầy đủ theo đúng quy định của pháp luật.

Ngày 13/12/2011, UBND phường Trần Hưng Đạo đã cho công khai hồ sơ xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của nhà bà Bình. Trong thời hạn 15 ngày không có ai khiếu kiện, thắc mắc gì về diện tích nhà đất thì UBND phường Trần Hưng Đạo sẽ chuyển lên UBND quận Hoàn Kiếm để được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Tuy nhiên trong quá trình niêm yết thì phường Trần Hưng Đạo lại nhận được đơn thư của một hộ cùng có hộ khẩu tại số 4 Trương Hán Siêu đề nghị các cơ quan chức năng không làm thủ tục mua, bán, chuyển nhượng, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu nhà và không cấp giấy phép xây dựng cho hộ bà Đào Thị Bình vì đang có tranh chấp đất đai.

UBND phường Trần Hưng Đạo đã căn cứ vào điểm G, khoản 2, điều 4, quy định về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu nhà, kèm theo 117/2009/QĐ-UBND ngày 1/12/2009 của UBND Thành phố, trả lời cho bà Bình là không cấp giấy sở hữu đất vì đang có tranh chấp.

Theo các tài liệu gửi kèm đơn của ông Thắng gửi đến VOV, diện tích căn hộ mà bà Bình mua lại của ông Minh có nguồn gốc chia thừa kế và các hộ tại đây cũng đã thực hiện chia thừa kế theo bản án đã có hiệu lực pháp luật mà các bên được chia thừa kế đã tự nguyện thi hành án với nhau.

Chúng tôi đã đưa nội dung này tới ông Lê Thanh Nam- Trưởng phòng Đăng ký và Thống kê đất đai, Sở Tài Nguyên và Môi trường Hà Nội. Ông Nam cho biết: trong trường hợp này UBND phường sở tại đã vượt quá thẩm quyền của mình, theo quy định, trong quá trình có tranh chấp thì phải tạm dừng và xem xét lại. Nếu trường hợp những khiếu kiện đó có căn cứ thì phải giải quyết như hòa giải hoặc chuyển qua các cơ quan pháp luật tòa án để giải quyết. Nếu như các đơn khiếu nại đó không đủ căn cứ thì UBND phường có thể ra quyết định ngay, hội đồng kê khai có thể làm thủ tục. Ví dụ như giấy tờ mua bán viết tay trong trường hợp này, nếu tại thời điểm mua bán, các hộ gia đình liên quan đã làm thủ tục chia thừa kế, thủ tục công chứng, giấy tờ mua bán được chứng thực thì không phải qua hội đồng kê khai nữa.

Vấn đề này cũng đã được VOV dẫn chứng trong chương trình tọa đàm và xin ý kiến của ông Trần Hùng Phi- Cục trưởng Cục Đăng ký và Thống kê, Tổng cục Quản lý đất đai - Bộ Tài nguyên - Môi trường. Ông Hùng Phi khẳng định trong trường hợp này, cả 2 yếu tố thì UBND Phường cũng đã hoàn toàn sai. Một là đã trả lại hồ sơ không giải quyết, làm trái pháp luật không thuộc thẩm quyền. Hai là lấy yếu tố tranh chấp làm yếu tố giải quyết, như thế là không đủ điều kiện và không đủ cơ sở. Ở đây, trước hết phải xác định mỗi cấp có một thẩm quyền nhất định (trong thủ tục cấp giấy chứng nhận có 3 cấp, với các hộ gia đình cá nhân là 2 cấp). Cấp Phường, xã chủ yếu là xác nhận hiện trạng, tình trạng tranh chấp, thực tế diễn ra như thế nào.Cấp phường xã không có thẩm quyền trong việc xác định hộ này đủ điều kiện cấp giấy hay không. Việc này đối với hộ gia đình cá nhân là cấp quận huyện. Cho nên, trách nhiệm của chính quyền mà ở đây là UBND phường Trần Hưng Đạo chỉ có trách nhiệm chứng thực trong quy định pháp luật.

Để rộng đường dư luận, chúng tôi đã có buổi làm việc với luật sư Đăng Quang, Trưởng văn phòng Luật sư Đăng Quang và cộng sự thì chúng tôi được biết thêm: Tại Công văn 108/UBND ngày 21/5/2012 UBND phường Trần Hưng Đạo cũng thừa nhận ông Phạm Ngọc Thông cùng vợ là bà Đào Thị Bình và các con đã mua nhà và ở số 4 Trương Hán Siêu từ tháng 4/1979, là công dân phường Trần Hưng Đạo, được phường đưa vào diện hộ nghèo, được hưởng trợ cấp hộ nghèo của phường, vì vậy về mặt pháp lý tài sản ở số 4 Trương Hán Siêu vẫn thuộc quyền sở hữu của bà Bình. Theo đó, bà vẫn có toàn quyền tự mình hoặc ủy quyền cho người khác khiếu nại đến các cấp để đòi quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Ở đây, UBND phường cần phải phát huy tốt vai trò và chức năng của mình như tổ chức xác minh lý do tranh chấp có đúng hay không? Không những thế yếu tố tranh chấp để dừng không làm thủ tục cấp GCN QSDĐ là tranh chấp quyền và nghĩa vụ và phải đưa ra được chứng cứ. Nếu người có đơn tranh chấp không đưa ra được chứng cứ thì với quyền hạn của mình UBND phường cũng có thể bác đơn và xác nhận đủ điều kiện gửi UBND quận làm thủ tục cấp GCN QSDĐ. Ngay tại công văn trả lời hộ bà Bình số 108/UBND ngày 21/5/2012 của UBND phường Trần Hưng Đạo cũng đã thể hiện nhiều điểm mâu thuẫn và bất hợp lý của mình như: vin vào việc ông Minh bán nhà cho ông Thông chỉ có mình ông Minh viết giấy bán trong khi ông Minh có vợ và các con mà không hiểu việc ông Minh một mình ký bán là đúng pháp luật bởi tài sản của ông Minh là tài sản được thừa kế riêng, nên ông Minh hoàn toàn có quyền tự mình định đoạt mà không cần có sự đồng ý của vợ và các con....;UBND phường đã không đọc hết trích lục bản án bản án số 27 ngày 16/6/1979 của hộ gia đình Bà Bình mà vội cho rằng: Ông Minh được thừa kế theo bản án nhưng trong bản án không nêu rõ diện tích nhà, đất cụ thể của từng thành viên được hưởng, không có quyết định thi hành án mà quên đi rằng ngay tại trích lục đã ghi rất rõ (PV-chúng tôi xin trích đăng nguyên bản trích lục )Tòa quyết định:Về kỷ phần từng người được hưởng như sau: Ông Tho…………. Bà Tân……………. Ông Minh được 975 đồng trong đó được sở hữu toàn bộ phòng ông Luyến được thuê và 2 phòng và 1 bếp cũ, ông Minh còn được bà Thu cho 750 đồng, bà Tâm cũng cho ông Minh 975 đồng.Và hơn nữa ngay tại thời điểm đó chưa hề có bộ phận thi hành án như hiện nay và vì thế các đồng thừa kế tự thi hành đúng theo bản án thể hiện trên trích lục bản đồ miêu tả… Hiện nay, các đồng thừa kế cũ tranh chấp là không có căn cứ vì ai cũng đang ở đúng diện tích được chia theo bản án./.