Chiều 15/11, từ đầu cầu trực tuyến Trung tâm hội nghị quốc tế 11 Lê Hồng Phong, Hà Nội, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chủ trì lễ bế mạc Hội nghị cấp cao ASEAN 37 và các hội nghị liên quan. Cùng dự buổi lễ có Quốc vương Brunei cùng lãnh đạo Chính phủ, nhà nước các nước ASEAN, một số các đối tác. Phát biểu tại buổi lễ, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết, với trên 80 văn kiện được thông qua tại các hội nghị lần này, đây là số lượng văn kiện được thông qua cao nhất trong các kỳ họp ASEAN. Đặc biệt, việc ASEAN và các Đối tác kết thúc đàm phán và ký chính thức Hiệp định RCEP thể hiện cam kết và quyết tâm mạnh mẽ của các nước trong khu vực thúc đẩy tự do hóa và liên kết kinh tế, rất đáng khích lệ.
Phát biểu tại lễ bế mạc, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh thông điệp “Gắn kết và Chủ động thích ứng,” vượt qua rào cản không gian, thời gian lẫn hình thức tương tác, các nước ASEAN đã có những ngày làm việc rất hiệu quả. Lãnh đạo các nước ASEAN đã trao đổi, thống nhất nhiều biện pháp quyết liệt, thiết thực, đẩy mạnh hợp tác ứng phó và vượt qua các thách thức mà ASEAN phải đối mặt, trong đó có dịch bệnh Covid-19, giữ vững đà hợp tác và đưa ra những định hướng lớn cho Cộng đồng ASEAN phát triển ngày càng vững mạnh, thực sự trở thành hạt nhân của khu vực với người dân luôn ở vị trí trung tâm.
Các nước và các đối tác đã nhất trí nhiều nội dung quan trọng tạo động lực mới cho quan hệ giữa ASEAN với các Đối tác, khẳng định cam kết mạnh mẽ với hợp tác đa phương cũng như liên kết và tự do hóa kinh tế. Chia sẻ quan điểm về các vấn đề của khu vực và quốc tế đang nổi lên, các nước và đối tác nhất trí vai trò trung tâm của ASEAN cần được duy trì và tiếp tục phát huy, thúc đẩy đối thoại, hợp tác, ngăn ngừa xung đột, xây dựng lòng tin, kiến tạo cấu trúc khu vực rộng mở, minh bạch, bao trùm và dựa trên luật lệ.
Thủ tướng cũng đánh giá, năm 2020 thực sự là một năm đầy thử thách với khối lượng công việc khổng lồ trong bối cảnh đại dịch Covid-19 diễn biến phức tạp. Sau hơn 5 thập kỷ hình thành và phát triển, ASEAN tiếp tục khẳng định sức mạnh của tình đoàn kết, năng lực tự cường và khả năng thích ứng linh hoạt với các thách thức. Nhiều quyết sách quan trọng đã được thống nhất tại các Hội nghị.
Thủ tướng cho rằng: “Lãnh đạo các nước ASEAN thông qua Báo cáo Đánh giá giữa kỳ các Kế hoạch tổng thể thực hiện Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025, nhất trí về sự cần thiết tiến hành; rà soát triển khai Hiến chương ASEAN, khẳng định nỗ lực phát huy tích cực vai trò của ASEAN thúc đẩy hợp tác tiểu vùng gắn với tiến trình phát triển của ASEAN để mọi người dân, mọi vùng miền có được cơ hội đóng góp cho cộng đồng. Hội nghị cũng đã thông qua Tuyên bố Hà Nội về Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN sau 2025 với kỳ vọng xây dựng nền tảng vững chắc cho con đường phát triển phía trước của Cộng đồng ASEAN.
Hướng tới một Cộng đồng ASEAN giàu bản sắc, Lãnh đạo ASEAN khuyến khích treo cờ ASEAN và sử dụng ASEAN ca, đưa hình ảnh ASEAN gần với người dân và cộng đồng. Nhân dịp này, Lãnh đạo các nước đã thông qua Bản Tường thuật về Bản sắc ASEAN và ra Tuyên bố Hà Nội về Tăng cường công tác xã hội hướng đến một Cộng đồng ASEAN Gắn kết và Chủ động thích ứng. Hội nghị Thượng đỉnh Lãnh đạo nữ ASEAN lần đầu tiên được tổ chức, là cơ hội quý để phụ nữ các nước ASEAN đóng góp cho các nỗ lực phát triển và tăng trưởng bền vững của khu vực.”
Thủ tướng cũng cho biết, nhiều sáng kiến của ASEAN về hợp tác ứng phó Covid-19 và các nguy cơ dịch bệnh được công bố và đưa vào triển khai, như Quỹ ASEAN ứng phó Covid-19, Kho dự phòng vật tư y tế khẩn cấp khu vực, Khung chiến lược ứng phó các tình huống y tế khẩn cấp của ASEAN và Trung tâm y tế ASEAN ứng phó với các tình huống y tế công cộng khẩn cấp và dịch bệnh mới nổi. ASEAN cũng thông qua Khung phục hồi tổng thể ASEAN và Kế hoạch triển khai đồng bộ trên cả 3 trụ cột Cộng đồng nhằm hỗ trợ người dân và doanh nghiệp sớm khắc phục hậu quả dịch bệnh, ổn định đời sống kinh tế-xã hội ở các quốc gia.
Không ngừng mở rộng và làm sâu sắc thêm quan hệ với các Đối tác, Thủ tướng nhấn mạnh, ASEAN nhất trí mở rộng Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác Đông Nam Á (TAC) để Cuba, Colombia và Nam Phi tham gia, nâng tổng số lên 43 nước. Hội nghị Cấp cao Đông Á EAS-15 và Tuyên bố EAS về Hợp tác biển bền vững, Tuyên bố của các nhà Lãnh đạo ASEAN+3 về Tăng cường năng lực tự cường về kinh tế-tài chính trước các thách thức, một lần nữa khẳng định vai trò và thế mạnh của khuôn khổ ASEAN+3 trong ngăn ngừa và ứng phó các nguy cơ khủng hoảng kinh tế-tài chính ở khu vực.
Thủ tướng nhấn mạnh: “Việc ASEAN và các Đối tác kết thúc đàm phán và ký chính thức Hiệp định RCEP thể hiện cam kết và quyết tâm mạnh mẽ của các nước trong khu vực thúc đẩy tự do hóa và liên kết kinh tế, rất đáng khích lệ. Và trên 80 văn kiện được thông qua. Đây là số lượng văn kiện được thông qua cao nhất trong các kỳ họp ASEAN. Với những hành trang phong phú của năm 2020 và của các năm trước đây, ASEAN có thể tự tin vững bước vào thập niên thứ 6 - một chặng đường dài không ít thách thức nhưng cũng đầy hứa hẹn đang dần mở ra. Nhân dịp này, tôi xin gửi lời cám ơn chân thành đến các nước thành viên ASEAN, các Đối tác, các Tổ chức quốc tế và bạn bè của ASEAN đã ủng hộ và hợp tác chặt chẽ cùng Việt Nam trong nhiệm kỳ Chủ tịch ASEAN 2020.”
Nhân dịp này, Thủ tướng cũng đánh giá cao nỗ lực và đóng góp không mệt mỏi của các cơ quan chuyên ngành ASEAN trên ba trụ cột và ở các cấp cũng như Ban thư ký ASEAN đã chung tay làm nên những thành quả tích cực của ASEAN trong một năm đầy khó khăn như 2020.
Thủ tướng nhấn mạnh, Việt Nam hoàn toàn tin tưởng rằng Brunei, trong vai trò Chủ tịch kế tiếp sẽ tiếp tục đưa ASEAN tiến lên phía trước hướng tới một Cộng đồng ASEAN với tầm nhìn liên kết sâu rộng, chủ động thích ứng, phục hồi toàn diện và phát triển bền vững.
Tiếp đó, trong tiếng nhạc chào mừng, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã trao chiếc búa Chủ tịch ASEAN 2021 cho Brunei và đại diện là Đại sứ Brunei tại Việt Nam, ông ngài Pengiran Haji Sahari Pengiran Haji Salleh, nhận chiếc búa Chủ tịch này.
Quốc vương Brunei, ngài Hassanal Bolkiah đã có bài phát biểu nhậm chức Chủ tịch ASEAN 2021. Quốc vương Brunei chúc mừng Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và chính phủ, nhân dân Việt Nam đã có một Năm Chủ tịch thành công trong bối cảnh đại dịch Covid-19 tác động mạnh mẽ. Việt Nam đã dẫn dắt ASEAN hoàn tất những lời hứa và cam kết để ASEAN trở thành một cộng đồng gắn kết và chủ động thích ứng. Quốc vương Brunei khẳng định sẽ tiếp nối những thành công đó để tất cả cộng đồng có thể đẩy mạnh quá trình phục hồi cũng như quá trình xây dựng cộng đồng. Trong bối cảnh khu vực và toàn cầu ngày càng có nhiều thách thức phức tạp, khó lường, Quốc vương Brunei nhấn mạnh những trọng tâm hoạt động của Brunei trong năm Chủ tịch ASEAN 2021.
Quốc vương Brunei - Hassanal Bolkiah nhấn mạnh: “Với tư cách là Chủ tịch ASEAN 2021, Brunei sẽ thúc đẩy 3 lĩnh vực cơ bản, được truyền cảm hứng bởi lịch sử phát triển của ASEAN. Đầu tiên, đó là chăm lo cho người dân và sự an toàn của tất cả cộng đồng; thứ hai là chuẩn bị cho những thách thức và cơ hội trong thời gian tới. Thứ 3 là cùng nhau phát triển thịnh vượng như là một khu vực thống nhất. Theo tinh thần đó, chủ đề của Năm Chủ tịch ASEAN năm tới của chúng tôi sẽ là: “Chúng ta quan tâm, Chúng ta chuẩn bị và Chúng ta thịnh vượng”.
Quốc vương Brunei cũng tin tưởng, ba lĩnh vực cơ bản này sẽ giúp tăng cường tình đoàn kết của ASEAN và củng cố hơn vai trò trung tâm của ASEAN, sẽ giúp đẩy nhanh các nỗ lực phục hồi trước các tác động của đại dịch, cũng như hoàn thành các mục tiêu đầy tham vọng của ASEAN vì một cộng đồng ASEAN thịnh vượng và bao trùm./.