Chiều 3/10, Ủy ban thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về kế hoạch kiểm toán năm 2017 của Kiểm toán nhà nước.

Theo báo cáo của Kiểm toán nhà nước, năm 2017 toàn ngành tập trung lựa chọn 211 đầu mối, đơn vị, chủ đề kiểm toán (tăng so với kế hoạch kiểm toán năm 2016 là 16 đầu mối, đơn vị, chủ đề kiểm toán) để tổ chức thành 228 cuộc kiểm toán, tăng so với kế hoạch kiểm toán năm 2016 là 8 cuộc kiểm toán.

“Kiểm toán và tham nhũng thi thoảng mới gặp nhau”

Phát biểu tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh Võ Trọng Việt nêu thực tế: Vừa qua chúng ta thanh tra, kiểm tra nhiều nhưng hiệu quả kiểm tra thấp. Vụ Vinashin có hơn 10 đoàn kiểm tra, kiểm toán vào nhưng không phát hiện được, sau đó mới phát hiện ra. Sau này những vụ án, vụ việc từ việc đơn giản nhưng sau đó ra hàng loạt vấn đề.

Chia sẻ với ngành Kiểm toán vì cơ chế tồn tại 2 chính sách, 2 khoản chi tiêu, 2 khoản thu nhập trong khi Kiểm toán chỉ đi 1 đường, ông Võ Trọng Việt nói: “Ví dụ như lương và lậu, lậu thì chính mà lương thì ít, lậu chi phối lương. Luật và lệ thì lệ chi phối. Nhiều người nói với tôi rằng kiểm tra, kiểm toán với tham nhũng, tiêu cực là 2 đường thẳng song song, thỉnh thoảng có ga mới gặp được nhau, mà ga đó nhờ người dân, báo chí phát hiện”.

"Nhiều người nói với tôi rằng kiểm tra, kiểm toán với tham nhũng, tiêu cực là 2 đường thẳng song song"

“Mà cơ chế của ta lạ lắm. Họp 3 ngày thì khai 5 ngày. Việc này chi phối tất cả nền tảng nhưng thanh tra, kiểm toán không làm gì được, không trách gì anh em, mà do cơ chế làm đảo lộn. Phải tập trung xử lý, sửa từ cơ chế chính sách, đặc biệt là cơ chế” – ông Việt nói thêm.

Chủ nhiệm Uỷ ban Quốc phòng – An ninh của Quốc hội đề nghị năm 2017 kiểm toán tập trung mấy vấn đề lớn mà nhân dân bức xúc. Thứ nhất là cơ chế xin – cho. Kiểm toán phải làm được, có cơ chế xin – cho hay không, và xin – cho ở đâu?

Thứ hai là những công trình, dự án lớn mà gây thất thoát, lãng phí lớn ngân sách nhà nước. Ví dụ, dự án nhà máy gang thép Thái Nguyên bây giờ làm hay không làm, nếu làm thì đội vốn. Đường sắt Cát Linh đầu tiên đấu thầu Pháp làm với 500 triệu USD, sau đó Trung Quốc làm hơn 300 triệu USD nhưng bây giờ đã đội vốn lên đến tỷ mấy USD. Cái này nhân dân, xã hội rất quan tâm nên phải kiểm toán. Thứ ba là BOT, vừa rồi báo chí nói nhiều, dư luận râm ran, cần lưu ý.

Ông Võ Trọng Việt đề nghị giảm các đầu mối cơ quan để tập trung các vấn đề bức xúc của xã hội, nếu làm theo kê khai thì sợ rằng lực lượng kiểm toán không đủ để tập trung kiểm toán những vấn đề lớn của đất nước.

Cử tri quan tâm sau kiểm toán rút ra được gì!

Cơ bản đồng tình với kế hoạch kiểm toán năm 2017, nhưng Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng đề nghị, cần tập trung kiểm toán vào những vấn đề lớn, bổ sung vào kế hoạch kiểm toán chuyên đề về quản lý nợ công để làm rõ quản lý và sử dụng vốn ODA, gắn với nội dung mà Uỷ ban Thường vụ Quốc hội giám sát.

Bà Tòng Thị Phóng cho rằng nên lồng ghép các nội dung, mục tiêu kiểm toán để hạn chế chồng chéo, công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm toán các số liệu phải được sử dụng được như nhau thì mới mang tính thống nhất và khoa học.

Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị cần quan tâm đến 2 chuyên đề mà Quốc hội sẽ giám sát, đó là các dự án giao thông đầu tư theo hình thức hợp đồng xây dựng - kinh doanh - chuyển giao (BOT) và việc thực hiện chính sách, pháp luật đối với ngư dân và phát triển kinh tế biển. Sau khi kiểm toán xong thì có kiến nghị công khai, theo dõi để giữ nghiêm kỷ luật tài chính.

Phó chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu thì nhấn mạnh, làm thế nào để nâng cao chất lượng của kết quả kiểm toán là điều quan trọng. Tiềm lực hiện nay không thể nào thực hiện kiểm toán được hết các cơ quan sử dụng ngân sách và các chương trình dự án. Điều mà cử tri quan tâm là sau kiểm toán thì chúng ta rút ra được vấn đề gì trong quản lý.

“Chính vì vậy, để tránh dàn trải, nâng cao hiệu quả kiểm toán, cần phải rút bớt lại một số chuyên đề, nên tập trung lại một số chuyên đề lớn để kiểm toán. Kiểm toán rồi thì phải có kiến nghị rõ ràng, xác định ai đúng, ai sai, kiến nghị vấn đề gì để từ đó hoàn thiện cơ chế chính sách” – ông Uông Chu Lưu nêu quan điểm./.