Phiên chất vấn cuối cùng của nhiệm kỳ Quốc hội khóa 13 đã khép lại nhưng có lẽ chưa khi nào, hoạt động của Nghị trường lại sôi nổi, ấn tượng và có nhiều điều để nói như kỳ này. Phiên chất vấn này không chỉ giúp cử tri thấy được những vấn đề rất “nóng” của đời sống xã hội mà còn kiểm nghiệm được trình độ của đại biểu Quốc hội cũng như các tư lệnh ngành. 

2 ngày rưỡi chất vấn, dù chưa hẳn đại biểu và cử tri đã thỏa mãn nhưng cái được lớn nhất là từ phiên chất vấn này là Quốc hội khóa 14 sẽ có thêm kinh nghiệm để thực hiện chức năng giám sát tốt hơn.

Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc trả lời chất vấn

Không chọn vấn đề, không chọn bộ trưởng, bất kỳ lĩnh vực nào của đời sống cũng có thể được chuyển tải đến diễn đàn Quốc hội. Có khi một đại biểu cùng lúc chất vấn 5 Bộ trưởng nhưng cũng có chỉ khi một vấn đề mà đại biểu hỏi đi hỏi lại nhiều lần.

Trung tướng Nguyễn Quốc Thước, người đã tham gia Quốc hội 3 khóa cho biết, nghị trường đã phản ánh rất rõ những vấn đề quốc kế dân sinh, không phải chỉ ở hiện tại mà cả những vấn đề chưa giải quyết thấu đáo trong suốt 5 năm qua. Các đại biểu không phải hỏi cho mình mà hỏi cho dân để sau mỗi kỳ Quốc hội, họ không phải xấu hổ vì “không biết ăn nói với cử tri thế nào”.

“Cái được lần này là nâng cao chất lượng chất vấn của người đại biểu Quốc hội, đồng thời nâng cao chất lượng của trả lời chất vấn không phải để trả lời mà để làm rõ được vấn đề gì và chưa được gì và rút kinh nghiệm cho kỳ sau làm tốt hơn. Các thành viên Chính phủ đều được chất vấn tương đối rõ”, Trung tướng Nguyễn Quốc Thước nhận định.

Từng dự phiên chất vấn ở Quốc hội Mỹ, nhà báo Đức Lượng - nguyên Phó Tổng biên tập báo Nhân Dân cho rằng, điều ông phấn khởi nhất là không khí dân chủ đã thể hiện rất rõ ở phiên chất vấn lần này và ông mong, tinh thần ấy sẽ tiếp tục được lan tỏa.

“Việc trao đổi ý kiến như vậy là bước tiến lớn trong dân chủ. Trả lời của Thủ tướng tôi cho là trả lời đúng vấn đề mà nhân dân đang quan tâm, dân hiện đang quan tâm lớn nhất cái gì? Đó là đường lối; báo cáo chính trị Đại hội 12; làm sao kinh tế phát triển mạnh không tụt và thua kém với các nước quanh vùng; đồng thời Đảng cần làm sao xứng đáng với dân tộc, thừa nhận Đảng lãnh đạo thì phải hiểu dân, thỏa mãn lòng dân, tức là phải trong sạch vững mạnh”, nhà báo Đức Lượng nói.    

Nếu có một nốt trầm cho phiên chất vấn lần này thì có lẽ, cử tri và đại biểu Quốc hội đều nhận thấy, đó là trách nhiệm của các vị tư lệnh ngành. Ngay khi phiên chất vấn chiều 17/11 chưa kết thúc thì đã có ý kiến bầy tỏ thái độ không đồng tình với Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hoàng Tuấn Anh khi ông nói rằng: “Trách nhiệm này chúng tôi sẽ truyền lại cho bộ trưởng kế tiếp. Vì thời gian không còn nữa thì làm sao bây giờ”.

Thực ra, vấn đề “tư duy nhiệm kỳ” lâu nay đã được nói đến nhiều nhưng chưa khi nào, nó được bộc lộ công khai như vậy hoặc có bộ trưởng trả lời vòng vo, dài dòng, không đi thẳng vào vấn đề mà đại biểu Quốc hội chất vấn đã khiến Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng phải nhắc nhở.

Cũng giống như các kỳ chất vấn trước, cử tri đều mong muốn Nghị quyết của Quốc hội sẽ thể hiện mạnh mẽ cam kết của các vị bộ trưởng, trưởng ngành. Trên cơ sở đó, đại biểu và cử tri cùng giám sát nhằm tạo ra những chuyển biến quan trọng trong đời sống xã hội. Và lẽ tất nhiên, một Nghị quyết như vậy sẽ là gạch nối giữa hai nhiệm kỳ Quốc hội.

Ông Nguyễn Hạnh Phúc - Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội cho biết: “Quốc hội sẽ có 1 Nghị quyết về những công việc còn dở dang, những công việc chưa có kết quả để khóa 14 tiếp tục thực hiện. Như vậy, trách nhiệm của khóa 14 là phải giám sát đến cùng tất cả những vấn đề còn lại của khóa 13”. 

Đúng với ý nghĩa của phiên chất vấn cuối cùng, vừa mang tính tổng kết, vừa mang tính gợi mở. Hơn thế, không khí dân chủ, dám nói thẳng, nói thật cũng như vai trò điều hành của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng đã khiến cho cử tri tin tưởng rằng, chất lượng hoạt động của Quốc hội, chức năng giám sát của Quốc hội trong nhiệm kỳ tới chắc chắn sẽ tiếp tục được cải thiện theo chiều hướng tốt hơn./.