Trong cuộc đời làm báo của mình, tôi đã may mắn có dịp phỏng vấn nhiều đồng chí lãnh đạo cao cấp của Việt Nam và một số nước trên thế giới. Nhưng, cho đến bây giờ, để lại trong tôi nhiều kỷ niệm, nhiều ấn tượng nhất là cuộc phỏng vấn Chủ tịch Cuba Fidel Castro.

Tôi đã hai lần được đến thăm đất nước Cuba anh em. Lần đầu tiên là năm 1993, khi tôi được tháp tùng Thủ tướng Võ Văn Kiệt. Và lần thứ hai là vào năm 2001, khi tháp tùng Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng, đi thăm hữu nghị chính thức đất nước Cuba.

Lãnh tụ Fidel Castro đón Thủ tướng Võ Văn Kiệt tại La Habana (Ngày 10/7/1993). (Ảnh: TTXVN)

Hai chuyến thăm ấy cũng là thời điểm mở đầu và kết thúc thời kỳ đặc biệt của Quốc đảo anh hùng này.

Năm 1993 là thời kỳ mở đầu thời kỳ hết sức khó khăn, gian khổ của đất nước Cuba anh em sau khi Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa ở Đông Âu sụp đổ.

Trong hoàn cảnh ấy, chuyến thăm của Thủ tướng Võ Văn Kiệt mang nhiều ý nghĩa quan trọng không chỉ về quan hệ hữu nghị truyền thống giữa hai nước, mà còn là dịp để lãnh đạo hai nước trao đổi cụ thể và sát thực rất nhiều vấn đề nhằm góp phần giúp đỡ nhân dân Cuba vượt qua thời kỳ khó khăn.

Không những chỉ ở những cuộc tiếp xúc công khai, mà chúng tôi được biết ngay cả trong những cuộc làm việc riêng giữa hai nhà lãnh đạo, Thủ tướng Võ Văn Kiệt đã trao đổi với Chủ tịch Fidel Castro những kinh nghiệm bước đầu của Việt Nam trong công cuộc đổi mới…

Trong điều kiện cụ thể của chuyến thăm như thế, tôi và các đồng nghiệp khác đã không thể “lách” thời gian để thực hiện một cuộc phỏng vấn với Chủ tịch Fidel Castro, điều mà trên đường trở về nước ai cũng tiếc.

Năm 2001, tôi có dịp quay trở lại đất nươc Cuba tươi đẹp và anh hùng khi tháp tùng Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng thăm chính thức Cuba.

8 năm trở lại, thật vui khi thấy đất nước Cuba anh em đã vượt qua bao nhiêu khó khăn của thời kỳ đặc biệt và trong tình trạng vẫn bị Mỹ bao vây cấm vận.

Do tình hình bức bách của đất nước và trước những thắng lợi bước đầu quan trọng của Việt Nam trong sự nghiệp đổi mới, lãnh đạo Đảng và Nhà nước Cuba đã có những bước điều chỉnh chiến lược, đưa đất nước từng bước vượt qua khủng hoảng.

Trong sự đổi thay như vậy, đến Cuba lần này chúng tôi thấy Chủ tịch Fidel Castro vui hơn nhiều so với 8 năm trước.

Tối 3/12/2001, tại Thủ đô La Habana, Chủ tịch Fidel Castro và Phó Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã chứng kiến lễ ký các Hiệp định hợp tác giữa hai nước.

Tất cả chúng tôi đều rời nhà khách Chính phủ, đến địa điểm ký Hiệp định khá sớm. Dường như ai cũng ngóng chờ giờ phút Chủ tịch Fidel Castro xuất hiện.

Và rồi, điều mong chờ đã tới. Ông bước ra, vẫn trong bộ quân phục màu lá cây quen thuộc. Chủ tịch Cuba tươi cười phấn khởi, bắt tay và chuyện trò thân mật với tất cả các bạn Việt Nam, rồi cùng Phó Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng chứng kiến lễ ký Hiệp định hợp tác giữa hai nước.

Ngay sau lễ ký trọng thể ấy, cánh nhà báo Việt Nam chúng tôi đã ào tới bên Chủ tịch Fidel Castro. Tôi và anh Văn Sinh, phóng viên Đài Truyền hình Việt Nam nhanh chóng đến sát bên cạnh Chủ tịch. Và, chiếc máy ghi âm của tôi bắt đầu chạy.

Trả lời phỏng vấn của chúng tôi, Chủ tịch Fidel Castro nói:

- Với Việt Nam, chúng tôi có mối quan hệ thân thiết hơn bất kỳ nước nào, hơn cả mối quan hệ hữu nghị. Đó là mối quan hệ thân thiết, như gia đình. Tôi rất hài lòng về những thành tựu mà nhân dân Việt nam đã đạt được. Trong thời kỳ gian khó, chúng ta đã là anh em và bây giờ chúng ta càng là anh em. Chúng ta có sự nhất trí cao về quan điểm, lập trường trong mọi thời kỳ khó khăn đối với toàn nhân loại.

Tôi hỏi Chủ tịch về cơn bão Misen vừa tràn qua và gây thiệt hại rất nặng nề cho đất nước Cuba?

Ông nói: “Chúng tôi đã có kinh nghiệm chống bão. Vì có nhiều loại bão. Chúng tôi đã gặp phải cơn bão trong quan hệ với nước láng giềng, cũng giống như các bạn trước đây. Nhưng, không có cơn bão nào, cũng như không có thế lực nào có thể đè bẹp được Việt Nam và Cuba”.

Tiếp đó, Chủ tịch Fidel Castro đã trả lời câu hỏi của chúng tôi về thành tựu phát triển kinh tế xã hội của đất nước Cuba anh em trong những năm vừa qua. Chúng tôi đề nghị Chủ tịch có đôi lời trò chuyện với thế hệ trẻ Việt Nam.

Ông Fidel Castro nói: “Tôi nghĩ rằng lớp trẻ của một dân tộc đã trải qua nhiều năm đấu tranh vì độc lập, tự do đều là những người con của các chiến sỹ có truyền thống ngàn năm đấu tranh mà chúng tôi không có được. Tôi xin gửi tới thanh niên Việt Nam lòng thiện cảm và tình đoàn kết. Chúng tôi tin rằng họ sẽ biết hành động như cha anh của mình để tiếp tục truyền thống anh hùng của nhân dân Việt Nam anh hùng”.

Cuộc phỏng vấn kết thúc, Chủ tịch Fidel Castro tiếp tục trò chuyện rất thân mật và cởi mở với tất cả chúng tôi, những người Việt Nam mà ông rất gần gũi và yêu mến.

Với tôi, đây là cuôc phỏng vấn để lại ấn tượng sâu đậm nhất trong cuộc đời làm báo của mình./.