Đổi mới sách giáo khoa phải cần tới 34.000 tỷ đồng?

Dự thảo Đề án đổi mới chương trình, sách giáo khoa (SGK) giáo dục phổ thông sau năm 2015 vừa được đưa ra thảo luận tại Phiên họp thứ 27, Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XIII đang thu hút sự quan tâm của dư luận xã hội.

Giải trình trước Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XIII, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Vinh Hiển cho biết, Dự thảo Đề án đổi mới chương trình, SGK giáo dục phổ thông sau năm 2015 có tính khả thi cần khoảng trên 34.000 tỷ đồng đầu tư. Vấn đề này cũng được Bộ GD-ĐT một lần nữa giải thích cụ thể trong buổi họp báo chiều 15/4.

Việc biên soạn SGK mới phải đáp ứng được sự thay đổi trong cách giảng dạy, học tập cũng như đáp ứng được sự đổi mới trong kiểm tra, đánh giá giáo viên và học sinh (ảnh minh họa)

SGK sẽ được biên soạn một mạch từ lớp 1-12, không cắt khúc

PGS.TS Đỗ Ngọc Thống, Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục trung học (Bộ GD-ĐT), thường trực Ban soạn thảo Đề án đổi mới chương trình, SGK phổ thông cho biết, Chương trình đổi mới SGK theo Nghị quyết 40 của Quốc hội đã cơ bản đáp ứng được yêu cầu và cần thiết phải ban hành Nghị quyết về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông.

Từ lần đổi mới SGK gần đây nhất là năm 2000 cho đến nay đã là 14 năm. Khoa học công nghệ, tri thức trên thế giới từ đó đến nay đã có nhiều thay đổi nên chương trình SGK cũ dù đã thẩm định tốt nhưng vẫn còn những bất cập, hạn chế. Vì vậy, để thực hiện Đề án Đổi mới căn bản và toàn diện nền giáo dục đào tạo thì cần thiết phải thay đổi chương trình SGK.

Theo ông Đỗ Ngọc Thống, việc thay đổi SGK lần này khác những lần trước ở chỗ, chuyển từ cách tiếp cận nội dung, chạy theo kiến thức sang hình thành năng lực, phẩm chất của học sinh. Bản chất của sự thay đổi này là không chỉ yêu cầu học sinh biết cái gì mà phải biết làm gì khi vận dụng kiến thức đó vào trong cuộc sống. SGK mới phải đáp ứng được sự thay đổi trong cách giảng dạy, học tập cũng như đáp ứng được sự đổi mới trong kiểm tra, đánh giá của giáo viên và học sinh.

Công tác biên soạn SGK sẽ thực hiện một mạch từ lớp 1 đến lớp 12 chứ không làm theo kiểu cắt khúc, cuốn chiếu như trước kia.

Do yêu cầu tích hợp nên, Đề án đổi mới SGK sẽ giảm bớt được số lượng môn học, lựa chọn nội dung kiến thức để học sinh vận dụng tốt. Bộ GD-ĐT đã tiếp thu kinh nghiệm biên soạn SGK trên thế giới nên SGK mới không phân ban, giữa các ban, học sinh chỉ học một số môn bắt buộc, còn lại các môn khác cho học sinh tự chọn.

Theo PGS.TS Đỗ Ngọc Thống, đổi mới chương trình, SGK lần này trên tinh thần tận dụng trang thiết bị hiện có, chỉ bổ sung những thứ thật sự thiết thực, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin vào trong giảng dạy và học tập. Số kinh phí đầu tư cho trang thiết bị không nhiều như những lần trước. Bộ GD-ĐT sẽ đưa những tiêu chuẩn tối thiểu để các địa phương và trường học trên cả nước đảm bảo triển khai chương trình SGK mới.

Hơn 34.000 tỷ đồng không chỉ biên soạn SGK mà còn 7 - 8 đầu việc khác

Vấn đề thu hút sự quan tâm của các cơ quan báo chí là trong những lần trình Đề án trước, để đổi mới chương trình SGK, Bộ GD-ĐT đã đưa ra con số 70.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, trong lần giải trình với Ủy ban Thường vụ Quốc hội ngày 14/4, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Vinh Hiển rút ngắn con số này xuống còn hơn 34.000 tỷ đồng.

Trả lời câu hỏi thắc mắc về sự thay đổi trên của đông đảo phóng viên báo chí, PGS.TS Đỗ Ngọc Thống nhấn mạnh, con số 34.000 tỷ đồng chỉ là kinh phí dành cho đề án Đổi mới chương trình, SGK giáo dục phổ thông sau năm 2015. Ngoài ra, trong giải trình gửi Chính phủ, Bộ GD-ĐT đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép xây dựng thêm 2 đề án nữa là Đề án Đổi mới đào tạo, đào tạo lại và bồi dưỡng thường xuyên đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông, và Đề án Xây dựng cơ sở vật chất-kỹ thuật cơ sở giáo dục phổ thông đáp ứng điều kiện tối thiểu thực hiện chương trình giáo dục phổ thông sau năm 2015.

Con số 34.000 tỷ đồng chỉ là khái toán cho 7 - 8 đầu việc, không chỉ mình chương trình, SGK mà còn là bồi dưỡng, đào tạo lại hàng triệu giáo viên đang đứng lớp của 35.000 trường học trên cả nước và nhiều hạng mục đầu tư khác trong cả chục năm tới.

“Đổi mới chương trình và SGK chỉ là tên Đề án, trong Đề án còn có chi tiết nhiều phần việc khác. Trong đề án này, chi phí làm chương trình và SGK chiếm khoảng 5.000 tỷ đồng. Còn lại hơn 29.000 tỷ đồng dành cho 7 - 8 phần việc khác như bồi dưỡng giáo viên, đầu tư trang thiết bị dạy học...

Trước hết, Bộ GD-ĐT mới chỉ làm khái toán sơ bộ. Số tiền dành cho Đề án còn phải thẩm tra nhiều lần. Bộ không giấu diếm số tiền, nhưng trong bối cảnh kinh tế hiện nay, nói con số chính xác là rất khó. Sự biến động kinh tế- xã hội chỉ trong vòng 2 năm tới cũng đã là rất lớn, chưa nói đến việc tới năm 2023 mới kết thúc Đề án đổi mới chương trình SGK”- ông Thống nói.

Đề án đổi mới chương trình, SGK giáo dục phổ thông sau năm 2015 còn phải trải qua quá trình thẩm định của Bộ Tài chính và nhiều cơ quan khác cũng như sự thẩm tra của Quốc hội.

Ngay sau khi giải trình với Ủy ban Thường vụ Quốc hội, sáng 15/4, Bộ GD-ĐT đã làm việc với Uỷ ban Văn hóa-Giáo dục-Thanh thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội về Đề án đổi mới chương trình, SGK giáo dục phổ thông sau năm 2015. Theo định hướng của Ủy ban là vẫn quyết tâm đưa Đề án ra Quốc hội xem xét vào kỳ họp tháng 5 tới với yêu cầu Bộ GD-ĐT bổ sung những góp ý trong buổi làm việc với Ủy ban Thường vụ Quốc hội ngày 14/4 một cách đầy đủ.

Nếu không có gì thay đổi, ngày 25/4,  Uỷ ban Văn hóa-Giáo dục-Thanh thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội sẽ chính thức thẩm định lại Đề án đổi mới chương trình, SGK giáo dục phổ thông sau năm 2015. Sau đó, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội dựa trên cơ sở thẩm định của Văn hóa-Giáo dục-Thanh thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội để thẩm định chính thức. Nếu được mới đưa ra Quốc hội đóng góp ý kiến vào tháng 5/2014./.