Sinh thời, Bác Hồ luôn đề cao sứ mệnh của người thầy giáo: "Có gì vẻ vang hơn là nghề đào tạo những thế hệ sau này tích cực góp phần xây dựng chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản?.
Người thầy giáo tốt - thầy giáo xứng đáng là thầy giáo - là người vẻ vang nhất..., những người thầy giáo tốt là những anh hùng vô danh... Nếu không có thầy giáo dạy dỗ cho con em nhân dân làm sao mà xây dựng CNXH được? Vì vậy, nghề thầy giáo rất là quan trọng, rất là vẻ vang".
 |
Nhà giáo nhân dân Lâm Es (ảnh: KT) |
Sinh năm 1940 ở xã Thạnh Phú, huyện Mỹ Xuyên, tỉnh Sóc Trăng, chuyện gia đình bé Lâm Es ngày nhỏ khá buồn. Nhà của Lâm Es rất nghèo, cha mất sớm. Họ hàng, anh em bị dịch bệnh không có điều kiện chạy chữa nên đã mất dần.
Mẹ đem gửi Lâm Es lên chùa Đại Tâm học chữ, học kinh kệ. Khó khăn hơn người, nhưng cậu bé học rất siêng và giỏi; được thầy dạy chữ miễn phí ở chùa Đại Tâm từ kinh kệ, triết lý Phật giáo Nam tông đến đạo làm người và kiến thức phổ thông khoa giáo.
Học hết lớp 5, Lâm Es thi đạt học bổng vào trường danh tiếng Trung học đệ nhất cấp Khai Trí ở thị xã Sóc Trăng. Hết lớp 9, cậu quay về chùa Đại Tâm, nối bước thầy mình trở thành giáo viên dạy miễn phí cho học sinh nghèo và bắt đầu con đường tự học.
Thầy Lâm Es cho biết, việc dạy học vừa củng cố kiến thức đã có vừa đặt ra những yêu cầu mới để mình tự học. Thầy bắt đầu học thêm ngoại ngữ, tiếng Anh, tiếng Pháp và cũng dạy cho học trò. Chùa Đại Tâm thời ấy là ngôi chùa đầu tiên có các lớp học miễn phí dạy cả tiếng Việt, tiếng Khmer và ngoại ngữ Anh, Pháp. Thầy coi chuyện học ở người giỏi hơn để truyền cho người chưa biết là trách nhiệm và niềm vui lớn nhất trong cuộc sống.
Sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, chính quyền khuyến khích nhân dân học tập, ông Lâm Es có điều kiện và càng quyết tâm học tiếp. Là thầy giáo trẻ nhưng có uy tín ở địa phương, ông được cử vào công tác ở Ty Giáo dục tỉnh Hậu Giang (cũ). Vừa làm, ông vừa hoàn thành bậc học phổ thông, rồi học đại học và đồng thời, tập hợp tư liệu, kinh nghiệm giảng dạy để hệ thống thành sách hướng dẫn dạy tiếng Khmer cho các cán bộ trẻ.
Từ năm 1992, thầy giữ cương vị Phó Giám đốc Sở Giáo dục – Đào tạo tỉnh Sóc Trăng nhưng vẫn miệt mài với công việc hoàn thiện bộ sách Giáo khoa tiếng Khmer. Công trình được Bộ Giáo dục – Đào tạo đưa vào giảng dạy cho học sinh Khmer Nam bộ ở các trường phổ thông dân tộc nội trú.
Với nhiều nỗ lực, năm 2002, ông vinh dự được Nhà nước phong tặng danh hiệu cao quí Nhà giáo Nhân dân đầu tiên của khu vực ĐBSCL. Năm 2003, ông nghỉ hưu nhưng vẫn tình nguyện cống hiến cho ngành Giáo dục với cương vị Chủ tịch Hội Khuyến học tỉnh Sóc Trăng.
Ông Lý Rô Tha, Phó Giám đốc Sở Giáo dục – Đào tạo tỉnh Sóc Trăng cho biết, tỉnh này đang đề nghị Nhà nước xét tặng giải thưởng Hồ Chí Minh cho thầy Lâm Es. Ông Tha nói: “Tỉnh Sóc Trăng đã bình chọn thầy để xét giải thưởng Hồ Chí Minh về bộ sách đào tạo giáo viên dạy tiếng Khmer ngữ và sách cho các em học từ cấp tiểu học đến THCS. Trong thời gian giữ chức vị Chủ tịch Hội Khuyến học tỉnh Sóc Trăng, thầy cũng vận động các mạnh thường quân hỗ trợ cho các cháu học sinh có hoàn cảnh khó khăn, tiếp sức cho các em học tập đạt kết quả tốt".
Câu chuyện học suốt đời của NGND Lâm Es được thầy lý giải thật đơn giản, đó là vì ông khắc ghi lời dạy của Bác: "Một dân tộc dốt là một dân tộc yếu".
Cũng vì vậy, ông mong rằng, thời gian tới, Đảng và Nhà nước phải xây dựng thành công xã hội học tập.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đánh giá rất cao vai trò của giáo dục đối với sự hưng thịnh của đất nước, với nhiệm vụ nâng cao dân đức, mở mang dân trí, đào tạo nhân lực và bồi dưỡng nhân tài; là động lực của sự phát triển, đưa nước nhà tiến tới giàu mạnh, dân chủ, văn minh, sánh vai với các cường quốc năm châu.
Tư tưởng ấy đã rọi rõ con đường phấn đấu cho nhiều thế hệ người thầy. Và Nhà giáo Nhân dân Lâm Es là một trong những điển hình tiêu biểu ấy./.