Tại phiên thảo luận ở tổ về các vấn đề về kinh tế - xã hội, ngân sách nhà nước hằng năm và giữa kỳ diễn ra sáng 24/10 trong khuôn khổ kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XIV, bà Ngô Thị Minh, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa-Giáo dục-Thanh thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội, đại biểu Quốc hội đoàn Quảng Ninh kiến nghị, Quốc hội cần làm rõ vai trò, trách nhiệm của các Bộ, ngành, cơ quan, đơn vị đối với việc nâng cao chất lượng giáo dục. Trong đó, ngân sách Nhà nước đầu tư cho giáo dục được thực hiện hiệu quả như thế nào.

Bà Ngô Thị Minh, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa-Giáo dục-Thanh thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội

Theo bà Ngô Thị Minh, trong kỳ họp trước, Bộ GD-ĐT đã có báo cáo số 370 đề cập rõ, Bộ quản lý không quá 5% số tiền trong số 20% ngân sách Nhà nước dành cho giáo dục. Còn lại số tiền đầu tư như thế nào cho giáo dục thì Bộ GD-ĐT khó có thể nắm rõ và quản lý được.

“Nếu số tiền ngân sách đầu tư cho giáo dục sử dụng lãng phí, không hiệu quả thì Bộ GD-ĐT, Bộ Tài chính hay cơ quan nào sẽ chịu trách nhiệm?”, bà Minh đặt câu hỏi.

Hơn nữa, ở khoản 2, điều 58 của Luật Giáo dục lại giao thẩm quyền tuyển dụng cho hiệu trưởng của các trường học nhưng trên thực tế lại không phải như vậy.

Khi chúng ta có Luật Viên chức, vai trò của Bộ Nội vụ cũng rất quan trọng nhưng thực tế, tuyển giáo viên không thể như tuyển viên chức được. Thực tế, hiện nay có nhiều vấn đề bất cập như tuyển giáo viên như kiểu tuyển viên chức, thừa thiếu giáo viên chưa thể khắc phục được.

Sĩ số 70 học sinh/lớp, giáo viên không thể chịu trách nhiệm về chất lượng

Ngoài việc làm rõ trách nhiệm của các Bộ, ngành đối với việc quản lý ngân sách Nhà nước dành cho giáo dục, bà Ngô Thị Minh còn lưu ý đến việc quan tâm hơn đến nguồn nhân lực chất lượng cao. Nếu chính sách của chúng ta chưa điều chỉnh kịp thời thì việc thu hút nguồn nhân lực có chất lượng cao còn chưa được tháo gỡ mà còn trầm trọng hơn.

Theo bà Minh, các cơ sở giáo dục như một tế bào. Nếu mỗi tế bào mạnh thì chất lượng giáo dục mới có thể phát triển mạnh mẽ  được. Tuy nhiên, tế bào này đang có vấn đề, nhất là ở bậc học phổ thông và mầm non.

Chất lượng giáo dục phụ thuộc rất lớn và đội ngũ giáo viên và cơ sở vật chất. Thế nhưng, hiện nay, ở nhiều cơ sở giáo dục đang có tình trạng dồn ghép các điểm trường. Sĩ số học sinh đang quá đông, không chỉ diễn ra ở các tỉnh, thành phố lớn mà còn diễn ra ở nhiều tỉnh, thành. Có giáo viên phản ánh là phải giảng dạy ở một lớp học có sĩ số quá đông, lên tới 60-70 học sinh thì khó đảm bảo chất lượng đào tạo và không thể chịu trách nhiệm về chất lượng được.

Ngành giáo dục đã đưa ra chuẩn về sĩ số lớp học như số học sinh/lớp, số m2/học sinh nhưng nhiều địa phương, trường học không thực hiện theo tiêu chí này thì ai là phải chịu trách nhiệm về vấn đề này.

Bà Ngô Thị Minh cho rằng, để đảm bảo chất lượng giáo dục không chỉ ngành Giáo dục có thể làm được mà còn phụ thuộc rất nhiều vào các ngành khác. Ví dụ ngân sách Nhà nước đầu tư cho giáo dục có tính chi phí trên mỗi học sinh hay không, số lượng người chuyển đến ở một số địa phương ngày một đông thì trách nhiệm quản lý, nâng cao chất lượng giáo dục ở địa phương đó như thế nào.

Hiện nay, có tới 90% giáo viên đang giảng dạy ở các trường công lập và hầu hết các chính sách đều thu hút giáo viên, học sinh vào các trường công lập. Vì thế, 20% ngân sách của Nhà nước đầu tư cho giáo dục khó có thể đảm bảo nâng cao chất lượng đào tạo.

Đối với giáo viên, hiện nay, ở bậc Mầm non, chúng ta còn thiếu 34.000 giáo viên. Tuy nhiên, việc giảm biên chế giáo viên hiện nay là chưa thể thực hiện đáp ứng được việc nâng cao chất lượng giáo dục.

Để giải quyết bài toán nâng cao chất lượng giáo dục, theo bà Ngô Thị Minh, các địa phương cần phải tính toán có quỹ đất thu hút các tổ chức, cá nhân đầu tư xây dựng trường ngoài công lập phát triển.

“Những bất cập hiện nay rất mong Quốc hội, Chính phủ tập trung tháo gỡ và làm rõ trách nhiệm của các Bộ, ngành thì mới có thể giải quyết được bài toán về nguồn nhân lực chất lượng cao, trong đó có nhân lực của ngành Giáo dục’, bà Ngô Thị Minh đề xuất./.