Bị cáo Đinh La Thăng cùng đồng phạm tại phiên tranh luận. (Ảnh: TTXVN)

HĐXX tuyên bị cáo Đinh La Thăng lĩnh án 18 năm tù về tội Cố ý làm trái quy định Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.

Cùng tội danh, bị cáo Nguyễn Xuân Sơn (nguyên Phó TGĐ PVN) bị phạt 30 tháng tù; Ninh Văn Quỳnh (nguyên Kế toán trưởng PVN) 7 năm tù; Vũ Khánh Trường (nguyên Thành viên HĐTV PVN) bị phạt 5 năm; Phan Đình Đức (nguyên thành viên HĐTV PVN): 15 tháng cải tạo không giam giữ, Nguyễn Thanh Liêm (nguyên thành viên HĐTV PVN): 20 tháng tù cải tạo không giam giữ; Nguyễn Xuân Thắng (nguyên thành viên HĐTV PVN): 22 tháng tù.

Riêng bị cáo Ninh Văn Quỳnh còn bị phạt 16 năm tù về tội Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản. Tổng hợp mức án đối với bị cáo Quỳnh là 23 năm tù.

Về bồi thường dân sự, HĐXX tuyên bị cáo Thăng phải bồi thường 600 tỷ đồng cho PVN; bị cáo Ninh Văn Quỳnh bồi thường 100 tỷ; bị cáo Vũ Khánh Trường; 40 tỷ, các bị cáo còn lại mỗi người 15 tỷ đồng.

• Việc bị cáo Ninh Văn Quỳnh lạm dụng chức vụ quyền hạn chiếm đoạt tài sản: Số tiền 20 tỷ nằm trong số 197 tỷ do Sơn chiếm của OceanBank, nên Quỳnh phải trả lại cho Sơn. Tuy nhiên bản án của tòa sơ thẩm lần trước chưa có hiệu lực nên HĐXX quyết định tiếp tục giữ 20 tỷ này.

  Nguyễn Xuân Sơn đã khai đưa cho Quỳnh số tiền rất lớn và mua cho Quỳnh một căn nhà, HĐXX đề nghị tiếp tục làm rõ.

Đủ cơ sở khẳng định Đinh La Thăng cố ý làm trái

Bản án do HĐXX TAND Hà Nội nêu rõ, tại phiên tòa, cơ bản các bị cáo thừa nhận sai phạm. Có một số bị cáo không thừa nhận hành vi phạm tội như VKS truy tố.

Tuy nhiên, căn cứ vào hồ sơ vụ án, lời khai các bị cáo, căn cứ vào phần tranh tụng có thể thấy các bị cáo có hành vi phạm tội.

Cụ thể, năm 2008, sau khi không được phép thành lập Ngân hàng Hồng Việt, PVN đã góp vốn sang Oceanbank. Bị cáo Đinh La Thăng đã chỉ đạo góp vốn vào Oceanbank để trở thành cổ đông chiến lược. 

Các bị cáo khác làm theo chỉ đạo, chủ trương của bị cáo Thăng đã quyết định 3 lần góp vốn trị giá 800 tỷ đồng.

Do năng lực yếu kém và hành vi sai phạm của Hà Văn Thắm (cựu Chủ tịch HĐQT Oceanbank), ngân hàng này đã thua lỗ nghiêm trọng, không còn giá trị vốn chủ sở hữu, dẫn đến toàn bộ số tiền 800 tỷ đồng mà PVN góp vốn đã bị mất hoàn toàn. Ngân hàng Nhà nước sau đó phải mua lại Oceanbank để khắc phục hậu quả.

Nguyên nhân dẫn đến 800 tỷ đồng của PVN bị mất là do hành vi trái pháp luật của Đinh La Thăng và các bị cáo đồng phạm gây ra. Ngoài ra, Ninh Văn Quỳnh (cựu Kế toán trưởng PVN) còn lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tiền của Nhà nước.

Đối với bị cáo Đinh La Thăng, với tư cách Chủ tịch HĐQT PVN đã ký thỏa thuận tham gia góp vốn vào Oceanbank với Hà Văn Thắm nhưng không thông qua HĐQT PVN; quyết định việc tham gia góp vốn khi biết rõ năng lực yếu kém của Oceanbank; ký ban hành Nghị quyết thực hiện các lần góp vốn bổ sung vốn góp khi chưa được sự đồng ý của Thủ tướng Chính phủ, không thực hiện theo yêu cầu của Bộ Tài chính để đảm bảo điều kiện về góp vốn.

Đinh La Thăng biết rõ năng lực yếu kém của Oceanbank, biết rõ yêu cầu của Bộ Tài chính nhưng cố ý không thực hiện và vẫn góp vốn 800 tỷ đồng.

Thời điểm 1/1/2011, Luật các tổ chức tín dụng có hiệu lực, quy định “một cổ đông là tổ chức không được sở hữu quá 15% vốn điều lệ của tổ chức tín dụng”. Với vai trò Chủ tịch HĐTV PVN, Đinh La Thăng vẫn duy trì tỷ lệ vốn sở hữu của PVN tại Oceanbank là 20%, vượt 5% so với quy định.

Đồng thời, bị cáo Thăng ký quyết định cho bà Vũ Thị Thanh Hương là người đại diện 20% vốn góp của PVN tại Oceanbank. Ông Thăng để Nguyễn Thanh Liêm, Nguyễn Xuân Thắng, Phan Đình Đức, Nguyễn Xuân Sơn, Ninh Văn Quỳnh tiếp tục góp vốn 100 tỷ đồng vào Oceanbank trái với quy định của pháp luật.

Hậu quả toàn bộ 800 tỷ đồng của PVN bị mất hoàn toàn khi Oceanbank làm ăn thua lỗ, mất vốn chủ sở hữu và Ngân hàng Nhà nước phải mua bắt buộc cổ phần Oceanbank, trong đó có PVN.

Hành vi cố ý làm trái nêu trên của Đinh La Thăng đã vi phạm điều lệ tổ chức của PVN, các văn bản của Chính phủ, Luật tổ chức tín dụng và trái với chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Hành vi của bị cáo đã gây tổng thiệt hại cho PVN số tiền 800 tỷ đồng.

Lợinhuậncủa Oceanbanklà ảo, không đúng sự thật

Liên quan đến việc mua Oceanbank với giá 0 đồng, HĐXX cho rằng giai đoạn 2009-2013, ngân hàng này đã kinh doanh thua lỗ, lỗ lũy kế dẫn đến âm vốn chủ sở hữu.

Số liệu trước và sau thanh tra là một khoảng cách biệt rất lớn, từ có lợi nhuận cho đến âm vốn chủ sở hữu cho thấy báo cáo tài chính hàng năm của Oceanbank là không chính xác.

Báo cáo phản ánh không đầy đủ và không trung thực hoạt động tài chính, đặc biệt là không phản ánh các sai phạm trong việc cấp tín dụng cũng như huy động vốn tại Oceanbank.

Đặc biệt chủ trương chi lãi ngoài của Nguyễn Xuân Sơn và Hà Văn Thắm đã gây thiệt hại cho khách hàng hơn 69 tỷ đồng, cho các cổ đông của OceanBank là 1.500 tỷ đồng, trong đó PVN là 49 tỷ.

"Do vậy lợi nhuận cũng như cổ tức có được theo báo cáo tài chính là ảo, không đúng sự thật với hoạt động của Oceanbank" – bản án nêu.

HĐXX nhận định việc PVN mất vốn là do hành vi làm trái, không tuân thủ quy định pháp luật của các bị cáo. Trong vụ án có hậu quả xảy ra, có mối quan hệ nhân quả. 

Luật sư và các bị cáo cho rằng việc PVN mất 800 tỷ đồng là do NH Nhà nước mua bắt buộc cổ phần của Oceanbank với giá 0 đồng và cũng do Chính phủ yêu cầu PVN dừng thoái vốn. HĐXX thấy rằng việc NH Nhà nước bắt buộc mua toàn bộ cổ phần Oceanbank là quan hệ mua bắt buộc, không phải là hoạt động chuyển chủ sở hữu.

HĐXX tiếp tục nhấn mạnh: “Viện kiểm sát nhân dân tối cao đã truy tố các bị cáo Thăng, Trường, Thắng, Đức, Liêm, Sơn về tội Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng; Ninh Văn Quỳnh về tội Cố ý làm trái và Lạm dụng chức vụ quyền hạn chiếm đoạt tài sản là có căn cứ, đúng pháp luật”.

Vụ án có tính chất đặc biệt nghiêm trọng

Bản án nhận định, đây là vụ án đặc biệt nghiêm trọng. Hành vi phạm tội của các bị cáo đã xâm phạm đến hoạt động quản lý kinh tế, xâm phạm đến hoạt động đúng đắn và uy tín của PVN – là một trong những tập đoàn kinh tế quan trọng hàng đầu đất nước, đồng thời gây thiệt hại về tài sản cho PVN, xâm hại nghiêm trọng đến uy tín, đạo đức cán bộ công chức trong bộ máy quản lý nhà nước, ảnh hưởng tới niềm tin của quần chúng nhân dân, tạo dư luận xấu trong xã hội.

Các bị cáo đã thực hiện hành vi vi phạm pháp luật khi ra các quyết định trái với quy định Nhà nước về quản lý kinh tế dẫn đến hậu quả PVN mất 800 tỷ đồng.

Ngoài ra hành vi chiếm đoạt tiền của ông Ninh Văn Quỳnh xâm phạm đến tài sản nhà nước, tính thanh liêm của cán bộ công chức.

Về nhân thân, ông Thăng giữ vai trò chính trong vụ án, đưa ra chủ trương cho người khác thực hiện hành vi phạm tội, gây thiệt hại lớn song nhân thân tốt, thành khẩn khai báo một phần; bị cáo giữ vị trí cao công tác có nhiều thành tích nên được hưởng tình tiết giảm nhẹ.

Hành vi của ông Ninh Văn Quỳnh cũng bị cho là đặc biệt nghiêm trọng nhưng nhân thân tốt, nhiều thành tích, công lao, thành khẩn khai báo, khắc phục hậu quả.

Các bị cáo Vũ Khánh Trường, Nguyễn Xuân Sơn, Nguyễn Thanh Liêm, Nguyễn Xuân Thắng, Phan Đình Đức bị xác định có vai trò đồng phạm trong hành vi cố ý làm trái. Các bị cáo đều có nhân thân tốt, nhiều thành tích trong xây dựng ngành dầu khí, khai báo thành khẩn, gia đình truyền thống cách mạng nên được xem xét giảm nhẹ hình phạt./.