Đầu Xuân, trò chuyện với “người tử tế” Nguyễn Thận

Năm 2015, vụ án oan ông Huỳnh Văn Nén (Bình Thuận) được “giải mã” có thể coi là một vụ việc chưa từng có trong lịch sử ngành tố tụng Việt Nam. Ông Nén bị kết án oan tới 2 vụ án và đã thụ án tới gần 18 năm mới được minh oan. Để có được thành quả đó, không thể không nói tới ông Nguyễn Thận – người thầy của Huỳnh Văn Nén, đã đồng hành cùng với ông Huỳnh Văn Truyện – bố ông Huỳnh Văn Nén gõ cửa các cơ quan công quyền tìm cách minh oan cho ông Nén. Sự lao tâm của ông Thận đã được độc giả báo Infonet vinh danh bằng danh hiệu “Nhân vật của năm 2015”.

Trong ngày đầu năm mới, phóng viên VOV.VN đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Thận – người được giới luật sư đồng hành hỗ trợ trong quá trình giải oan cho ông Nén, đặt cho biệt danh “luật sư không thẻ”. Còn với xã hội, ông là người tử tế hiếm có trong xã hội ngày nay.

Ông Nguyễn Thận (phải) trong ngày được báo điện tử Infonet vinh danh "Nhân vật của năm 2015) (Ảnh: Phạm Công Út)

PV: Trong ngày đầu năm mới 2016, xin chúc mừng ông được nhận vinh dự do báo Infonet trao giải “Nhân vật của năm 2015”. Ông có thể cho biết tâm trạng của ông lúc đó ra sao?

Ông Nguyễn Thận: Tôi thực sự bất ngờ và hạnh phúc. Bởi trong quãng thời gian đi minh oan cho Huỳnh Văn Nén, tôi vẫn nghĩ đó là việc mình phải làm, khi trong tôi có một niềm tin mãnh liệt rằng Nén vô tội.

Có thể nói, sự quan tâm của dư luận xã hội, của giới truyền thông dành cho tôi vào ngày nhận giải thưởng của Infonet cũng giống với cảm xúc lúc tôi biết ông Nén được minh oan sau gần 18 năm ở tù. Đó là một niềm vui vô tận.

Việc ông Nén bị oan là điều không ai mong muốn, là sai sót đáng tiếc của cơ quan pháp luật. Tôi mong dư luận xã hội có cái nhìn vị tha hơn với những cơ quan, những con người đã gây ra sai sót này. Bởi họ sai, nhưng lại có những con người, những luật sư, những cơ quan chức năng (Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao, Bộ Công an, Tòa án…) âm thầm đồng hành với tôi trên con đường minh oan cho Huỳnh Văn Nén, họ dám chấp nhận sự thật đã gây ra oan sai để sửa chữa và có được kết quả ngày hôm nay.

PV: Trong suốt 17 năm đi kêu oan cho ông Huỳnh Văn Nén, trên cương vị là một Chủ tịch xã, áp lực công việc rồi bệnh tật, có lúc nào ông cảm thấy mệt mỏi, muốn dừng lại không?

Ông Nguyễn Thận: Tôi có quan điểm khác với cơ quan điều tra khi Huỳnh Văn Nén bị bắt vào ngày 17/5/1998 là bởi tôi may mắn được trực tiếp tham gia khám nghiệm hiện trường, thu thập nhiều tài liệu chứng cứ. Suốt 17 năm kêu oan cho Huỳnh Văn Nén, tôi thực sự rất mệt mỏi, không may bị tai nạn vào năm 2009 khiến sức khỏe yếu đi; đến trận nhồi máu cơ tim năm 2013, sức khỏe của tôi càng suy kiệt hơn, cộng thêm những dằn vặt về tinh thần, suy kiệt về kinh tế khiến công việc của bản thân bị chi phối rất lớn.

Nhưng tôi vẫn nghĩ rằng mình thực sự may mắn bởi kể từ khi bắt đầu hành trình kêu oan cho Nén, luôn có một số lượng lớn nhà báo, luật sư sát cánh cùng. Sự đồng hành, hỗ trợ đó đã tiếp thêm tinh thần và ý chí, khiến niềm tin Nén vô tội trong tôi càng chắc chắn. Niềm tin vào việc cải cách tư pháp cũng là một cơ sở để tôi tin tưởng việc mình làm sẽ có kết quả.

Niềm tin của tôi cuối cùng đã đến vào cuối năm 2005 khi vụ án vườn điều được sáng tỏ, Huỳnh Văn Nén được giải oan. Và đến cuối 2015, Huỳnh Văn Nén được các cơ quan bảo vệ pháp luật tuyên vô tội.

PV: Chiều 15/1 được báo Infonet vinh danh, ông đã nói rằng tất cả những gì ông làm là vì lương tâm của một người thầy, một lãnh đạo và quan trọng hơn là một đảng viên. Tuy nhiên, nhiều người trong số họ làm cho xã hội bị mất niềm tin. Ông có suy nghĩ gì không?

Ông Nguyễn Thận: Tôi không hy vọng những việc làm của tôi có thể lay động tâm tư, tình cảm của nhiều thành phần trong xã hội, thậm chí có thể lan tỏa tới những người có chức quyền.

Nhưng thực sự, với lương tâm và trách nhiệm của mình tôi nghĩ rằng mình cũng như bao nhiêu người khác xuất thân từ nghề giáo, rồi đảm đương các chức vụ trong cơ quan hành chính, trong suốt thời gian đi kêu oan cho Huỳnh Văn Nén, một điều đơn giản là tôi biết quá rõ Nén không phạm tội. Niềm tin đó làm cho tôi có quyết tâm phải minh oan cho Nén bằng được. Sự quyết tâm đó chỉ là tình cảm của con người.

Có thể dư luận xã hội có cảm giác bị mất niềm tin do một bộ phận cán bộ, đảng viên biến chất, thoái hóa. Tuy nhiên, từ thực tế quá trình đi kêu oan cho Huỳnh Văn Nén, tôi thấy vẫn còn rất nhiều những tấm lòng, sự tử tế giữa con người với con người. Minh chứng là tôi không đơn độc mà được sự hỗ trợ vô tư, không tính toán của rất nhiều luật sư, nhà báo từ khi bắt đầu kêu oan đến khi Nén được minh oan. Họ không chỉ thông tin vụ việc đến độc giả mà giúp tôi rất nhiều trong quá trình thu thập chứng cứ các phiên tòa.

Trong vụ việc của Huỳnh Văn Nén, tôi còn nhận được sự chia sẻ, giúp đỡ của rất nhiều quan chức trong các cơ quan bảo vệ pháp luật. Chính điều đó mới giúp cho vụ việc của Huỳnh Văn Nén dù có kéo dài nhưng cuối cùng đã được giải oan.

PV: Việc oan sai của ông Huỳnh Văn Nén cuối cùng đã được sáng tỏ nhưng dư luận không khỏi băn khoăn, bởi liệu còn bao nhiêu “ông Nén” nữa cũng mong có ngày được giải oan?

Ông Nguyễn Thận: Ở những nước tiên tiến việc thực thi pháp luật cũng không tránh được sai lầm. Những án oan của ông Chấn, hay ông Nén đều là những việc đáng tiếc không ai, không cơ quan thực thi pháp luật nào mong muốn.

Tôi tin tưởng rằng quá trình cải cách tư pháp sẽ ngày càng hoàn thiện hơn quyền công dân để không còn những ông Chấn, ông Nén.

PV: Xin cảm ơn ông./.