Nghệ sĩ Ưu tú Thu Hà sinh năm 1969 tại Tuyên Quang, xuất thân là diễn viên của Nhà hát Kịch Hà Nội. Hiện nay, nghệ sĩ chuyên tâm cống hiến cho Nhà hát cũng như dành thời gian chăm sóc gia đình. Trên màn ảnh, Thu Hà từng ghi dấu ấn với hình ảnh tiểu thư khuê các của Lá ngọc cành vàng, quận chúa Quỳnh Hoa trong Đêm hội Long Trì…
Nhân vật Nga trong "Lá ngọc cành vàng"
Phim do đạo diễn Vũ Châu thực hiện năm 1989, chuyển thể từ tiểu thuyết cùng tên của nhà văn Nguyễn Công Hoan. Tác phẩm xoay quanh cuộc sống của Nga (Thu Hà thủ vai) - con gái tri phủ. Nga yêu Chi (Vũ Đình Thân đóng) - con trai của góa phụ nghèo. Thấy con gái hết lòng vì chàng trai bần hàn, quan tri phủ quyết liệt ngăn cản và cấm đoán. Nga suy sụp tinh thần và tâm lý trở nên bất ổn. Về sau, quan tri phủ chấp thuận hai người đến với nhau. Thế nhưng, khi Nga mang thai, cuộc sống vợ chồng cô gặp sóng gió, rơi vào khủng hoảng.
 |
Ở tuổi 20, Thu Hà thủ vai tiểu thư đài các, dám đứng lên đấu tranh cho tình yêu. Sau thành công của phim, nghệ sĩ trở thành gương mặt điện ảnh được nhiều khán giả đón nhận. Người xem quý mến Thu Hà không chỉ bởi lối diễn mượt, tự nhiên, mà còn vì vẻ đẹp ngoại hình, phù hợp với tạo hình nhân vật.
Quận chúa Quỳnh Hoa trong "Đêm hội Long Trì"
Phim do ba đạo diễn Hải Ninh - Hà Thanh Vân - Trần Quốc Huân thực hiện vào năm 1989. Đêm hội Long Trì chuyển thể từ tiểu thuyết cùng tên của nhà văn Nguyễn Huy Tưởng. Phim khắc họa cuộc sống cung đình Việt Nam thế kỷ 18 với những thú vui sa đọa của quan lại, coi thường đạo lý.
Trong Đêm hội Long Trì, Thu Hà thủ vai quận chúa Quỳnh Hoa. Quận chúa có tình cảm sâu nặng với văn nhân tài hoa tên Kim Bảo (Vũ Đình Thân đóng). Thế nhưng, Quỳnh Hoa lại bị Đặng Lân - người thân tuyên phi Đặng Thị Huệ (Lê Vân thủ vai) - làm nhục.
Hóa thân nhân vật Quỳnh Hoa, Thu Hà mang vẻ khuê các, diễm lệ. Gương mặt của nghệ sĩ được người xem đánh giá là "khuôn vàng thước ngọc". Trong trường đoạn Quỳnh Hoa bị Đặng Lân hãm hiếp, nghệ sĩ diễn nhập vai, bộc lộ sự giằng xé, uất ức của nhân vật.
Vai Mai trong "Canh bạc"
Phim do Lưu Trọng Ninh đạo diễn năm 1991, kể về hành trình thoát cảnh sống nghèo khổ của Mai (Thu Hà thủ vai). Mai có mối tình đẹp với Chiến (Đơn Dương đóng). Do máu mê cờ bạc, Chiến khiến người yêu sống khổ sở, thường xuyên bị côn đồ dọa nạt. Sau này, chính sự quan tâm và yêu thương hết lòng của Mai giúp Chiến hoàn lương.
Trong vai cô sinh viên mang khát vọng đổi đời, Thu Hà được tạo hình dung dị, quả quyết chối từ lời dụ dỗ của nhóm người xảo quyệt. Với diễn xuất tròn trịa, Thu Hà góp phần phản ánh cảnh sống khốc liệt của người dân vùng biên giới. Vai diễn giúp Thu Hà giành giải "Nữ diễn viên xuất sắc" tại Liên hoan phim Việt Nam 1992.
Nhân vật Vân trong "Anh chỉ có mình em"
Phim do Đới Xuân Việt đạo diễn năm 1992. Anh chỉ có mình em xoay quanh chuyện tình éo le của cặp Hoan (Lê Công Tuấn Anh) - Vân (Thu Hà). Hoan ra trận. Trước lúc lên đường, anh và Vân trao nhau lời hẹn ước. Sau nhiều năm Hoan đi lính, gia đình anh đột nhiên nhận được giấy bảo tử từ chiến trường. Đau đớn vì mất người yêu, tinh thần Vân trở nên bất ổn. Cô ngày nào cũng sang nhà bạn cũ của Hoan để đòi con trai.
Hoan trở về trong niềm vui của gia đình. Tìm gặp Vân, anh nghe được lời đàm tiếu về sự trinh trắng của người yêu từ dân làng. Thế nhưng, Hoan vẫn tin tưởng và yêu Vân tha thiết. Cả hai mạnh mẽ bước qua những lề thói, hủ tục và lời dị nghị để đến với nhau. Với lối diễn chân chất, dung dị của Thu Hà, vai diễn Vân lấy nhiều nước mắt, mừng vui, lo lắng và trăn trở của người xem. Năm 1994, Thu Hà nhận giải Mai Vàng cho "Nữ diễn viên xuất sắc".
Nhân vật Quỳnh trong "Hoa quỳnh nở muộn"
Phim thuộc thể loại tâm lý xã hội của đạo diễn Phan Hoàng, ra mắt khán giả năm 1993. Hoa quỳnh nở muộn xoay quanh số phận của nhân vật Quỳnh (Thu Hà đóng). Vì cần gấp tiền lo cho mẹ trị bệnh, Quỳnh xin làm tiếp viên tại nhà hàng của Khôi.
Vào một ngày, Khôi mời bác sĩ Quang đến quán để cảm ơn vì chữa bệnh thành công cho vợ anh. Khôi nhờ Quỳnh tiếp đãi Quang. Đánh mất lý trí, Quỳnh đã trao thân cho Quang để có thêm tiền giúp mẹ khỏi bệnh. Sau đó, cô sống trong chuỗi ngày dằn vặt và tự tử không thành.
Vai Quỳnh của Thu Hà mang đến cho người xem số phận bi thương của phụ nữ trong cảnh cùng cực. Phim lấy nước mắt của khán giả bởi những trường đoạn day dứt, tự vấn bản thân của nhân vật.
Vai Út Vân trong "Hẹn gặp lại Sài Gòn"
Phim khắc họa chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh do Long Vân đạo diễn năm 1990, nhà văn Sơn Tùng viết kịch bản. Hẹn gặp lại Sài Gòn kể thời gian chàng thanh niên Nguyễn Tất Thành sống và học tập tại Huế những năm 1900. Anh gặp và có tình cảm với Út Vân (Thu Hà thủ vai) - cô gái miền Nam nền nã. Tuy nhiên, gác lại tình cảm riêng, Nguyễn Tất Thành quyết định rời bến cảng Nhà Rồng, tìm đường cứu nước. Trước khi đi, anh để lại lời hẹn ước với Út Vân rồi nói: "Hẹn gặp lại Sài Gòn".
Trong vai Út Vân, Thu Hà có nhiều cảnh diễn tâm trạng khiến khán giả xúc động. Cuối phim, người xem bùi ngùi trước cảnh Út Vân chia tay Nguyễn Tất Thành tại bến cảng. Thu Hà từng cho biết diễn viên đóng Út Vân phải có đời tư không tai tiếng. Đáp ứng đủ điều kiện và nhờ gương mặt thanh tú, Thu Hà đã được đạo diễn chọn trong 200 ứng viên ngày ấy.
Vai Tân trong "Đường đời"
Phim dựa trên cuộc đời của lương y Nguyễn Hữu Khai, do đạo diễn Quốc Trọng thực hiện năm 2004. Trước nhiều biến cố thăng trầm trong nghề thuốc, Hải - nhân vật chính trong phim - không gục ngã, quyết chí theo học bài thuốc quý. Ngoài ra, Hải có đời sống tình cảm phức tạp. Anh phải lòng nhiều cô gái dù đã lập gia đình.
Trong phim, Thu Hà thủ vai Tân - vợ Hải. Tân là phụ nữ tảo tần, sống tằn tiện và chăm lo cho gia đình. Chị cũng quyết liệt lên tiếng trước lời đàm tiếu của kẻ xấu về chồng. Nhiều khán giả cho rằng với tính cách mạnh mẽ, Tân đã phá vỡ hình ảnh Thu Hà nhu mì, hiền thục trong những phim trước đó. Năm 2008, tại Liên hoan phim truyền hình Việt Nam, NSƯT Thu Hà nhận danh hiệu "Nữ diễn viên chính xuất sắc" cho vai diễn.
Nhân vật Khanh trong "Khúc hát mặt trời"
Khúc hát mặt trời do NSƯT Trọng Trinh đạo diễn năm 2015. Phim kể câu chuyện cảm động về cô gái trẻ Yến Phương (Nhã Phương thủ vai) sinh ra với khả năng ca hát và sáng tác trời phú nhưng lại mắc căn bệnh khiến cô không thể tiếp xúc với ánh sáng mặt trời. Sống trong bệnh tật và cánh cửa tương lai có thể đóng sập bất cứ lúc nào, Phương vẫn lạc quan, yêu đời và mơ có một lần lên sân khấu trình diễn ca khúc do cô sáng tác.
Trong Khúc hát mặt trời, Thu Hà vào vai Khanh - mẹ của Yến Phương. Khi con gái lâm vào cảnh bi thương phải giành giật sự sống, Khanh học cách kìm nén, không cho phép bản thân gục ngã và hết lòng hy sinh để con thỏa mãn được đam mê. Thu Hà từng chia sẻ: “Mặc dù nhân vật có sức chịu đựng ghê gớm, vai diễn của tôi không phải lúc nào cũng được khóc. Có lúc trên trường quay, tôi khóc và đạo diễn bắt ghi hình lại vì ở cảnh đó, người mẹ phải kìm nén”./.