Tổng Giám đốc Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) Rafael Grossi đã dẫn đầu một phái đoàn gồm 14 chuyên gia đến từ nhiều nước khác nhau, trong đó chủ yếu là các nước trung lập, tới thị sát Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia. Các chuyên gia có nhiệm vụ đánh giá hệ thống an toàn và an ninh, cũng như điều kiện làm việc của nhân viên và thực hiện các biện pháp khẩn cấp để đảm bảo an toàn và an ninh cho nhà máy.
Theo ông Grossi, điều quan trọng là thế giới phải biết những gì đang xảy ra trên thực địa và sự hiện diện thường trực của các thanh sát viên quốc tế tại nhà máy là cần thiết để ổn định tình hình, cũng như có được dữ liệu thường xuyên, đáng tin cậy và không thiên vị.
“Chúng tôi sẽ không rời đi. Một số chuyên gia của Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế sẽ tiếp tục ở lại đây. Có rất nhiều việc phải làm và nhiều yêu tố kỹ thuật sâu hơn cần được phân tích một cách chi tiết. Tình hình sẽ còn tiếp tục gây lo ngại cho đến chừng nào mọi thứ ổn định hơn và dễ dự đoán hơn. Rõ ràng nhà máy và tính toàn vẹn của nhà máy đã bị xâm phạm nhiều lần một cách tình cờ có hoặc có chủ đích. Chúng tôi không có đủ yếu tố để đánh giá điều đó, nhưng đây là một thực tế mà chúng ta phải nhìn nhận và không để nó tiếp tục xảy ra”, ông Grossi nói.
Cả Nga và Ukraine đều hoan nghênh sự có mặt của các thanh sát viên quốc tế. Theo Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov, Nga đang thực hiện tất cả các biện pháp cần thiết nhằm đảm bảo an toàn cho Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia và chờ đợi một kết quả công bằng của nhóm thanh sát viên:
“Chúng tôi vẫn luôn chờ đợi một sứ mệnh như vậy và sẵn sàng hợp tác với Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế. Việc triển khai các thanh sát viên quốc tế tới Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia cũng là vì lợi ích của chúng tôi”, ông Peskov nhấn mạnh.
Trong khi đó, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky một lần nữa yêu cầu Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế có lập trường rõ ràng đối với đề xuất phi quân sự hóa khu vực Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia, trong đó có việc rút các lực lượng Nga.
Hơn 6 tháng sau khi xung đột tại Ukraine nổ ra, vấn đề bảo vệ Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia hiện là ưu tiên cấp bách nhất. Ngay ngày hôm qua, Nga và Ukraine đã cáo buộc lẫn nhau pháo kích nhằm vào nhà máy và tìm cách làm trật bánh chuyến thăm của các thanh sát viên quốc tế.
Theo Công ty điện hạt nhân nhà nước Ucraina Energoatom, xung đột đã gây hư hại hệ thống bảo vệ khẩn cấp và làm hỏng đường dây cung cấp điện dự phòng khiến một trong các lò phản ứng của Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia phải đóng cửa. Trước đó hôm 25/8, nhà máy hoạt động ngoại tuyến lần đầu tiên trong lịch sử, gây lo ngại nguy cơ rò rỉ hạt nhân. Chính quyền thành phố Zaporizhzhia đã phải cung cấp thuốc i-ốt cho người dân để phòng ngừa./.
